Αναλύσεις

Απόφαση 900 εκατομμυρίων

Σε αναμμένα κάρβουνα η Κυβέρνηση εν αναμονή της ετυμηγορίας του Ανωτάτου για τις περικοπές στο δημόσιο

Απόφαση-σταθμό θα εκδώσει, τις επόμενες ημέρες, η πλήρης Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το οποίο, ουσιαστικά, θα καθορίσει αν θα επιστραφούν ή όχι οι περικοπές, που επέβαλε η Κυβέρνηση, με νόμους που ψήφισε η Βουλή, την περίοδο της οικονομικής κρίσης, στους μισθούς και τις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων.

Το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, τόσο από νομικής, όσο και από οικονομικής πλευράς, καθώς έχει δημιουργηθεί ένας “πονοκέφαλος” 900 εκατομμυρίων, για το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο έχει δηλώσει ότι, σε περίπτωση αποτυχίας της προσπάθειας διά της δικαστικής οδού, επεξεργάζεται εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης του ζητήματος.

Από την άλλη, και οι δημόσιοι υπάλληλοι, που στηρίζονται από ομάδα έμπειρων δικηγόρων, δηλώνουν έτοιμοι ν’ απαντήσουν ανάλογα, τραβώντας το σχοινί μέχρι τέλους.

Τις επόμενες ημέρες, το δικαστήριο θ’ ανακοινώσει κατά πόσον αποδέχεται ή απορρίπτει τις εφέσεις που άσκησε ο Γενικός Εισαγγελέας για ακύρωση των πρωτόδικων αποφάσεων.

Τον περασμένο Μάρτιο, το Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές τις νομοθεσίες για την επιβολή περικοπών στο Δημόσιο, καθώς είχε διακρίνει παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας.

Η επιχειρηματολογία της Δημοκρατίας
Κατά τις τελικές αγορεύσεις, την Παρασκευή, σημειώθηκε μια ενδιαφέρουσα σύγκρουση επιχειρημάτων μεταξύ των δικηγόρων της Δημοκρατίας, υπό τον Γενικό Εισαγγελέα, Κώστα Κληρίδη, με τους δικηγόρους των δημόσιων υπαλλήλων.
Στην επιχειρηματολογία τους, που δόθηκε γραπτώς στην ολότητά της, και προφορικώς συνοπτικά, οι δύο πλευρές χρησιμοποίησαν σχετικά άρθρα του Συντάγματος, καθώς και προηγούμενες αποφάσεις της Ολομέλειας, με ιδιαίτερη έμφαση στις υποθέσεις "Χαραλάμπους" και "Κουτσελίνη".

Ένα από τα βασικά ερωτήματα που καλείται, πλέον, ν’ απαντήσει το Ανώτατο είναι κατά πόσον το Σύνταγμα προστατεύει ολόκληρο ή μόνο τον "πυρήνα" του μισθού του δημόσιου υπαλλήλου. Eπίσης, πώς καθορίζεται ο "πυρήνας" του μισθού;

Κατά την αγόρευσή του, ο Γενικός Εισαγγελέας περιέγραψε τις συνθήκες που επικρατούσαν την περιόδο της οικονομικής κρίσης, οι οποίες επέβαλλαν, όπως είπε, τη λήψη μέτρων οικονομικής περισυλλόγης. Εξέφρασε τη θέση ότι το Σύνταγμα δεν διασφαλίζει το ύψος του μισθού του δημόσιου υπαλλήλου. Συνεπώς, η κάθε μείωση δεν συνιστά, κατά τον ίδιο, παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας.

«Το άρθρο 23 του Συντάγματος διασφαλίζει το δικαίωμα σε μισθό, αλλά δεν αναφέρει πουθενά τον τρόπο καταβολής του μισθού ή το ύψος του», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κληρίδης.
Εκ μέρους των εφεσειόντων αγόρευσαν, επίσης, δικηγόροι για την Αρχή Λιμένων και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Εξέφρασαν τη θέση ότι η προσέγγιση του πρωτόδικου δικαστηρίου ήταν επιφανειακή και ότι το μοναδικό ερώτημα, στο οποίο θα πρέπει να απαντήσει το Ανώτατο, είναι το κατά πόσον επηρεάζεται ή όχι ο πυρήνας του δικαιώματος στον μισθό.
Ήταν θέση τους, ότι το Άρθρο 23 προστατεύει από την αυθαίρετη και χωρίς οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση ουσιώδη μείωση του μισθού, προσθέτοντας ότι στην προκειμένη περίπτωση ο πυρήνας του δικαιώματος του μισθού παρέμεινε άθικτος και δεν επηρεάστηκε η αξιοπρεπής διαβίωση.
Σημείωσαν ακόμη ότι οι επίδικες περικοπές δεν μπορούν να θεωρηθούν ως αυθαίρετη στέρηση του δικαιώματος του μισθού και κατά συνέπειαν ότι παραβιάζουν το Άρθρο 23 του Συντάγματος, καλώντας το δικαστήριο να ανατρέψει τις πρωτόδικες αποφάσεις και να κρίνει τις νομοθεσίες ως συνταγματικές.

Η επιχειρηματολογία των υπαλλήλων

Από την άλλη πλευρά, οι δικηγόροι των δημοσίων υπαλλήλων εξέφρασαν τη θέση πως το Σύνταγμα προστατεύει τους μισθούς στην ολότητά τους. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα "πυρήνα" μισθού.
Επιπρόσθετα, εξέφρασαν τη θέση ότι τα μέτρα του κράτους λήφθηκαν με παράνομο τρόπο.

Υποστήριξαν ότι δεν μπορεί να γίνεται λόγος για τμηματική στέρηση ή περιορισμό του δικαιώματος της ιδιοκτησίας, προβάλλοντας τη θέση ότι το ύψος του μισθού και των συντάξεων είναι κατοχυρωμένο και συμβατικά και νομοθετικά.
Η πλευρά των εφεσίβλητων εξέφρασαν, επίσης, τη θέση πως το κυπριακό σύνταγμα καθορίζει τον τρόπο, με τον οποίο το κράτος μπορεί να αντλεί έσοδα για τις ανάγκες του και για άσκηση οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, με φορολογικές νομοθεσίες και όχι με αντισυνταγματικές περικοπές.

Αφού άκουσε και τις δύο πλευρές το Ανώτατο επιφύλαξε την απόφασή του σε μεταγενέστερο στάδιο.
Για τους εφεσείοντες εμφανίστηκαν ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας Κώστας Κληρίδης, η Α. Κουντουρή για Τ. Παπαδόπουλος & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε. εκπροσωπώντας την Αρχή Λιμένων Κύπρου και ο Γιώργος Τριανταφυλλίδης για Α. Τριανταφυλλίδη & Υιοί Δ.Ε.Π.Ε εκπροσωπώντας την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου.

Για τους εφεσίβλητους εμφανίστηκαν οι δικηγόροι Αλέκος Μαρκίδης μαζί με τον Φ. Καμένο, ο Α. Παναγιώτου για Παναγιώτου & Πελεκάνος, ο Ανδρέας Αγγελίδης, ο Βραχίμης Χατζηχάννας, ο Γιώργος Χατζηπέτρου, ο Χριστόδουλος Κληρίδης για Χρ. Βασιλειάδης & Σία Δ.Ε.Π.Ε., ο Σαουρής Αλέξανδρος, ο Δημοσθένης Στεφανίδης και το δικηγορικό γραφείο Μ. Ηλιάδη & Συνεταίροι Δ.Ε.Π.Ε.