Η Πρωτονοθεραπεία στη μάχη κατά του καρκίνου

Ενημερωτική ημερίδα με θέμα την «Πρωτονοθεραπεία: Από τη Φυσική των Κυκλοτρονίων στη μάχη και την καταπολέμηση του καρκίνου», διοργανώνει την Πέμπτη, 28 Νοεμβρίου 2019, ο Οργανισμός Κώστα Παπαέλληλα «Φαρμακευτική Οργάνωσις Κύπρου Λτδ» σε συνεργασία με το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας. Η ημερίδα, που θα διεξαχθεί στο ξενοδοχείο LANDMARK στη Λευκωσία, από τις 10:00 π.μ. μέχρι τις 17:00, έχει σκοπό την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας αλλά και του ευρύτερου κοινού για τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αλλά και τη σημασία της εγκατάστασης μιας τέτοιας μονάδας στην Κύπρο για την εξυπηρέτηση πέραν των Κύπριων καρκινοπαθών, και πολιτών όμορων χωρών. Εξέχοντες επιστήμονες από την Κύπρο και το εξωτερικό θα τιμήσουν με τις ομιλίες τους την ημερίδα και θα απαντήσουν σε σχετικές ερωτήσεις που θα υποβληθούν.

Τι είναι η Πρωτονοθεραπεία

Τα πρωτόνια είναι σωματίδια των πυρήνων των ατόμων. Η επιτάχυνσή τους από επιταχυντές που ονομάζονται κυκλοτρόνια, έως σχεδόν την ταχύτητα του φωτός και η εστίαση τους από ειδικούς μαγνήτες, δημιουργούν μια πολύ στενή δέσμη ταχέως κινούμενων σωματιδίων με ιδιαίτερες φυσικές ιδιότητες.

Μια απ’ αυτές – ίσως η σημαντικότερη για τη χρήση της στην Ακτινοθεραπεία – είναι η ικανότητά τους να εναποθέτουν τη μεγάλη τους κινητική ενέργεια σε μεγάλο βάθος από την επιφάνεια εισόδου σε κάποιο υλικό, αφήνοντας στα αρχικά εκατοστά της διαδρομής τους σχεδόν ανέπαφο το υλικό. Αμέσως μετά από ελάχιστα δέκατα του χιλιοστού από το σημείο εναπόθεσης της ενέργειάς των, η όποια κινητική η άλλη ενέργεια τους εναπέμεινε, σχεδόν μηδενίζεται.

Οι επιστήμονες ήδη από τη δεκαετία του ’50 αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τέτοιες δέσμες πρωτονίων για να στοχεύσουν και να εξουδετερώσουν καρκινικούς ιστούς εκμεταλλευόμενοι την ανωτέρω μοναδική ιδιότητα των πρωτονίων να «σταματούν εκεί που πρέπει» χωρίς να καταστρέφουν τους πέριξ υγιείς ιστούς. Τα πρώτα αποτελέσματα ειδικά σε παιδιατρικούς όγκους ήταν εντυπωσιακά, όμως η τεράστια δαπάνη κατασκευής και εγκατάστασης τέτοιων μονάδων ήταν αποτρεπτική για την ευρεία διάδοση της μεθόδου.

Η τρομακτική ανάπτυξη της τεχνολογίας των επιταχυντών σωματιδίων την τελευταία δεκαετία απέδωσε τους καρπούς της και στον σχεδιασμό και κατασκευή πολύ φθηνότερων και λιγότερο ογκωδών μονάδων Πρωτονοθεραπείας.

Εξαιτίας των ανωτέρω, αρχικά τα μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα εγκατέστησαν τις πρώτες μονάδες Πρωτονοθεραπέιας και σήμερα κάθε σύγχρονο τμήμα Ακτινοθεραπείας ονειρεύεται ή σχεδιάζει ή ήδη εγκαθιστά μια ή περισσότερες.

Ενδεικτικά το 2010 ο συνολικός αριθμός εγκατεστημένων και κλινικά λειτουργούντων μονάδων Πρωτονοθεραπείας ήταν παγκόσμια 62 τον Ιούλιο 2019 έφτασαν τις 160 εκ των οποίων οι βρίσκονταν 42 στην Ευρώπη.

Αναπόσπαστο τμήμα

της Ακτινοθεραπείας

Η Πρωτονοθεραπεία είναι πλέον αναπόσπαστο τμήμα της σύγχρονης Ακτινοθεραπείας και οι τεχνικές της κατακτούν καθημερινά τον τίτλο της θεραπείας εκλογής εξαιτίας των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων της στη μάχη κατά του καρκίνου και στην εξαιρετική βελτίωσή της «μετά τη θεραπεία» ποιότητας ζωής των ασθενών.

Ξεκινώντας από τους περισσότερους παιδιατρικούς κακοήθεις όγκους, για τους οποίους η χρήση πρωτονίων έχει αποδειχθεί θεραπευτικός μονόδρομος, η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού (ιδιαίτερα του αριστερού), του προστάτη αδένα, του λαρυγγοφαρυγγικού, του πνεύμονα και άλλων ευρύτατα διαδεδομένων νεοπλασιών, υπόσχεται εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα γι’ αυτήν καθ’ εαυτήν τη νόσο αλλά και εντυπωσιακό περιορισμό της τοξικότητας της ακτινοβολίας στους πέριξ υγιείς ιστούς και κρίσιμα όργανα. (Π.χ όγκοι εγκεφάλου και προστασία των οφθαλμών).

Ανάγκη εγκατάστασης

μονάδας στην Κύπρο

Δεδομένων των ανωτέρω και λαμβάνοντας υπ’ όψιν την παντελή έλλειψη αντίστοιχης μονάδας Πρωτονοθεραπείας στην Κύπρο αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, η προοπτική εγκατάστασής της στην Κύπρο είναι αναπόφευκτα και αποδεδειγμένα κοινωνικά χρήσιμη και αναγκαία όσο ποτέ, οικονομικά προσοδοφόρα για τους επενδυτές και επιστημονικά υποσχόμενη καθιστώντας τη χώρα μας στο επίκεντρο της σύγχρονης έρευνας στην Ιατρική και τις συναφείς με τη μέθοδο επιστήμες (Ιατρική Φυσική, Ραδιοβιολογία, νανοτεχνολογία κτλ).

Η Φαρμακευτική Οργάνωσις Κύπρου «Κώστας Παπαέλληνας» σε συνεργασία και με την βοήθεια του Ιδρύματος Καινοτομίας και έρευνας και την Εταιρεία κατασκευής μονάδων Πρωτονοθεραπείας ΙΒΑ Ion Beam S.A. διοργανώνουν την ημερίδα αυτή με σκοπό την ευρύτερη ενημέρωση της Επιστημονικής Κοινότητας, των Κρατικών φορέων, των Συλλόγων φίλων και πασχόντων από καρκίνο αλλά και γενικότερα του ευρύτερου κοινού. Εκθέτουν δημόσια την πρόθεσή τους να συμβάλουν αποφασιστικά στην επιτάχυνση των ήδη αρξαμένων διαδικασιών και ενεργειών για την εγκατάσταση στην Κύπρο ενός υπερσύγχρονου Κέντρου Ακτινοθεραπείας που θα αλλάξει δραστικά το τοπίο στη μάχη κατά του καρκίνου στη χώρα μας όπως σαφώς προβλέπεται και στο επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης ενάντια στον καρκίνο.

Η συνολική επένδυση, που πλησιάζει τα 40 εκατ. ευρώ, θα καλυφθεί από ιδιωτικά κεφάλαια και θα είναι έτοιμη για κλινική λειτουργία εντός διετίας από την έναρξη των εργασιών. Θα δημιουργήσει τουλάχιστον 30 νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και επομένως απολαβών.

Το έργο αυτό αναμένεται να εξυπηρετήσει περίπου 200 Κύπριους καρκινοπαθείς σε ετήσια βάση, που τη στιγμή αυτή δεν έχουν πρόσβαση στη θεραπεία ενώ είναι η πλέον ενδεδειγμένη επιστημονικά για την περίπτωσή τους, ή θα αναγκάζονταν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό με κρατική επιδότηση που προσεγγίζει τα 12 εκατ. ευρώ ετησίως.

Παράλληλα το κέντρο θα εξυπηρετεί περίπου 120 ασθενείς ετησίως που κυρίως θα προέρχονται από την Ελλάδα, το Ισραήλ και τις Αραβικές χώρες, αυξάνοντας τις δυνατότητες ιατρικού τουρισμού υψηλής στάθμης της χώρας μας.

Τέλος, η σχεδιαζόμενη διασύνδεση του Κέντρου με Πανεπιστήμια και κρατικούς φορείς και Ιδρύματα σχετικά με τον καρκίνο θα το καταστήσουν κέντρο αναφοράς και αριστείας στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με όλα τα ευμενή συνακόλουθα.