Νέο σκηνικό στην περιοχή μας

Ο κόσμος έμεινε έκπληκτος από το γεγονός ότι η Τουρκία εισέβαλε απροκάλυπτα στη Συρία με τις ευλογίες των ΗΠΑ και την ανοχή της Ρωσίας. Ιστορικά δυσεύρετο και οι δύο μεγάλοι να τηρήσουν ανάλογη στάση.

Για να απαντηθεί αυτό το γεγονός θα πρέπει πρώτα να ενθυμηθούμε την πηγή του κακού. Η πηγή του κακού, κατά τη γνώμη μου, ήταν η σχεδιασθείσα από ΗΠΑ, κυρίως, και Δύση, διαβόητη «Αραβική Άνοιξη». Στόχος, όπως έλεγαν, ήταν η ισλαμική τρομοκρατία, αλλά τα αποτελέσματα υπήρξαν άκρως αντίθετα. Επικράτηση «αδελφών Μουσουλμάνων» τότε στην Αίγυπτο, διάλυση της Λιβύης, προσπάθεια ανατροπής του Άσαντ, ισχυροποίηση και εξάπλωση «Ισλαμικού Κράτους» και άλλα. Το οποίο Ισλαμικό Κράτος είχε τη στήριξη διαφόρων καταστάσεων και χωρών, περιλαμβανομένης της Τουρκίας. Τα αποτελέσματα μετά από 9 περίπου χρόνια γνωστά. Συνεπώς, η στάση των δύο μεγάλων υπαγορεύθηκε από τους στόχους και τα αποτελέσματα της πολιτικής τους. Στην περίπτωση των ΗΠΑ υπήρξε αλλαγή πολιτικής από τον Πρόεδρο Τραμπ. Δηλαδή αποχώρηση από Συρία και ανάληψη της ευθύνης από άλλες δυνάμεις, όπως άλλωστε το δήλωσε ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ. Κύριος στόχος της αμερικανικής διοίκησης είναι να επαναφέρει την Τουρκία στο δυτικό «μαντρί». Αυτά και άλλα τον οδήγησαν στο σημείο να ανάψει το «πράσινο φως», έχοντας πάντα υπόψη τη στρατηγική του θέση «Πρώτα η Αμερική».

Η Ρωσία, ανεβαίνοντας κλιμακωτά τα σκαλοπάτια της ανοδικής ισχύος, βρήκε μια ευκαιρία ενίσχυσης της θέσης της στη Μέση Ανατολή. Αυτός ο στόχος περνά μέσα από τη διασφάλιση την παρουσίας της στη Συρία και ενίσχυση της Δαμασκού και της Προεδρίας Άσαντ. Η Προεδρία Άσαντ όμως και η συριακή κυριαρχία κινδύνευαν σ’ όλη την επικράτεια όχι μόνο από τους Δυτικούς και το Ισλαμικό Κράτος – Τουρκία, αλλά και τους Κούρδους, που παρουσίαζαν τάσεις απόσχισης, ενθαρρυμένοι από τους Αμερικανούς και τελικά προδομένοι. Κατά συνέπειαν, η Ρωσία ανέχτηκε και τελικά θα φανεί ότι αξιοποίησε την τουρκική επιθετικότητα. Τελικός της στόχος όλη η Συρία να τεθεί υπό τον πλήρη έλεγχο της κυβέρνησης Άσαντ, χωρίς ξένη στρατιωτική παρουσία, πλην της δικής της. Την ίδια ώρα, έθεσε τις προϋποθέσεις εξομάλυνσης, κατά το δυνατόν, των σχέσεων Άγκυρας – Δαμασκού και Άσαντ – Κούρδων.

Την ίδια στιγμή, σταθήκαμε μάρτυρες του γεγονότος ότι ο ΟΗΕ δεν μπόρεσε να εκδώσει ένα καταδικαστικό ψήφισμα, ενώ, για μιαν ακόμη φορά, βλέπουμε την Ε.Ε. να αντιδρά σπασμωδικά και κατόπιν εορτής. Αυτό το γεγονός είναι απόρροια των νέων παγκοσμίων δεδομένων.

Δυστυχώς, οι παγκόσμιες εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε δραματικές αλλαγές στον ΟΗΕ. Επί εποχής ψυχρού πολέμου, ο ενδιάμεσος χώρος, όσοι δεν ανήκαν δηλαδή στον πυρήνα της Δύσης ή της Ανατολής, ο αποκληθείς «Τρίτος Κόσμος», είχαν ένα ρόλο να διαδραματίσουν. Ενδιάμεσα του Πρώτου Κόσμου (παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα), που αποκλήθηκε λανθασμένα «Δύση», και του Υπαρκτού Σοσιαλισμού, «Δεύτερος Κόσμος», που αποκλήθηκε λανθασμένα «Ανατολή». Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, οι εκπρόσωποι του «Τρίτου Κόσμου» μέσα στον ΟΗΕ είχαν ρόλο να διαδραματίσουν. Ρόλο μεσολάβησης, εξισορρόπησης και κατευνασμού, γιατί υπήρξαν αντικείμενο επέκτασης, αξιοποίησης και εκμετάλλευσης των άλλων «δύο κόσμων». Άρα, τους χρειάζονταν οι δύο μεγάλοι. Αυτό παρείχε και τη δυνατότητα μιας προστασίας σε μεσαία και μικρά Κράτη, όπως και η δική μας πατρίδα, Κύπρος. Οργάνωση, φορέας διεκδίκησης και ανάδειξης του δικαίου των μικρών και μεσαίων Κρατών υπήρξε το «Κίνημα των Αδεσμεύτων». Αδέσμευτοι, δηλ., από τους δύο άλλους «κόσμους», στον βαθμό που ήταν δυνατό. Ένα Κίνημα το οποίο συνεισέφερε ουκ ολίγα στα μικρά κράτη και λαούς, και της Κύπρου μας, και που εντός ΟΗΕ διασφάλισε αποφάσεις αρχής για τα προβλήματά τους. Ανάμεσα σ’ αυτά και στο Κυπριακό. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι στην Κύπρο ειρωνεύονται και χλευάζουν αυτό το κίνημα. Χρεώνουν μάλιστα στον Μακάριο μαύρη σελίδα, γιατί ακολούθησε το Κίνημα των Αδεσμεύτων και όχι το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Η στάση ΗΠΑ και ΝΑΤΟ έναντι Κούρδων τόσο στη Συρία σήμερα, όσο και στο παρελθόν στο Ιράκ (δημοψήφισμα για ανεξαρτησία Βορείου Ιράκ), αλλά και στο Κυπριακό είναι η καλύτερη, αλλά τραγική απάντηση σ’ αυτούς τους ισχυρισμούς. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες και τα δεδομένα που επικράτησαν μετά την 11/9/2001 και τη φοβερή παγκόσμια οικονομική κρίση, μαζί με την απόλυτη επικράτηση των ΗΠΑ για τουλάχιστον δέκα χρόνια, μετέτρεψαν τον ΟΗΕ σε κάτι άλλο. Βασικά, σε εξάρτημα πολύ λίγων Κρατών.

Η Ε.Ε., μέσα στις συνθήκες που προανέφερα, μαζί με την τεράστια οικονομική άνοδο της Κίνας και την πλήρη ενεργειακή εξάρτηση της Ένωσης από το εξωτερικό, έχει οδηγηθεί σε πολύ δεινή θέση. Η θέση της, κατά τη γνώμη μου, έχει αδυνατίσει έναντι των τριών κυρίαρχων σήμερα Κρατών. Δηλαδή, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα. Διότι, πέραν των όσων έχω αναφέρει, έχει και πολλά άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσει, όπως το προσφυγικό/μεταναστευτικό, αλλά κυρίως την άνοδο των δυνάμεων εκείνων οι οποίες επιθυμούν αυξημένο ρόλο στο Έθνος – Κράτος μέλος της Ε.Ε., παρά στις Βρυξέλλες. Αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, αλλά και της σαρωτικής – ισοπεδωτικής επιβολής της Παγκοσμιοποίησης. Μιας διαδικασίας που δίνει την ευκαιρία στα υπερεθνικά μονοπώλια – κολοσσούς, είτε είναι τα κράτη από τα οποία προέρχονται μέλη της Ε.Ε. είτε όχι, να κυριαρχούν και εντός Ε.Ε., με όλες τις συνέπειες. Τέλος, ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, η Ε.Ε., αντί να προσπαθεί να αναπτύξει την οικονομική, πολιτική και αμυντική ολοκλήρωσή της, προσπαθεί να κρατήσει τη συνοχή της, π.χ. Brexit, και να δαμάσει τις αντιθέσεις Βορρά – Νότου, γερμανικού πυρήνα και περιφέρειας κ.λπ.

Τα νέα δεδομένα οδήγησαν στην αλλαγή του σκηνικού στη Συρία, αλλά και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή. Το βασικότερο νέο δεδομένο, η ανάδειξη της Ρωσίας στον νέο ισχυρό παράγοντα της περιοχής.