Γιατί δεν πέταξαν τα ελληνικά F-16 για την Κύπρο;

Η 1η Οκτωβρίου είναι για την Κύπρο μέρα γιορτής, αφού αυτή η ημερομηνία επιλέχθηκε για τον εορτασμό της Κυπριακής Ανεξαρτησίας. Η ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας αποφασίσθηκε δεκαοκτώ μήνες πρωτύτερα διά των Συμφωνιών Ζυρίχης - Λονδίνου, που συνομολογήθηκαν πρώτα στο ξενοδοχείο Ντόλτερ της Ζυρίχης στις 11 Φεβρουαρίου του 1959 από τους Κωνσταντίνο Καραμανλή, πρωθυπουργό της Ελλάδας, και Αντνάν Μεντερές, πρωθυπουργό της Τουρκίας, και ύστερα στο Λάνκαστερ Χάουζ του Λονδίνου, στις 19 Φεβρουαρίου 1959, από τους δύο προαναφερθέντες συν τον Άγγλο ομόλογό τους Χάρολντ Μακμίλαν, ενώ κάποια συνημμένα κείμενα είχαν υπογραφεί από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ και τον αντιπρόεδρο Φαζίλ Κουτσούκ, οι οποίοι είχαν γνώση του συνόλου των Συμφωνιών. Γι’ αυτές τις Συμφωνίες ο Λαός δεν ρωτήθηκε ποτέ.

Οι επόμενοι μήνες έως και την 16η Αυγούστου 1960, όταν γινόταν επίσημα πλέον η έπαρση της κυπριακής σημαίας στο τότε αγγλικό κυβερνείο (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο), ήσαν μήνες προετοιμασίας για την εφαρμογή των Συμφωνιών, με πιο σημαντικό γεγονός την εκλογή των προσώπων που θα αναλάμβαναν τα πολιτειακά αξιώματα του νεοσύστατου κράτους.

Οι Τούρκοι Κύπριοι προχώρησαν αθόρυβα στην εκλογή (διόρισαν κατ’ ακρίβειαν τους εκπροσώπους τους στο νέο κράτος), ενώ οι Έλληνες Κύπριοι μπήκαν σε μιαν απίστευτη αντιπαράθεση, η οποία προμήνυε και το τι θα ακολουθούσε στη συνέχεια. Για το προεδρικό αξίωμα υποψήφιοι ήσαν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος (εκλέχθηκε με ποσοστό 66,29%) και ο Ιωάννης Κληρίδης (πατέρας του Γλαύκου Κληρίδη). Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε τη στήριξη της πλειονότητας του λαού και των αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α., ενώ ο Ιωάννης Κληρίδης στηρίχθηκε από τις δυνάμεις του Ανορθωτικού Κόμματος Εργαζομένου Λαού (Α.Κ.Ε.Λ.) και όσων ήταν ενάντιοι στις Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου. Ήταν τότε που το Α.Κ.Ε.Λ. δεν ήθελε να ακούσει για τον Μακάριο! Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού, η σύγκρουση μεταξύ των οπαδών των δύο υποψηφίων έφθασε στα άκρα. Σε αντίθεση με τους Τούρκους Κυπρίους που διόρισαν στην ουσία τους 15 βουλευτές τους και τον Φαζίλ Κουτσιούκ (αφού ήταν ο μοναδικός υποψήφιος) στη θέση του αντιπροέδρου!

Οι βουλευτικές εκλογές έγιναν για τυπικούς λόγους. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος μοίρασε τις έδρες μεταξύ Πατριωτικού Μετώπου (αποτελούσε τον σχηματισμό των συνασπισμένων κεντροδεξιών δυνάμεων με σκοπό τη διεκδίκηση των εκλογών) και του Α.Κ.Ε.Λ., με το Πατριωτικό Μέτωπο να παίρνει 30 έδρες και το Α.Κ.Ε.Λ. 5 έδρες. Η συμφωνία πραγματοποιήθηκε μεταξύ του Αρχιεπισκόπου και των δύο κομμάτων. Το Α.Κ.Ε.Λ. αναγκάσθηκε να συμφωνήσει στον διαμοιρασμό των εδρών, αφού, λόγω του ότι το εκλογικό σύστημα ήταν πλειοψηφικό, το Πατριωτικό Μέτωπο, που έλεγχε πέραν του 60% των ψήφων, θα μπορούσε να εκλέξει και τους 35 βουλευτές (θαυμάστε Δημοκρατία!). Λόγω του προκαθορισμένου αποτελέσματος από τα δύο κόμματα που συμμετείχαν στις εκλογές, η αποχή έφθασε στο 39,1%.

Γιατί, όμως, γιορτάζουμε την κυπριακή ανεξαρτησία στην 1η Οκτωβρίου και όχι την 16η Αυγούστου; Η εξήγηση είναι απλή. Διότι κανένας δεν έχει διάθεση για εορτασμούς εν μέσω καλοκαιρινών διακοπών!

Η φετινή παρέλαση

Η 1η Οκτωβρίου είναι για την Κύπρο επίσημη αργία. Στη Λευκωσία πραγματοποιείται στρατιωτική παρέλαση στην οποία παρουσιάζονται τα οπλικά συστήματα της Εθνικής Φρουράς. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, της παρέλασης υπερίπτανται ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη, σκορπίζοντας πάντα, καθώς αυτά διασχίζουν τους κυπριακούς ουρανούς, ρίγη ενθουσιασμού και συγκίνησης. Είναι αυτά τα αεροσκάφη που περιμέναμε, με τα μάτια στραμμένα στους ουρανούς, το μαύρο καλοκαίρι του 1974, τα οποία δυστυχώς δεν ήρθαν ποτέ στη Μεγαλόνησο… αφήνοντας την τουρκική αεροπορία να βομβαρδίζει αδιακρίτως και ανενόχλητη κινητούς και ακίνητους στόχους.

Φέτος τα ελληνικά φτερά, ενώ ήταν έτοιμα να ταξιδέψουν για την Κύπρο (ραδιόφωνα και τηλεοράσεις μετέδιδαν συνεχώς ότι «αναμένονται ελληνικά αεροσκάφη στο πλαίσιο της παρέλασης»), δεν απογειώθηκαν ποτέ. Την τελευταία στιγμή δόθηκε εντολή να μείνουν καθηλωμένα στο έδαφος. Για τις «θεωρίες» τού γιατί απουσίαζαν ελληνικά μαχητικά από τους κυπριακούς ουρανούς κατά τη διάρκεια της παρέλασης γράφτηκαν και λέχθηκαν πολλά. Ο Υπουργός Άμυνας της Κύπρου κ. Αγγελίδης μίλησε σαφώς για πολιτική απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να μην έρθουν τα ελληνικά F-16. Οπότε καταρρίπτεται επίσημα η άποψη, που εκφράζεται από πολλούς, ότι απόφαση για να πετάξουν ελληνικά μαχητικά για την Κύπρο δεν λήφθηκε ποτέ στην Αθήνα. Η Αθήνα, λένε οι κακές γλώσσες, «φοβήθηκε» τις απειλές της Άγκυρας και άφησε καθηλωμένα στον δίαυλο απογείωσης τα ελληνικά μαχητικά που ήταν έτοιμα να πετάξουν για τη Μεγαλόνησο!

Από τον ΣΥΡΙΖΑ είχαμε το εξής σχόλιο στο CNN Greece: «Γιατί δεν συμμετείχαν τα ελληνικά F-16 στην παρέλαση στην Κύπρο, ενώ αυτό είχε προγραμματιστεί; Σχετίζεται η απόφαση αυτή με το ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν έθεσε το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων στη συνάντησή του με τον κ. Ερντογάν και το δήθεν άνοιγμα νέας σελίδας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Περιμένουμε ξεκάθαρη και υπεύθυνη απάντηση από την κυβέρνηση». Αυτά όλα είναι ανοησίες, απαντά η Κυβέρνηση, που ούτως ή άλλως οφείλει μια πειστική εξήγηση που, κατά τα φαινόμενα, δεν θα δώσει ποτέ!

Ωστόσο, δικαιούμαστε να ρωτούμε: Μέχρι πότε θα υποχωρούμε στις ιταμές τουρκικές προκλήσεις και απειλές των Τούρκων; Μέχρι πότε θα αλωνίζει ανενόχλητη στη Μεσόγειο η Τουρκία; Πόσες τρύπες πρέπει να ανοίξει ακόμα στο σώμα της Κύπρου για να έχει (από τη Διεθνή Κοινότητα, κυρίως) την οφειλόμενη απάντηση; Πέραν των διπλωματικών κινήσεων, στις οποίες καταφεύγουμε, μπορούμε, ναι ή όχι, να αντιμετωπίσουμε με άλλο τρόπο και αποτελεσματικά της τουρκικές προκλήσεις;

Υστερόγραφο: «Μήπως θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι δεν έχουμε τις δυνάμεις να υποστηρίξουμε στρατιωτικά την Κύπρο; Το λέω αυτό, γιατί, αν υποθέσουμε ότι στέλνουμε δυνάμεις στο νησί, θα έχουμε πρόβλημα σίγουρα σε ελληνικό έδαφος… Τι να κάνουμε, απλώς δεν φτάνουμε για παντού….», γράφει κάποιος στο διαδίκτυο! Ελλαδίτες αδελφοί να σου τύχουν!

Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη! «Η Πολεμική Αεροπορία φθάνει στην Κύπρο και όπου αλλού θέλει και μπορεί... Για να το κάνει αυτό, όμως, χρειάζεται πολιτική ηγεσία που να έχει κότσια και να είναι αποφασισμένη να αλλάξουν πολλά…».

*Αναπληρωτής καθηγητής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από το Μονάγρι Λεμεσού