Γυμναστικός Σύλλογος «Τα Παγκύπρια»

Δεν μπορούσε παρά να ήταν η πιο κατάλληλη εποχή και στιγμή: Ένα λεύκωμα μοναδικής αρτιότητας, ποιότητας και πληροφόρησης για τα 125 χρόνια από την ίδρυση του Γυμναστικού Συλλόγου «Τα Παγκύπρια», ή όπως είναι παγκοίνως γνωστός, ο Γ.Σ.Π. Πριν από λίγες ημέρες έγινε δημόσια η παρουσίαση πολυτελούς λευκώματος 400 περίπου σελίδων για την ιστορία και την πολυποίκιλη προσφορά του συλλόγου.

Το συνέγραψε ο καλός συνάδελφος, Δρ Χρύσανθος Χρυσάνθου, μετά από εκτενή έρευνα, αναδίφηση στα αρχεία του συλλόγου, σε βιβλία, σπάνιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό, συνομιλίες με πρωταγωνιστές, αθλητές, προπονητές, παράγοντες.

Σε μια εποχή που τα πάντα σχεδόν αμφισβητούνται, καταρρέουν ή απορρίπτονται ως ξεπερασμένα και σε μια περίοδο που ο τόπος μας αντιμετωπίζει ακόμα πιο επικίνδυνες συνθήκες για την εθνική και βιολογική επιβίωσή του, εξαιτίας της τουρκικής κατοχής, το λεύκωμα για τα 125χρονα του ΓΣΠ είναι ένας πανίσχυρος φάρος ελπίδας. Κι αυτό διότι ο αθλητισμός, στηριγμένος στο ευ αγωνίζεσθαι και στην ευγενή άμιλλα, είναι ακόμα ένα γερό στήριγμα για τους νέους μας και την κοινωνία γενικότερα, ώστε να αντέξουμε και να διεκδικήσουμε την ελευθερία μας.

Στο επίκεντρο η νέα γενιά

Θα συμφωνήσω με τον πρόεδρο του Γ.Σ.Π., Θεόδωρο Μ. Ιωαννίδη, ο οποίος, στον πρόλογο του λευκώματος, υπογραμμίζει: «Στο επίκεντρο της προσπάθειάς μας είναι η νέα γενιά. Γι’ αυτή νοιαζόμαστε. Γι’ αυτή προσπαθούμε. Και θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε όσο υπάρχει αυτός ο σύλλογος».

Άλλωστε ο σκοπός και στόχος του Γ.Σ.Π. είναι ξεκάθαρος. Όπως αναφέρεται ρητά στο καταστατικό του «…είναι η διάδοσις της Γυμναστικής, η ενίσχυσις του αθλητικού πνεύματος και η Ελληνοπρεπής διάπλασις των μελών του και γενικά της Ελληνικής νεότητος της Νήσου με όλα τα μέσα, τα οποία μπορούν να συντελέσουν εις την προαγωγήν και επίτευξιν του σκοπού τούτου».

Ο Γενικός Γραμματέας του Γ.Σ.Π., και εκλεκτός φίλος, Γιώργος Π. Μιτσίδης, είχε την ευγενή καλοσύνη να μου χαρίσει ένα αντίτυπο αυτής της μοναδικής έκδοσης, την οποία διεξήλθα απνευστί. Ας κρατήσουμε τρεις σημαδιακές ημερομηνίες-σταθμούς στην πολυκύμαντη ιστορία του συλλόγου.

-1894: Τρεις φερέλπιδες νέοι επιστήμονες, συγγενείς μεταξύ τους, τα αδέλφια Αντώνιος και Θεοφάνης Θεοδότου και ο πρωτεξάδελφός τους, Αριστόδημος Φοινιεύς, μόλις είχαν επιστρέψει από τις σπουδές τους στην Αθήνα. Εκεί είχαν μυηθεί στα ιδεώδη του κλασικού αθλητισμού και στις προσπάθειες αναβίωσης της αρχαιοελληνικής παράδοσης των Ολυμπιακών Αγώνων.

Επανάσταση

Έτσι, ενίσχυσαν τη δάδα του αθλητισμού με την ίδρυση του Γ.Σ.Π., αφού την πρώτη φλόγα άναψε λίγα χρόνια προηγουμένως ο Κυπριακός Σύλλογος. Ας λάβουμε υπόψη πως, όταν οι τρεις νέοι επιστήμονες ίδρυσαν τον Γυμναστικό Σύλλογο «Τα Παγκύπρια», στην Κύπρο επικρατούσε, όπως σημειώνει και ο δρ Χρυσάνθου, «φτώχια και πείνα, ανέχεια και δυστυχία, αναλφαβητισμός και αμορφωσιά».

Με απλά λόγια, η ίδρυση του Γ.Σ.Π. ήταν ουσιαστικά μία επανάσταση στο αδιατάρακτο κυπριακό τέλμα, το οποίο τελούσε υπό νέα κατοχή, τη βρετανική, μετά την ενοικίαση της Κύπρου από τους Οθωμανούς στους Βρετανούς.

-1999: Εκείνη τη χρονιά τελέστηκαν τα εγκαίνια και άρχισε τη λειτουργία του το νέο στάδιο του Γ.Σ.Π., ένα υπερσύγχρονο και καλαίσθητο αθλητικό κέντρο, αντάξιο της μεγάλης ιστορίας του Γ.Σ.Π. και της Κύπρου. Ως σήμα κατατεθέν, αποτελεί έκτοτε σημαντική βάση για την ανάπτυξη και την πρόοδο, προβολή του συλλόγου και κατ’ επέκτασιν του κυπριακού αθλητισμού.

-2019: Φέτος, ο Γυμναστικός Σύλλογος «Τα Παγκύπρια» συμπληρώνει 125 χρόνια ακούραστης δράσης, συνεισφοράς και συμβολής ιδιαίτερα στον κλασικό αθλητισμό, στον πολιτισμό και στους εθνικούς και άλλους αγώνες του τόπου.

Φόρος τιμής και εκτίμησης

Ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Τσώρτσιλ, κάποτε είπε τα εξής σημαντικά: «Όσο πιο πολύ πίσω πάμε στο παρελθόν, τόσο πιο μακριά στο μέλλον μπορούμε να δούμε». Το λεύκωμα για το Γ.Σ.Π. κάνει ακριβώς αυτό το σημαντικό έργο. Μας πηγαίνει στην πολύχρονη ιστορία ενός συλλόγου για να μας υποβάλει να μελετήσουμε την προσφορά του, ώστε να εκτιμήσουμε πού στεκόμαστε και πού βρισκόμαστε σήμερα για να καταλάβουμε μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε στο μέλλον.

Το λεύκωμα για το Γ.Σ.Π. είναι ένας φόρος τιμής, σεβασμού και εκτίμησης προς τους πρωτοπόρους ιδρυτές, τους προπονητές που έκτισαν χιλιάδες αθλητές όλες αυτές τις δεκαετίες και στους ίδιους τους αθλητές.

Όλοι μαζί, με την υποστήριξη της εκάστοτε Διοίκησης του Γ.Σ.Π. και των φίλων του αθλητισμού, τίμησαν άπειρες φορές το σήμα και το όνομα του συλλόγου, σήκωσαν χιλιάδες φορές ψηλά το όνομα της Κύπρου μας σε αναρίθμητους στίβους, έψαλαν ασταμάτητα τον Εθνικό μας Ύμνο και μας έκαναν υπερήφανους, επειδή οι κόποι και οι προσπάθειές τους, το πάθος, η επιμονή και η αγάπη τους για τον αθλητισμό έφεραν και φέρνουν αποτελέσματα.

Η συμβολή του Γ.Σ.Π. στην ανάπτυξη όχι μόνο αθλημάτων του στίβου όπως και άλλων ομαδικών αθλημάτων είναι τεράστια. Πόσοι γνωρίζουν ότι ο Γ.Σ.Π. ήταν ο πρώτος σύλλογος που έδωσε ώθηση, από τη δεκαετία του 1910, στην εξάπλωση και στην ανάπτυξη ενός νέου αθλήματος, που λεγόταν ποδόσφαιρο;

Καθοριστική, επίσης, ήταν η συμβολή του Γ.Σ.Π. και στην ανάπτυξη της πετοσφαίρισης, αφού διέθετε ομάδες, αρχικά ανδρών από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 και ακολούθως γυναικών. Εξάλλου, η ιστορία της ίδρυσης της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου άρχισε από το στάδιο του Γ.Σ.Π. το 1934.

Αγωνιστές της ελευθερίας

Ο Γ.Σ.Π. δεν είναι μόνο ένα ακένωτο φυτώριο αθλητών αλλά και μια δυναμική φύτρα αγωνιστών της ελευθερίας. Αθλητές, μέλη και φίλοι του Γ.Σ.Π. είχαν καταταχθεί στον ελληνικό στρατό και πολέμησαν κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξάλλου, ο Επίτιμος Πρόεδρος του Γ.Σ.Π., και μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου, Θεοφάνης Θεοδότου, καθώς επίσης και ο πρώην αθλητής του συλλόγου, Θεόδωρος Κολοκασίδης, απελάθηκαν από τους Βρετανούς αποικιοκράτες με την κατηγορία ότι ήσαν από τους υποκινητές της εξέγερσης των Ελλήνων της Κύπρου, τον Οκτώβριο του 1931.

Ειδικά στον απελευθερωτικό αγώνα της θρυλικής ΕΟΚΑ, το 1955-1959, η πλειονότητα των αθλητών και των μελών του συμμετείχαν ενεργά. Ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ, πρώτος απαγχονισθείς από τους Βρετανούς δυνάστες, Μιχαλάκης Καραολής, ήταν αθλητής του Γ.Σ.Π. και του ΑΠΟΕΛ. Δύο άλλοι ήρωες, που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, ο Παντελής Κατελάρης και ο Νίκος Θεοφάνους, επίσης ήσαν αθλητές του Γ.Σ.Π.

Ο σύλλογος έχει μια μοναδική ιστορία μεστή από συγκλονιστικά γεγονότα, εθνικά, πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά, προπάντων αθλητικά, τα οποία διανθίστηκαν από τρόπαια, κύπελλα, δάφνες, νίκες, ανεπανάληπτες επιτυχίες, μα και κάποιες αποτυχίες, απογοητεύσεις.

Όμως, εκείνα που χαρακτηρίζουν διαχρονικά τους προπονητές, τους αθλητές και τη Διοίκηση του Γ.Σ.Π. είναι η αδάμαστη πίστη και η ακούραστη επιμονή να αναδείξουν τον αθλητισμό ως την κινητήριο δύναμη που θα στηρίξει τη νεολαία, θα τιμήσει τον τόπο και θα συμβάλει στην καταξίωσή του στα αθλητικά και όχι μόνο δρώμενα.

Θρυλικές μορφές

Μέσα από τις σελίδες του λευκώματος για τον Γ.Σ.Π. παρελαύνουν ανεπανάληπτες στιγμές επιτυχιών, ρεκόρ, και θρυλικές μορφές του κλασικού αθλητισμού, ανδρών και γυναικών, προπονητών και παραγόντων οι οποίοι συμβάλλουν στη φήμη του συλλόγου ως ενός από τους μοναδικούς και πανίσχυρους στυλοβάτες του κυπριακού αθλητισμού.

Στην ανάπτυξη, στην εδραίωση και στο μεγαλείο του Γ.Σ.Π. συνέβαλαν όλες οι κοινότητες και οι θρησκευτικές ομάδες του τόπου. Εκείνο, όμως, που όλοι αναγνωρίζουν είναι η ξεχωριστή, συνειδητή και αδιάλειπτη προσπάθειά του να συμβάλει, να στηρίξει και να ενδυναμώσει την ελληνική μας ταυτότητα.

Σήμερα που η Κύπρος διέρχεται χαλεπούς καιρούς και δίσεκτους χρόνους, το λεύκωμα για τα 125χρονα του Γ.Σ.Π. είναι μια ισχυρή, πολλαπλή τόνωση για όσα πολλά ο αθλητισμός μπορεί να πράξει και ένας ιστορικός σύλλογος να συμβάλει, ώστε οι πολίτες να ελπίζουν σε ένα ακόμα καλύτερο μέλλον.