Κ. Χριστοφίδης: Αυτήν τη φορά δεν θα γίνει αυτό που θέλουν

O Κωνσταντίνος Χριστοφίδης άνοιξε τα χαρτιά του στη «Σημερινή της Κυριακής» λίγες ημέρες μετά τα εγκαίνια του κινήματος «Νέο Κύμα – Η Άλλη Κύπρος». Ο τέως πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου μίλησε για την «Άλλη Κύπρο» όπως την οραματίζεται, την αγάπη του για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τη θρησκεία και τον Αρχιεπίσκοπο, τους νέους, τις θέσεις του για στο Κυπριακό, την ιδεολογική ταυτότητα του κινήματος αλλά και για τις επερχόμενες εκλογές. Ο ίδιος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το «Νέο Κύμα» να κατέλθει με υποψήφιο στις Προεδρικές του 2023, ενώ εξήγησε γιατί τελικά δεν διεκδίκησε το ανώτατο αξίωμα το 2018. Επίσης απάντησε στα περί μωροφιλοδοξιών που του αποδίδονται, αλλά και τις σχέσεις του με τους συναδέλφους μετά από την απόφασή του να πολιτευθεί.

Το κίνημά σας ονομάζεται «Νέο Κύμα – Η Άλλη Κύπρος». Ποια είναι η «άλλη Κύπρος»;

Η «άλλη Κύπρος» είναι η Κύπρος της κοινωνίας των πολιτών, της δημιουργικότητας, της εντιμότητας και της αριστείας. Η Κύπρος που νοιάζεται τους πολίτες της, που νοιάζεται τα νέα παιδιά, που θέλει να μηδενίσει την ανεργία ανάμεσα στους νέους, που θέλει να τους εντάξει στην παραγωγικότητα της χώρας και να τους μετατρέψει σε δημιουργούς. Η «άλλη Κύπρος» είναι η Κύπρος ενός διαφορετικού brand name. Όχι αυτή των διαβατηρίων και όλων αυτών που μας πληγώνουν. Είναι η Κύπρος που θέλει να προστατέψει τους πολίτες της από την κλιματική αλλαγή. Που θέλει να δημιουργήσει σχολεία πρότυπα, πανεπιστημιακά νοσοκομεία και να ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα. Ξέρετε, στην ουσία έχουμε δύο πατρίδες. Η μια είναι η πατρίδα της διαπλοκής, της μιζέριας, της μεμψιμοιρίας και της μετριότητας. Από την άλλην είναι η «άλλη Κύπρος» των νέων ανθρώπων, της προοπτικής, της δημιουργικότητας, η Κύπρος της καινοτομίας.

Χρησιμοποιήσατε τον όρο «brand name». Προσφάτως, σας ακούσαμε να χρησιμοποιείτε και τον όρο «start – up». Αυτές δεν είναι εταιρικές έννοιες;

Ναι, βεβαίως. Αυτό δεν το χρησιμοποιώ τυχαία. Το «Νέο Κύμα» είναι ένα εργαστήριο ενός μοναδικού, πρωτοποριακού κοινωνικού πειράματος, πρωτόγνωρο για την Κύπρο. Είναι ένα κοινωνικό-πολιτικό start-up! Αυτό που κάνουμε τη δεδομένη στιγμή είναι να μεταφέρουμε τον κόσμο της επιστήμης και της καινοτομίας στον χώρο της κοινωνίας. Ένα επιτυχημένο μοντέλο το οποίο θα μας δώσει μια τεράστια προοπτική.

Στα εγκαίνια του «Νέου Κύματος» ανακοινώσατε και το 77μελές συμβούλιο του κινήματος. Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος συμβολισμός και επιλέξατε τον συγκεκριμένο αριθμό;

Το επτά είναι ο τυχερός αριθμός των αρχαίων Ελλήνων. Ο Στέλιος Κυριακίδης στον Μαραθώνιο της Βοστώνης ζήτησε τον αριθμό επτά. Ωστόσο, του ανακοινώθηκε ότι δεν ήταν διαθέσιμος ο συγκεκριμένος αριθμός, ζήτησε τότε το 77, «έτσι, για να είμαι δυο φορές τυχερός», τους είπε. Ξέρετε, πολιτική είναι επίσης και η διαχείριση των συμβόλων και των συμβολισμών.

Διακρίνουμε έναν ιδιαίτερο θαυμασμό εκ μέρους σας προς τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό…

Δεν υπάρχει τίποτα πιο συγκλονιστικό από την κλασική Ελλάδα. Ήταν η βάση ενός ολόκληρου πολιτισμού. Πάνω σε αυτήν κτίστηκε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, πάνω σε αυτήν σήμερα κτίστηκαν και οι ευρωπαϊκές αξίες. Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από την κλασική Ελλάδα. Ας θυμηθούμε τι έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκώ: «Ο Κόσμος είναι η Ελλάδα που διαστέλλεται και η Ελλάδα ο κόσμος που συστέλλεται».

Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν και Δωδεκαθεϊστές. H δική σας σχέση με την θρησκεία ποια είναι;

Είμαστε μια κοσμική χώρα. Η θρησκεία είναι κάτι διαφορετικό. Όσοι άνθρωποι θέλουν να την ακολουθούν, μπορούν να την ακολουθούν. Όσοι άνθρωποι θέλουν να προσεύχονται, είναι ελεύθεροι να το κάνουν. Από εκεί και πέρα, αυτές είναι επιλογές του κάθε ενός. Αυτήν τη στιγμή, για μένα, το εκκλησιαστικό προσωπικό της χώρας δεν με ενθουσιάζει. Η Εκκλησία ανακατεύεται πολύ στο κράτος, απαράδεχτο!

Συνεπώς, ποια η άποψή σας για τον Αρχιεπίσκοπο μετά κι από τις τελευταίες εξελίξεις και την εμπλοκή του γύρω από το θέμα των διαβατηρίων;

Πιστεύω πως έπρεπε ήδη να είχε παραιτηθεί. Θεωρώ ότι, μετά κι από αυτό, δεν εκπροσωπεί το σχήμα που πρέπει να εκπροσωπεί ένας Αρχιεπίσκοπος.

Σε σχέση τώρα με το Κυπριακό. Ποιες είναι οι θέσεις σας; Έχετε ξεκάθαρες αρχές ως προς την επίλυση του εθνικού μας ζητήματος;

Αν με ρωτήσετε προσωπικά, είναι ξεκάθαρο τι θέλω και τι αισθάνομαι. Εάν ρωτήσετε τους 77 που συμμετέχουν στο Συμβούλιο, είμαι σίγουρος ότι θα έχουν όλοι άποψη. Είμαστε μια καινούργια κίνηση. Σύντομα θα επεξεργαστούμε θέσεις και προτάσεις. Η δική μου έγνοια είναι η εξής: Θέλω αυτό το έγγραφο να παραχθεί και από νέους ανθρώπους, θέλω να τους ακούσουμε τι σκέφτονται για το Κυπριακό. Είναι αυτοί που θα ζήσουν τη λύση, αυτοί θα την κάνουν να δουλέψει ή θα την κάνουν να αποτύχει. Άρα, λοιπόν, θέλουμε μαζί με τους νέους να γράψουμε αυτό το κείμενο που θα αντιπροσωπεύει το «Νέο Κύμα» σε σχέση με την εξέλιξη του κυπριακού προβλήματος. Θέσεις, βέβαια, που θα έχουν μια κοινή συνισταμένη. Την ατέλειωτη αγάπη για την πατρίδα.

Δηλαδή, αυτήν τη στιγμή δεν μπορείτε να απαντήσετε, αν είστε υπέρ ή κατά της ομοσπονδίας;

Θα σας το πω απλά. Εξάλλου, αυτό είναι «must». Είμαστε απέναντι στα δύο κράτη. Είμαστε απέναντι από τη διχοτόμηση. Η ομοσπονδία είναι ο ιστορικός συμβιβασμός, χωρίς αυτήν δεν υπάρχει λύση. Δεν πρόκειται να αποδεχτούμε λύση η οποία θα ξεγράφει ένα κομμάτι της πατρίδας μας και να το τοποθετεί έξω από αυτό που θα λέγεται μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διότι, στο τέλος της ημέρας, «η άλλη Κύπρος», θα πρέπει να εμπεριέχει πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, επιστημονικά, αλλά, κυρίως, γεωγραφικά ολόκληρη την Κύπρο. Όλους τους ανθρώπους του τόπου μας.

Ιδεολογικά, πού τοποθετείται το κίνημά σας;

Κατ’ αρχάς, το Νέο Κύμα δεν είναι ούτε Δεξιά, ούτε Αριστερά. Οι προσδιορισμοί Αριστερά και Δεξιά καθορίζουν μια ευθεία, δηλαδή μια μόνο πολιτική διάσταση και είναι όροι ξεπερασμένοι από την εποχή μας. Σήμερα οι κοινωνίες, τα κράτη, τα έθνη ζουν στις τρεις διαστάσεις, ζουν στον τρισδιάστατο πολιτικό χώρο και, ως φυσικός επιστήμονας, θεωρώ σημαντική και μια τέταρτη διάσταση, αυτήν του χρόνου. Η διάσταση του χρόνου που σας ανέφερα αντικατοπτρίζει έναν κόσμο που συνεχώς είναι σε κίνηση και συνεχώς αλλάζει. Η κλιματική κρίση, λ.χ., πού εντάσσεται στον άξονα Δεξιάς-Αριστεράς; Η καινοτομία, η επιχειρηματικότητα και η επιστημονική έρευνα τι ιδεολογικό πρόσημο έχουν;

Ναι, όμως υπάρχουν βασικά κοινωνικο – οικονομικά ζητήματα στα οποία μπορεί να γίνει ο διαχωρισμός Αριστεράς – Δεξιάς. Για παράδειγμα, οι ιδιωτικοποιήσεις. Η Αριστερά αντιτίθεται, ενώ η Δεξιά τις ευνοεί… Εσάς ποια είναι θέση σας;

Ένα από τα ζητήματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία, έτσι ώστε να πάει μπροστά ο τόπος μας, είναι ότι χρειάζεται καινοτόμα επιχειρηματικότητα. Το δικό μας όραμα είναι να φτιάξουμε ένα στιβαρό κοινωνικό κράτος, από τη μια, και μια σύγχρονη επιχειρηματικότητα, από την άλλη. Μια επιχειρηματικότητα η οποία συνεχώς να επενδύει, να αναπτύσσεται, αλλά και να τροφοδοτεί οικονομικά το κοινωνικό κράτος και να διαχειρίζεται δίκαια και με διαφάνεια την κατανομή των πόρων. Εμάς μας απασχολεί πάρα πολύ ο κοινωνικός μισθός των ανθρώπων. Ξέρετε, δεν έχουμε μόνον ένα μισθό. Αυτόν που βάζουμε στην τσέπη μας τέλος του μηνός. Έχουμε κι έναν κοινωνικό μισθό. Ποιος είναι; Είναι η ποιότητα του δημόσιου σχολείου. Eίναι η ποιότητα της δημόσιας υγείας. Eίναι η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Είναι η ποιότητα των δημόσιων συγκοινωνιών μας. Τέλος, για να μην νομίζετε ότι αποφεύγω το ερώτημά σας, το δικό μου μοντέλο, το οποίο με ενθουσιάζει, είναι η Σκανδιναβική Σοσιαλδημοκρατία. Ήμουν πάντα κοντά σ’ αυτά τα μοντέλα και θεωρώ ότι έκαναν θαύματα. Ο Ούλοφ Πάλμε (σ.σ. πρώην Πρωθυπουργός της Σουηδίας) πήγαινε στη δουλειά του με το τραμ. Σήμερα όταν συνεδριάζει το Υπουργικό μας είναι λες και συνεδριάζει η κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με τα πολυτελή οχήματα που έχει απ’ έξω.

Με άλλα λόγια, αποδέχεστε τον όρο σοσιαλδημοκράτης;

Αν με αυτό εννοείτε την προώθηση της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία ενός πιο ευαίσθητου κοινωνικά κράτους, βεβαίως και ναι!

Γιατί προχωρήσατε στη δημιουργία του κινήματος μετά τις ευρωεκλογές; Φοβηθήκατε να κατέλθετε;

Να σας υπενθυμίσω ότι ήμουν πρύτανης μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018. Μετά έφυγα για καιρό στην Ανταρκτική και αμέσως μετά στην Αλεξάνδρεια. Είχα προτάσεις για τις ευρωεκλογές και μάλιστα πέραν των δύο κομμάτων. Δεν ήταν κάτι το οποίο με συγκινούσε. Αν έχω αποδείξει κάτι τα τελευταία χρόνια είναι ότι δεν είμαι από αυτούς που φοβούνται. Είμαι κάποιος που μπαίνει στη μάχη εύκολα.

Στόχος είναι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές;

Σας λέω ειλικρινά, δεν υπάρχει τέτοιος στόχος. Το «Νέο Κύμα» είναι κάτι άλλο, οι πολίτες σύντομα θα το αντιληφθούν. Ζητώ από τους πολίτες να μας πιστώσουν με χρόνο.

Δηλαδή, δεν είστε σε αναζήτηση των 56 που θα στελεχώσουν το ψηφοδέλτιό σας; Δεν είναι δεδομένο ότι θα κατέλθετε;

Όχι. Εμείς αυτό που λέμε αυτήν τη στιγμή είναι ότι θέλουμε να επηρεάσουμε την πολιτική ατζέντα του τόπου μας. Αυτός είναι ο πρώτος στόχος και μέσα από τον επηρεασμό αυτής της ατζέντας θα βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Μέσα Δεκεμβρίου, θα συνέλθει το 77μελές και εκεί θα αρχίσουμε να καταγράφουμε την ατζέντα. Στόχος μας είναι το επόμενο φθινόπωρο του 2020 να πάμε σ’ ένα μεγάλο συνέδριο, για τις τελικές αποφάσεις. Για παράδειγμα, εκεί θα υιοθετηθεί το πολιτικό – κοινωνικό πρόγραμμα για την «άλλη Κύπρο». Ξέρετε, στο «Νέο Κύμα» έχει μαζευτεί πάρα πολύς κόσμος. Έχουμε τις ιδέες, έχουμε τους ανθρώπους, έχουμε το σχέδιο! Θέλουμε μια καινούργια αρχιτεκτονική βιώσιμης ανάπτυξης. Υπομονή, λοιπόν, όλα στην ώρα τους, νομίζω είναι ο Θουκυδίδης που είπε ότι η βιασύνη είναι αντίθετη στη λήψη της σωστής απόφασης.

Γι’ αυτό και δεν κατήλθατε τελικά ως υποψήφιος στις τελευταίες προεδρικές εκλογές;

Ο Φρανσουά Μιτεράν είπε κάποτε ότι πολιτική είναι η τέχνη τού περίμενε. Εκείνη τη στιγμή, το 2017, είναι γεγονός ότι το σκέφτηκα. Υπήρξαν πολλοί λόγοι που με απέτρεψαν από το να κατέλθω, και προσωπικοί και οικογενειακοί. Επίσης, ήμουν Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Είχα μπροστά μου ακόμη ενάμιση χρόνο θητείας και είχα να τελειώσω μια βιβλιοθήκη στην οποίαν αφιέρωσα πάρα πολύ χρόνο και ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ζωής μου.

Δεν ήταν θέμα, δηλαδή, «κουκιών». Τα μετρήσατε, δεν σας έβγαιναν και δεν προχωρήσατε…

Όχι. Τα «κουκιά», αν τα δει κανείς στο επίπεδο «πολιτική για την πολιτική» ήταν σημαντικά, κατέγραφα μόνος πρωτόγνωρα ποσοστά. Να σας υπενθυμίσω ότι το τελευταίο γκάλοπ το οποίο είχαμε μου έδινε 12%. Ήταν ο Σταύρος Μαλάς στο 14% κι ο Νικόλας Παπαδόπουλος κάπου εκεί κοντά. Με τέτοια ποσοστά ξέρω ότι κάποιοι θα τρέχανε. Δεν είναι του χαρακτήρα μου. Τότε, δεν ήμουνα έτοιμος.

Το 2023 θα είστε έτοιμος;

Αυτό που λέω είναι ότι, μέχρι το 2023, το «Νέο Κύμα», θα επηρεάσει δραστικά και δραματικά τις προεδρικές εκλογές. Αν με ρωτάτε, αν θα έχουμε δικό μας υποψήφιο, σας απαντώ ότι είναι πιθανό. Το θέμα δεν είναι προσωπικό, αλλά η έγνοια και η αγωνία μας να αλλάξει πλεύση η χώρα, σε όλα τα επίπεδα. Το μήνυμα, όμως, που θέλω να στείλω στο πολιτικό σύστημα είναι ότι αυτήν τη φορά δεν θα γίνει αυτό που θέλουν αυτοί. Θα έχουν θέση και οι ελεύθεροι πολίτες, θα τους δώσουμε βήμα.

Αναφερθήκατε προηγουμένως στο Πανεπιστήμιο. Πώς σας αντιμετωπίζουν οι συνάδελφοί σας μετά την απόφασή σας να δημιουργήσετε κίνημα;

Η αλήθεια είναι ότι είχα κάποιες μικρές δυσκολίες, γιατί έπρεπε να αφήσω σαράντα από αυτούς εκτός του 77μελούς. Διότι, δεν μπορούσαν να ήταν μέσα μόνον ακαδημαϊκοί. Έχω μια πολύ καλή σχέση μαζί τους, έχω πολύ καλούς συνεργάτες και φίλους. Έχω και κάποιους που δεν με συμπαθούν, βέβαια. Στη ζωή, όταν δεν κάνεις τίποτα, τότε κανείς δεν σε αντιπαθεί, αλλά κανείς δεν σε αγαπά και πολύ. Όταν κάνεις πράγματα, κάποιοι σε αγαπούν πολύ και κάποιοι σε αντιπαθούν πολύ.

Πώς απαντάτε στα περί μωροφιλοδοξιών του Χριστοφίδη;

Εγώ έκανα πράγματα στη ζωή μου. Ο κάθε ένας έχει την δική του ιστορία. Εκλέχθηκα Αντιπρύτανης. Μετά Πρύτανης με ποσοστό 57%, που ποτέ κανείς δεν πήρε στην ιστορία του Πανεπιστημίου Κύπρου. Επανεκλέχθηκα χωρίς ανθυποψήφιο. Ανοίξαμε τεράστιες προοπτικές για το Πανεπιστήμιο. Μέσα στην κρίση, όταν ο τόπος κατέρρεε, το Πανεπιστήμιο δημιουργούσε και εφάρμοζε το πιο αισιόδοξο σχέδιο της ιστορίας του. Για μένα, ό,τι και να γίνει από εδώ και στο εξής, η μεγαλύτερη τιμή στη ζωή μου θα είναι ότι υπήρξα Πρύτανης αυτού του Πανεπιστημίου, ο άνθρωπος που μαζί με συνεργάτες σχεδίασε και βρήκε τα χρήματα για όλη σχεδόν την πανεπιστημιούπολη. Η μεγαλύτερή μου ικανοποίηση είναι όταν πηγαίνω στην εντυπωσιακή βιβλιοθήκη και βλέπω νέα παιδιά να την γεμίζουν κάθε βράδυ και να με κοιτάζουν στα μάτια με αγάπη. Γι’ αυτούς φτιάξαμε το «Νέο Κύμα» και γι’ αυτούς, με αυτούς θα παλέψουμε για την «άλλη Κύπρο».