Ο χάρτης των επενδυτικών ταμείων στην Κύπρο

Η Κύπρος αναδύεται ως μια νέα ευρωπαϊκή αγορά επενδυτικών κεφαλαίων για πολλούς φορείς προώθησης και διαχειριστές κεφαλαίων, με τους ρυθμιστικούς και κρατικούς φορείς να προωθούν ενεργά την Κύπρο ως κέντρο αριστείας.

Ολοένα και αναβαθμίζεται ο ρόλος των επενδυτικών ταμείων και ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να συμβάλουν σε μακροπρόθεσμα έργα όπως η ανάπτυξη υποδομών, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση. Επίσης, στον τομέα των οικογενειακών επιχειρήσεων, οι δομές των επενδυτικών ταμείων ενισχύονται και χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας.

Η Κύπρος, ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), έχει το πλεονέκτημα της εναρμόνισης των κανονισμών της ΕΕ για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και χρησιμεύει ως «γέφυρα» μεταξύ της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Και αυτό όχι μόνο λόγω της γεωγραφικής της θέσης αλλά και λόγω της υψηλής ποιότητας των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που προσφέρονται, σε συνδυασμό με την ευελιξία και τη σαφήνεια των νόμων και κανονισμών οι οποίοι έχουν πρόσφατα εκσυγχρονιστεί με την ψήφιση του Νόμου περί Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων 124 (Ι)/2018.

Στην Κύπρο συναντώνται οι ακόλουθες οργανωτικές εταιρικές δομές για τα συστήματα συλλογικών επενδύσεων:

• Οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ), οι οποίοι συμμορφώνονται με τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία.
• Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), οι οποίοι καλύπτουν όλα τα άλλα είδη επενδυτικών κεφαλαίων, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβαίων κεφαλαίων κινδύνου, τα ταμεία επενδύσεων σε ακίνητα, τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου και τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια.

Η επιλογή μιας επενδυτικής δομής εξαρτάται γενικά από την επενδυτική πολιτική και τη στρατηγική διανομής του επενδυτικού ταμείου. Όλες αυτές οι δομές μπορούν να δημιουργηθούν ως ένα επενδυτικό ταμείο με ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο ή μπορούν να διαρθρωθούν ως ταμείο πολλαπλών επενδυτικών τμημάτων (τύπου «ομπρέλα»), που δημιουργεί χωριστά τμήματα κάτω από μια ενιαία νομική οντότητα.

Τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις ενός τέτοιου επενδυτικού τμήματος διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα τμήματα, έτσι ώστε να περιοριστεί η μεταδοτική επίδραση της αφερεγγυότητας ενός άλλου τμήματος, στο πλαίσιο μιας δομής τύπου ομπρέλα. Κάθε επιμέρους επενδυτικό τμήμα έχει δικό του επενδυτικό στόχο και πολιτική.

Οι ΟΕΕ μπορούν επίσης να δημιουργηθούν με πολλαπλές κατηγορίες μετοχών, οι οποίες έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά αλλά επενδύουν στο ίδιο χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων.

Τα κύρια χαρακτηριστικά του ΟΕΕ είναι τα ακόλουθα: Μπορούν να απευθύνονται σε ιδιώτες, θεσμικούς και επαγγελματίες και / ή επαρκώς ενημερωμένους επενδυτές και να είναι εισηγμένοι στο χρηματιστήριο. Επίσης, οι ΟΕΕ που απευθύνονται σε επαρκώς ενημερωμένους και / ή επαγγελματίες επενδυτές απολαμβάνουν υψηλό βαθμό ελευθερίας στην επενδυτική τους πολιτική. Άλλα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν την πλήρη ευελιξία ως προς τους όρους αγοράς και εξαγοράς μετοχών και την πλήρη διαφάνεια σε σχέση με την προετοιμασία ελέγχου των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) και τις περιοδικές εκθέσεις προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και τους επενδυτές.

Οι πιο δημοφιλείς μορφές ΟΕΕ είναι:

(i) Εταιρεία επενδύσεων μεταβλητού κεφαλαίου (Variable Capital Investment Company- VCIC) για ανοικτού τύπου ΟΕΕ. Οι μετοχές σε VCIC εταιρεία δεν έχουν ονομαστική αξία και το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας είναι πάντα ίσο με την εκάστοτε αξία του εκδομένου μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας.

Στο πλαίσιο του Brexit, η υπό εγκατάσταση πλατφόρμα τύπου ομπρέλα VCIC μπορεί να επιτρέψει σε διαχειριστές επενδύσεων ή φορείς προώθησης τρίτων χωρών να ενταχθούν στην πλατφόρμα εντός της οποίας δύνανται να διαχειρίζονται το δικό τους ξεχωριστό επενδυτικό τμήμα, σύμφωνα με τις δικές τους επενδυτικές στρατηγικές και επιτρέποντας την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.

(ii) Ο Ετερόρρυθμος Συνεταιρισμός (Limited Partnership - LP) για κλειστού τύπου ΟΕΕ. Οι αλλαγές στον νόμο περί Ομόρρυθμων και Ετερόρρυθμων Συνεταιρισμών και Εμπορικών Επωνυμιών (ΚΕΦ.116) παρέχουν την επιλογή του κατά πόσον διαιρείται το κεφάλαιο των LP ή όχι σε μετοχές. Περαιτέρω, η Κύπρος στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση του οχήματος LP, το οποίο μπορεί να γίνει ακόμη πιο δημοφιλές.

Η νομοθεσία που διέπει τους LP αναμένεται να τροποποιηθεί, έτσι ώστε να επιτρέψει στον ομόρρυθμο συνέταιρο, κατά τη σύσταση ενός συνεταιρισμού, να έχει την επιλογή μιας ξεχωριστής νομικής προσωπικότητας, διατηρώντας παράλληλα φορολογική διαφάνεια.

Επιπλέον, οι ετερόρρυθμοι συνέταιροι έχουν περιορισμένη ευθύνη, εφόσον δεν συμμετέχουν στη διαχείριση του συνεταιρισμού (LP). Η Κύπρος εισήγαγε στη νομοθεσία που διέπει τους ΟΕΕ έναν μη εξαντλητικό κατάλογο ασφαλιστικών δικλίδων για τους ετερόρρυθμους συνέταιρους.

Στο πλαίσιο της δομής του εσωτερικά διαχειριζόμενου ΟΕΕ, το διοικητικό συμβούλιο είναι υπεύθυνο για την επιλεκτική διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του επενδυτικού ταμείου.

Σε ό,τι αφορά τους βασικούς φορείς παροχής υπηρεσιών του ΟΕΕ, ο τελευταίος μπορεί να επιλέξει παρόχους υπηρεσιών τους οποίους κρίνει αναγκαίους, χωρίς απαραιτήτως οι τελευταίοι να έχουν ως βάση την Κύπρο με ορισμένες εξαιρέσεις.

Περαιτέρω, είναι αξιοσημείωτη η όλο και αυξανόμενη τάση δημιουργίας των εγγεγραμμένων, αλλά μη εξουσιοδοτημένων ΟΕΕ («RAIF») (μιας καινοτόμου κανονιστικής ρύθμισης στο τομέα των επενδυτικών ταμείων). Τα επενδυτικά αυτά ταμεία έχουν θεσμοθετηθεί, μεταξύ άλλων, για τη διευκόλυνση της ταχείας και αποτελεσματικής απόδοσης κεφαλαίων. Ομοίως με τον Καταχωρημένο Οργανισμό Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΚΟΕΕ) του Λουξεμβούργου, ένας κυπριακός ΚΟΕΕ απευθύνεται σε επαγγελματίες επενδυτές ή / και επαρκώς ενημερωμένους επενδυτές και διαχειρίζεται από κυπριακό ή ευρωπαϊκό ΔΟΕΕ.

Το νομοθετικό πλαίσιο των ΚΟΕΕ διατηρεί την κατάλληλη ρυθμιστική εποπτεία μέσω του εξωτερικού διαχειριστή, ΔΟΕΕ.

Ο ΚΟΕΕ μπορεί να είναι οργανωμένος σε οποιαδήποτε νομική μορφή, επιτρεπόμενη βάσει του Κυπριακού Νόμου, δηλαδή ανοικτού ή κλειστού τύπου και μπορεί να ακολουθεί οποιαδήποτε επενδυτική στρατηγική και να επενδύει σε οποιοδήποτε είδος περιουσιακών στοιχείων.

Καταλήγοντας, η Κύπρος με το ευέλικτο κανονιστικό σύστημα, την εμπειρογνωμοσύνη, το φορολογικό πλαίσιο, είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση τόσο εντός όσο και εκτός Ευρώπης, κυρίως για τα επενδυτικά κεφάλαια που απευθύνονται σε αναπτυσσόμενες αγορές.

*Senior Associate, KPMG Limited

**Αdvisor II, KPMG Limited