Σκηνικό πιέσεων μαγειρεύουν στο Βερολίνο

Τα δεδομένα ως υφίστανται και τα οποία δημιουργούν ασφυκτικό κλοιό στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, ετοιμάζεται να εκμεταλλευτεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.

Η τριμερής του Βερολίνου εμπερικλείει σειρά ρίσκων, τα οποία η Λευκωσία θα κληθεί να διαχειριστεί, διατηρώντας μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της βούλησης για εξελίξεις και της μη διάρρηξης των νέων διαδικαστικών «κόκκινων γραμμών» που χάραξαν, σε συντονισμό με την Ελλάδα, στις πρόσφατες διαβουλεύσεις που έλαβαν χώραν στην Αθήνα.

Εκμεταλλεύσιμες συγκυρίες…

Ο ΟΗΕ και η Γενική Γραμματεία του δεν είναι και δεν θα γίνουν ποτέ σύλλογος δικαίου. Με αυτό ως δεδομένο και έχοντας πολλά παραδείγματα από το παρελθόν υπ’ όψιν, πολιτικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι η αποφασιστικότητα Γκουτέρες, παρά τα εμπόδια, να συγκαλέσει τριμερή συνάντηση (στο Βερολίνο), δεν είναι τόσο αθώα όσο θα ήθελαν κάποιοι να πιστεύουν.

Αντίθετα, σημείωναν, έχει μετρήσει τα κουκκιά του, έχει αναγνώσει πίσω από τις γραμμές, έχει ερμηνεύσει τα ισχύοντα και θεωρεί πως έχει βάσιμες πιθανότητες να επιτύχει τον σκοπό του, που δεν είναι άλλος από το να επαναφέρει το Κυπριακό στις ράγες της διαπραγμάτευσης.

Τι αυτό σημαίνει όμως επί της ουσίας;

Δεδομένο πρώτο. Ο Γ.Γ., ως «πολιτικό όν» που φρόντισαν κάποιοι να τον πλασάρουν από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, διαγιγνώσκει εύκολα πότε μπορεί να ασκήσει πιέσεις προς υλοποίηση των σχεδιασμών του. Και η παρούσα είναι μια τέτοια συγκυρία. Διότι γνωρίζει ότι έχει από τη μια τον Ν. Αναστασιάδη, που θέλοντας ή μη πιέζει για επανέναρξη διαλόγου εδώ και δύο χρόνια, και από την άλλη τον Μ. Ακιντζί, που οδεύει προς εκλογές και απόντων διεργασιών δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας.

Περιθώρια συμβιβασμών…

Είναι άτοπο κάποιος να πιστεύει ότι στη συνάντηση του Βερολίνου το μόνο που αναμένεται είναι επιβεβαίωση της αρχικής συναντίληψης της 9ης Αυγούστου για τα γνωστά, πλέον, τρία στοιχεία, των όρων αναφοράς.

Άτοπο γιατί αν αυτό ήταν εφικτό θα γινόταν από τη Λουτ χωρίς παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα. Άρα; Άρα φυσιολογικά ξεκινά κάποιος και βλέπει τα όρια ευελιξίας κάθε πλευράς. Τι μπορεί να δώσει επιπλέον και τι να ζητήσει.

Αυτά είναι που προφανώς έχει υπόψη ο Γκουτέρες. Και προφανώς, εκτιμά κάποιος, γνωρίζει προς τα πού και πώς να κινηθεί.

Το ρίσκο λοιπόν είναι η ε/κ πλευρά να δεχθεί πίεση για να αποδεχθεί κάτι περισσότερο από αυτό που συμφώνησε τον Αύγουστο. Όπερ μεθερμηνευόμενον; Ξεκάθαρη και ίσως πιο αναλυτική αναφορά στην πολιτική ισότητα. Ομοίως και για τα θέματα φυσικού αερίου ελλοχεύει ο κίνδυνος μετά και τα σημειώματα των ηγετών προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, να αποτελέσουν μέρος της, έστω άτυπης, συζήτησης. Και αυτό θα είναι τεράστιο πισωγύρισμα και μεγάλη επιτυχία της τουρκικής διπλωματίας, έστω και αν δεν κερδίσει, που δεν θα κερδίσει, την ισότιμη συμμετοχή των Τ/κ στις αποφάσεις.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες είναι δεδομένο πως θα στρέψει την προσοχή του στα σημεία- εμπόδια, που δεν είναι άλλα από την αποτελεσματική συμμετοχή και την ένταση για τους υδρογονάνθρακες. Αυτό το γνωρίζει ή πρέπει να το γνωρίζει η Λευκωσία και να μεταβεί στην κρίσιμη συνάντηση καλά προετοιμασμένη και με σαφή προκαθορισμένα όρια.

Διαδικαστικές κόκκινες γραμμές…

Η πρόσφατη επίσκεψη Αναστασιάδη -και οι διαβουλεύσεις που είχε- στην Αθήνα δεν ήταν, μαθαίνουμε, καθόλου διαδικαστική ή εθιμοτυπική. Στις συζητήσεις που έγιναν στο Μέγαρο Μαξίμου οι ηγεσίες των δύο χωρών χάραξαν το πλαίσιο εντός του οποίου μπορούν να κινηθούν και τα όρια που ΔΕΝ μπορούν να ξεπεράσουν.

Επιγραμματικά έχει, ορθώς, αποφασιστεί ότι:

- Δεν μπορεί να γίνει άτυπη πενταμερής αν δεν υπάρξει αποφασιστική πρόοδος στο θέμα των όρων αναφοράς, στην τριμερή του Βερολίνου.

- Η όποια πενταμερής δεν μπορεί παρά να ασχοληθεί με τα modalities μιας ενδεχόμενης νέας διαδικασίας και όχι για θέματα ουσίας και πόσω μάλλον για θέματα των εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού.

- Δεν μπορεί να παραγνωριστεί το κεκτημένο του Κραν Μοντανά, τόσο επί της ουσίας όσο και επί της διαδικασίας. Η λογική των δύο παράλληλων τραπεζιών δεν μπορεί να αλλάξει και οι εγγυήτριες να έχουν λόγο μόνο στις εξωτερικές πτυχές του Κυπριακού.

- Οι όροι αναφοράς δεν μπορούν να περιλαμβάνουν στοιχεία, τα οποία είναι μέρος και πρέπει να είναι αποτέλεσμα της εκκρεμούσας διαπραγμάτευσης και όχι προσυμφωνίας.