Πρασινίζω το σχολείο, πρασινίζω τη γειτονιά μου

Η Κύπρος, στο πλαίσιο της γενικότερης κινητοποίησης για την προστασία του πρασίνου, ειδικότερα και μετά τις καταστροφικές δασικές πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων, μέσω των αρμοδίων υπηρεσιών της, αλλά και μέσα από πρωτοβουλίες διαφόρων εθελοντικών ομάδων ενισχύει την αναδάσωση των καμένων περιοχών, την πρόληψη από δασικές πυρκαγιές και την προστασία των υφιστάμενων δασών στοχεύοντας στην προστασία του φυσικού μας κεφαλαίου. Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΠΑΝ), ενώνοντας τις δυνάμεις του με το σύνολο των φορέων της Κοινωνίας, επιδιώκει, στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, να συνδράμει και να ενισχύσει την παγκύπρια κινητοποίηση για την αύξηση και προστασία του πρασίνου στον τόπο μας.

Το Πρόγραμμα Πρασινίζω το σχολείο, Πρασινίζω τη γειτονία μου αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής πολιτικής του ΥΠΠΑΝ για να καταστεί το περιβάλλον και τα ζητήματα της αειφόρου ανάπτυξης οργανικό τμήμα των δράσεων και των σχεδιασμών της κάθε σχολικής μονάδας, στο πλαίσιο της εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης, μακροπρόθεσμης εκπαιδευτικής πολιτικής, όπως προνοείται από τον Εθνικό Στρατηγικό Σχεδιασμό για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με επίκεντρο την Αειφόρο Ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, ο σχεδιασμός του στηρίζεται στην παγκόσμια κινητοποίηση κατά της κλιματικής κρίσης, συνάδει με τις ευρύτερες εθνικές και διεθνείς πρωτοβουλίες για το πρασίνισμα του πλανήτη και την επέκταση του πράσινου σε κάθε γωνιά της Γης και συνάδει με την παγκόσμια ατζέντα των στόχων της Αειφόρου Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών 2030, με έμφαση στους στόχους «Ποιοτική Εκπαίδευση», «Αειφόρες Πόλεις και Κοινότητες», «Δράση για το Κλίμα» και «Η ζωή στη Γη (δάση και βιοποικιλότητα)».

Σχολεία «φυτώρια»

ανάπτυξης πρασίνου

Το Πρόγραμμα το οποίο έχει σχεδιασθεί από τη Μονάδα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου επιδιώκει να καταστήσει τα σχολεία «φυτώρια» ανάπτυξης πρασίνου. Οι σχολικές αυλές, όπου είναι δυνατόν, θα μετασχηματισθούν σε μικρά δασύλλια και μικρούς βοτανόκηπους, ενώ οι περιφράξεις θα φυτευτούν με δέντρα ή αναρριχητικά φυτά, δημιουργώντας συνάμα ένα φυσικό ηχοπέτασμα. Ζητούμενο δεν είναι η απλή δενδροφύτευση, αλλά η υιοθεσία και η φροντίδα του πρασίνου, από τους μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς, με τη συνεργασία του Τμήματος Δασών, των Επιτρόπων Περιβάλλοντος, Εθελοντισμού, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Γονέων, εθελοντικών ομάδων, την Παγκύπρια Συνομοσπονδία Γονέων, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τη συνεισφορά άλλων ενδιαφερομένων μερών. Στις περιπτώσεις όπου η σχολική μονάδα δεν διαθέτει τον ανάλογο χώρο για να καταστεί η ίδια χώρος πρασίνου σε συνεργασία με τους Δήμους και τις Κοινότητες, θα υποδειχθούν χώροι φύτευσης, την «υιοθεσία» των οποίων θα αναλάβει το σύνολο των εμπλεκομένων στη σχολική κοινότητα, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι λοιποί εταίροι.

Η υλοποίηση του προγράμματος θα στηριχθεί στη χαρτογράφηση των σχολικών χώρων, μέσω των οποίων θα καταδειχθούν οι τρόποι μετασχηματισμού των σχολικών αυλών, θα αποτυπωθούν οι ανάγκες των σχολείων για τη δημιουργία χώρων, όπως επίσης θα διασαφηνισθεί η συνεισφορά και η στήριξη που θα παρέχουν στα σχολεία οι συνεργαζόμενοι φορείς. Παράλληλα, θα γίνουν εκπαιδευτικά σεμινάρια σε όλες τις επαρχίες για επεξήγηση στην εκπαιδευτική κοινότητα, του πλαισίου εφαρμογής του προγράμματος στις σχολικές μονάδες, όπως επίσης θα συζητηθούν θέματα αναφορικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση πιθανών ζητημάτων που ενδεχομένως να προκύψουν κατά τη φάση υλοποίησης. Επιδίωξη του ΥΠΠΑΝ είναι η παροχή βοήθειας και καθοδήγηση των σχολείων, σε όλες τις φάσεις υλοποίησης του προγράμματος από τις ομάδες στήριξης που θα δημιουργηθούν.

Η συλλογή και η καταγραφή των δεδομένων αναφορικά με τη δημιουργία και τη συντήρηση των χώρων πρασίνου θα γίνει μέσω της δημιουργίας ενός ειδικού λογισμικού, στο οποίο ο κάθε μαθητής/μαθήτρια ή ομάδα μαθητών θα φωτογραφίζει το δικό της δέντρο, θα βάζει τα στοιχεία του, όπως επίσης και από ποιους φυτεύτηκε. Για το κάθε δέντρο, φυτό ή περίφραξη θα γίνεται επικαιροποίηση των στοιχείων σε σχέση με τον χώρο πρασίνου ή το δέντρο τους. Με αυτόν τον τρόπο θα φαίνεται εξελικτικά η ανάπτυξη μιας περιοχής που φυτεύτηκε, όπως επίσης θα δημιουργηθεί και μια τράπεζα δεδομένων, αναφορικά με τους χώρους πρασίνου.

Στο τέλος της κάθε χρονιάς και στη βάση κριτηρίων, που θα τεθούν, θα γίνει αξιολόγηση των χώρων πρασίνου και οι σχολικές μονάδες, οι οποίες έχουν καλύψει επιτυχώς τα κριτήρια, θα πιστοποιούνται ως χώροι ανάπτυξης πρασίνου. Παράλληλα, θα οργανωθούν σε κάθε επαρχία, με τη συνεργασία του Τμήματος Δασών και άλλων εταίρων, φεστιβάλ πράσινης συνείδησης, με τη συμμετοχή όλων των παιδιών, εκπαιδευτικών και άλλων εταίρων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.

Ο στόχος του

προγράμματος

Ζητούμενο του ΥΠΠΑΝ δεν είναι απλώς η δενδροφύτευση, αλλά η σύνδεση των μαθητών και των λοιπών μελών της σχολικής κοινότητας με τον χώρο και τη γη. Η ανάπτυξη του αισθήματος τού ανήκειν, ως βασικής αρχής για τη διατήρηση και την προστασία ενός χώρου και η εξοικείωση των μαθητών/τριών με τεχνικές καλλιέργειας, φροντίδας και περιποίησης των χώρων πρασίνου.

Στόχος του ΥΠΠΑΝ μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η ποιοτική αναβάθμιση της σχολικής μονάδας, μέσω της δημιουργίας χώρων πρασίνου, οι οποίοι μπορούν να συμβάλουν στον εξωραϊσμό του σχολικού χώρου, στην υγιή και δημιουργική απασχόληση των μαθητών, στη δημιουργία χώρων σκίασης και στην ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με εμπειρικό και βιωματικό τρόπο. Μια διαδικασία, η οποία επικεντρώνεται στην ανάπτυξη συμμετοχικών δράσεων στο σχολείο, στο άνοιγμα του σχολείου στην κοινότητα, στη δικτύωση και τη συνεργασία με το σύνολο των ενδιαφερομένων μερών, στην ενίσχυση, συστηματοποίηση και ανάδειξη των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται στα σχολεία για την καλλιέργεια πράσινης συνείδησης και προώθησης ευρύτερα της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη, μέσω οργανωμένων παρεμβάσεων, οι οποίες διέπονται από συστηματικότητα, συνέπεια και συνέχεια.