Οι προκλήσεις ενός Κύπριου ερευνητή

«Πιστεύω πως αν καταφέρουμε να αναδείξουμε το ερευνητικό έργο με έναν τρόπο κατανοητό και προσιτό στον κόσμο, θα επιτευχθεί και η προώθηση της έρευνας στην Κύπρο. Νομίζω πως είναι ευθύνη και εμάς των ερευνητών να εξηγήσουμε πόσο αναγκαία είναι η έρευνα και η καινοτομία για την ανάπτυξη μιας χώρας», λέει η Δρ Κυριακή Μιχαηλίδου, μια νεαρή επιστήμονας από τα Κούκλια της Πάφου.

Σήμερα, η Δρ Μιχαηλίδου εργάζεται στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, ένα ημεδαπό «κέντρο αριστείας με έργο διεθνώς αναγνωρισμένο», σημειώνοντας, ωστόσο, ότι «στην Κύπρο, λόγω του μικρού μεγέθους, δεν υπάρχουν αρκετά ερευνητικά κέντρα για να απορροφήσουν όλους τους νεαρούς και πολύ καταρτισμένους επιστήμονες».

Η γιατρός, η οποία βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας για το ερευνητικό της έργο στην πρόβλεψη του κίνδυνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, αναφέρει ότι «το κυριότερο είναι να έχουμε πάντα στο μυαλό μας πως αν καταφέρουμε να βρούμε κάτι, έστω και αν αποτυγχάνουμε μερικές φορές, θα βοηθήσει πολύ κόσμο. Αυτή είναι και η πηγή έμπνευσης, ότι έστω και ένα άτομο να βοηθήσουμε μέσω της έρευνας, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη ανταμοιβή».
Έρευνα για τον καρκίνο του μαστού

Η έρευνά της, ανέφερε αφορά στην «ανακάλυψη γενετικών δεικτών, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εξατομικευμένη πρόβλεψη του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού», σημειώνοντας ότι σήμερα μια στις οκτώ γυναίκες προσβάλλεται από την ασθένεια. «Ο απώτερος σκοπός», συνεχίζει, «είναι να μπορούμε να προβλέψουμε ποια άτομα ενδέχεται να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού, ώστε να ενταχθούν σε ένα συστηματικό πρόγραμμα παρακολούθησης, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου. Προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα μοντέλο πρόβλεψης του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού, που θα είναι προσαρμοσμένο στον κυπριακό πληθυσμό και θα οδηγήσει μελλοντικά σε στοχευμένο προσυμπτωματικό έλεγχο των γυναικών που έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στην κατάλληλη ηλικία».
Η αναγνώριση και η συνέχεια

Το βραβείο ήταν η αναγνώριση της προσπάθειας, η οποία την έπιασε πάντως εξαπίνης. «Δεν μπορώ να πω ότι το περίμενα. Όταν μου ανακοίνωσαν την απόφαση για βράβευσή μου ήμουν ακόμα στο σπίτι με άδεια μητρότητας. Το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να τηλεφωνήσω εδώ στη δουλειά και να τους το ανακοινώσω, όπως επίσης και να ενημερώσω την οικογένειά μου. Είναι πολύ ευχάριστο να βλέπεις πως αναγνωρίζεται η προσπάθεια και οι κόποι σου και σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις».

Επισημαίνει ακόμη ότι, σε μια πολύ δύσκολη ερευνητική δραστηριότητα, «το να έχεις καλούς συνεργάτες είναι πολύ σημαντικό. Όπως είπε και ο Νεύτωνας, "stand on the shoulder of giants". Είναι σημαντικό να μπορείς να στηριχθείς σε άτομα με μεγάλη εμπειρία και γνώσεις, τα οποία θα σε βοηθήσουν και θα σε εμπνεύσουν για να πας παραπέρα. Το να έχεις σωστούς μέντορες και συνεργάτες που θα σε βοηθήσουν και θα σε καθοδηγήσουν στο ξεκίνημα της καριέρας σου είναι πάρα πολύ σημαντικό για να προχωρήσεις παραπέρα με επιτυχία».

Σε όσους δε κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον τομέα της έρευνας, η Δρ Μιχαηλίδου τούς καλεί «να μη χάνουν τον ενθουσιασμό τους. Αυτό που έχει σημασία είναι να μην τα βάζεις κάτω και να είσαι αισιόδοξος. Αναποδιές πάντα θα υπάρχουν, αλλά πρέπει να προχωράμε. Στην Κύπρο», σημειώνει, «τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, είχαμε να αντιμετωπίσουμε την περικοπή ερευνητικών κονδυλίων, κάτι που άρχισε σιγά-σιγά μέσα από τις προκηρύξεις του ΙΠΕ για χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων να αντιμετωπίζεται».
Έρευνα είναι η περιέργεια

Βασικό ερέθισμα για την έρευνα είναι «η περιέργεια. Πέραν του ότι έχεις έναν απώτερο σκοπό να ανακαλύψεις, κάτι το οποίο θα βοηθήσει την κοινωνία, πρέπει πραγματικά να είσαι αφοσιωμένος σε αυτό που κάνεις και να μην απογοητεύεσαι από την πρώτη αναποδιά που μπορεί να προκύψει. Το πιο σημαντικό», συνεχίζει η Δρ Μιχαηλίδου, «είναι πως από τις χιλιάδες πράγματα που αξιοποιούνται και χρησιμοποιούνται στην πράξη, προηγήθηκε ένα εκατομμύριο ανεπιτυχών αποτελεσμάτων.

Κάθε αποτυχία σού ανοίγει κάποια άλλη πόρτα και δεν πρέπει να σταματάς. Αντιθέτως», προσθέτει, «πρέπει να σου δίνει δύναμη να προχωράς, να βρεις κάποιον άλλο δρόμο, που σίγουρα κάπου θα σε οδηγήσει. Υπάρχει πάντα, κάπου, μια απάντηση. Απαιτείται πάντοτε θετική σκέψη και σκληρή δουλειά (...). Η δουλειά δεν σταματά μόλις φτάσεις σπίτι. Οφείλεις να είσαι μπροστά από την επικαιρότητα, να ενημερώνεσαι, διαφορετικά υστερείς. Οπόταν πρέπει να είσαι ταυτόχρονα και μητέρα και ερευνητής».