Ο Περί Παραλιών Νόμος της ΚΔ και οι Βρετανικές Βάσεις

Η εφημερίδα «Αλήθεια», στις 9 Νοεμβρίου 2019, σελίδα 4, με τίτλο «ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ: Οι νόμοι της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ισχύουν στις Βρετανικές Βάσεις», έγραψε ότι η Κεντρική Επιτροπή Παραλιών απάντησε σε πρόσφατη επιστολή διαμαρτυρόμενου πολίτη σχετικά με τη μη εφαρμογή του περί Παραλιών Νόμου στην παραλία Lady’s Mile στην περιοχή Ακρωτηρίου Λεμεσού, ότι «βρίσκεται σε έδαφος των Βρετανικών Βάσεων Ακρωτηρίου και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζεται η νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Τη θέση αυτή της Κεντρικής Επιτροπής Παραλιών την έθεσε στον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη ο βουλευτής των Οικολόγων, Γιώργος Περδίκης, καλώντας τον «να εξετάσει διά του νομικού συμβούλου της ΚΔ το ζήτημα αυτό και να πληροφορήσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αν, όντως, δεν εφαρμόζονται οι νομοθεσίες της ΚΔ στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων και, αν, όντως, η Περί Παραλιών νομοθεσία δεν μπορεί να εφαρμοστεί στις περιοχές λουομένων που ανήκουν στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων, παραδείγματος χάριν Lady’s Mile, Άγιος Ερμογένης, Δεκέλεια, Ορμήδεια κ.ο.κ».

Απαντώντας ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρει ότι «οι Βρετανικές Βάσεις θεσπίζουν τις δικές τους νομοθεσίες για εφαρμογή στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων (γνωστές ως Διατάγματα/Ordinances), οι οποίες, ωστόσο, σύμφωνα με την παράγραφο 3(2) του Παραρτήματος (Ο) της Συνθήκης περί Εγκαθίδρυσης της ΚΔ, πρέπει να αντικατοπτρίζουν, στο μέτρο του δυνατού, τις αντίστοιχες νομοθεσίες της ΚΔ. Ως εκ τούτου, στις περιοχές λουομένων που εμπίπτουν εντός των περιοχών των Βρετανικών Βάσεων δεν εφαρμόζεται ο περί Παραλιών Νόμος της ΚΔ, αλλά η νομοθεσία/διάταγμα των Βάσεων με τίτλο “Seashore Protection Ordinance 2013”, η οποία είναι αναρτημένη και στην ιστοσελίδα τους».

1) Η παράγραφος 3(2) του Appendix O δεν αποτελεί παράρτημα της Συνθήκης περί Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά του Command Paper 1093, που κατατέθηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων τον Ιούλιο του 1960 και που βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών. Και η παράγραφος 3 (2) αποτελεί μέρος της ΔΗΛΩΣΗΣ (DECLARATION) που έκανε τότε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για τη διοίκηση των βρετανικών κυρίαρχων περιοχών. Περί Δήλωσης του ΗΒ πρόκειται και όχι περί παραρτήματος της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης της ΚΔ.

APPENDIX O

DECLARATION BY HER MAJESTY’S GOVERNMENT REGARDING THE ADMINISTRATION OF THE SOVEREIGN BASE AREAS

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:acw4Suf_JRsJ:unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un-dpadm/unpan039703~1.pdf+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=cy

2) Το παράρτημα, λοιπόν, της ΔΗΛΩΣΗΣ 3 (2) λέγει συγκεκριμένα: “The laws applicable to the Cypriot population of the Sovereign Base Areas will be as far as possible the same as the laws of the Republic”. Σε ελεύθερη μετάφραση: «Οι νόμοι που θα ισχύουν για τον κυπριακό πληθυσμό των κυρίαρχων περιοχών των Βάσεων θα είναι, όσο είναι δυνατόν, οι ίδιοι με τους νόμους της Δημοκρατίας».

3) Τώρα πάμε στο 2012 και στον Λευκό Χάρτη που εξέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας με ενυπόγραφους προλόγους από τον Βρετανό τότε Πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον και τον Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Γουίλιαμ Χέιγκ. Το έγγραφο αυτό αναφέρεται στις 14 περιοχές εκτός Βρετανίας, στις οποίες διατηρεί έλεγχο και κυριαρχία η Βρετανία, τις λεγόμενες «Overseas Territories» (Εδάφη Εξωτερικού), περιλαμβανομένων και των βρετανικών περιοχών των Βάσεων, για τις οποίες η αναφορά βρίσκεται στις σελίδες 117 και 118. Για τη νομοθεσία στη σελίδα 117 σημειώνονται τα πιο κάτω, αφού αναφέρεται πρώτα στην αποτελεσματική χρήση των Κυρίαρχων Περιοχών των Βάσεων:

“The effective use of the SBAs as military bases; Full co-operation with the Republic of Cyprus; Protection of the interests of those resident or working in the SBAs;

Legislation in the SBAs is made by the Administrator but, in general, mirrors the RoC’s laws, in line with the UK’s declaration that the laws applicable to the Cypriot population of the SBAs would be, as far as possible, the same as in the Republic”.

https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/32952/ot-wp-0612.pdf

Ελεύθερη μετάφραση: «Η αποτελεσματική χρήση των Κυρίαρχων Περιοχών των Βάσεων ως στρατιωτικών Βάσεων. Πλήρης συνεργασία με τη Δημοκρατία της Κύπρου. Προστασία των συμφερόντων εκείνων που διαμένουν ή εργάζονται στις Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων.

»Η Νομοθεσία στις Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων θεσπίζεται από τον Διοικητή (Διαχειριστή), όμως, γενικά, αντικατοπτρίζει τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας, σύμφωνα και με τη δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως οι νόμοι που ισχύουν για τον κυπριακό πληθυσμό των Κυρίαρχων Περιοχών των Βάσεων θα είναι, όσο είναι δυνατόν, οι ίδιοι όπως στην Δημοκρατία».

Τόσο η αναφορά στη Δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου του 1960, όσο και ακόμα πιο ευέλικτα η νεότερη αναφορά στον Λευκό Χάρτη του 2012 δεν κάνουν τελεσίδικες τις αποφάσεις του Διοικητή των Βάσεων, αλλά αφήνουν περιθώριο για διαπραγμάτευση με την Κυπριακή Δημοκρατία, αν η τελευταία το θέλει. Στην περίπτωση του περί Παραλιών Νόμου, λοιπόν, της Κυπριακής Δημοκρατίας εναπόκειται στην Κυπριακή Δημοκρατία, αν θα ήθελε να συζητήσει το θέμα με τη Διοίκηση των Βάσεων, ούτως ώστε οι νομοθεσίες των Βάσεων (που ίσως μπορεί να λεχθεί ή να θεωρηθεί ότι δεν παίρνονται με δημοκρατικές διαδικασίες) να αντικατοπτρίζουν γενικά τους νόμους της ΚΔ.

Ίσως, όμως, εδώ να εμπίπτει το εξής ερώτημα: Κατά πόσον η Διοίκηση των Βάσεων συμφωνεί με τον νόμο περί Παραλιών της ΚΔ και κατά (κυριότερο, ίσως) πόσο πρόνοιες του νόμου αυτού (της Κ.Δ) έρχονται σε σύγκρουση με τον τρόπο και λόγους λειτουργίας και ύπαρξης των βρετανικών περιοχών των Βάσεων;

Πάντως, θα πρέπει να λεχθεί ότι, εκ πρώτης όψεως, η νομοθεσία των βρετανικών περιοχών των Βάσεων φαίνεται αρκετά ικανοποιητική. Τούτων λεχθέντων, όμως, επισημαίνω ότι δεν γνωρίζω ποιο ήταν το συγκεκριμένο παράπονο του διαμαρτυρόμενου πολίτη προς την Κεντρική Επιτροπή Παραλιών. Το κείμενό μου περιορίζεται στο να θέσει τις βρετανικές θέσεις όπως έχουν μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα προσβάσιμα στοιχεία που υπάρχουν: http://www.cylaw.org/nomoi/enop/non-ind/0_59/full.html «O Περί Παραλιών Νόμος της Κυπριακής Δημοκρατίας». https://sbaadministration.org/home/legislation/01_02_09_05_ORDINANCES/01_02_09_05_54_ORD_2013/20130328_Ord_10_G1685_u.pdf Η νομοθεσία των βρετανικών περιοχών των Βάσεων «Seashore Protection Ordinance 2013».

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος