Χαμένο μομέντουμ και εξαμηνιαίοι κίνδυνοι

Κατεύθυνση προς επικίνδυνα και όχι αχαρτογράφητα νερά, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, πήρε το Κυπριακό, μετά την Τριμερή του Βερολίνου. Το δείπνο στη γερμανική πρωτεύουσα έκλεισε μεν κάποιες τρύπες, καταπολεμώντας φυγόκεντρες δυνάμεις – κυρίως για τη μορφή λύσης – την ίδια ώρα, ωστόσο, άφησε πίσω του ένα διαπραγματευτικό κενό έξι μηνών, που ίσως αποτελέσει και την ταφόπλακα των ανανεωμένων προσπαθειών.

Γιατί, ήδη, με την πρώτη, η Τουρκία όχι μόνον έβαλε στο τραπέζι τα θέλω της για να στηρίξει – μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα – την όποια νέα διαπραγμάτευση, αλλά προχώρησε σε μια νέα επιθετική ενέργεια στην ΑΟΖ, που δείχνει ξεκάθαρα πως απλώς θα εκμεταλλευτεί την… ευκαιρία. Και δεν είναι τίποτα άλλο από τη διαγραφή, στην κυριολεξία, από τον χάρτη, της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ελληνικών νησιών και σύναψη μνημονίου συναντίληψης για οριοθέτηση, παρακαλώ, θαλασσίων ζωνών με τη Λιβύη και ας παρεμβάλλεται στη μέση η νήσος Κύπρος.

Στοίχημα; Η διατήρηση ενός μομέντουμ, που ακόμη βρίσκεται στα σπάργανα, για μια μεγάλη περίοδο με πολλά πολιτικά ορόσημα, που δυσκολεύουν την όποια προσπάθεια.

Μια νίκη!

Το καλάθι του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι, πλέον, είτε μισογεμάτο είτε μισοάδειο, αναλόγως οπτικής γωνίας.

Ένα δεδομένο, που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, είναι πως, ως αποτέλεσμα των συζητήσεων στο «παγωμένο» Βερολίνο, το θέμα της πολιτικής ισότητας απαντήθηκε με τρόπο που, επί του παρόντος, αποσυμπιέζει την κατάσταση για τη μια θετική ψήφο. Η παραπομπή στο σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας (παρ. 4 716/1991) δίνει ανάσες, καθώς σε καμία περίπτωση δεν μπορεί το εν λόγω να παρερμηνευθεί και να παραπέμψει καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε μια θετική ψήφο σε όλα τα ομοσπονδιακά όργανα λήψης αποφάσεων. Παρά ταύτα, πρέπει να γίνει σαφές – γι’ αυτό και η αναφορά για πρόσκαιρη αποσυμπίεση –, ότι η αναφορά αυτή δεν κλείνει άπαξ και διά παντός το θέμα, παρά μόνον το αφήνει για την πραγματική διαπραγμάτευση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, όταν θα έλθει η ώρα, αν ποτέ έλθει, Τουρκία και Τ/κ θα το θέτουν μετ’ επιτάσεως και ίσως ως πρώτο απαιτούμενο για την περαιτέρω διασταυρούμενη διαπραγμάτευση.

Και μια ήττα!

Στον λογαριασμό Αναστασιάδη μπορεί να πιστώθηκε το θέμα της πολιτικής ισότητας, αλλά χρεώθηκε ο μη καθορισμός τώρα άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, που θα μετέφερε στην ουσία, και όχι απλώς ρητορικά, την ευθύνη στην Τουρκία. Το γεγονός πως ο Γενικός Γραμματέας, χωρίς να το δηλώνει, αναγνώρισε την απαίτηση της Τουρκίας όχι μόνο να μην υπάρξει συμφωνία επί των όρων αναφοράς, αλλά ούτε άτυπη Πενταμερής πριν από τις παράνομες εκλογές στα κατεχόμενα, αποτελεί ήττα πρωτίστως για τη Λευκωσία, αλλά και πλήγμα στην αξιοπιστία του επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού. Γιατί δεν μπορεί, από τη μια, να κάνει τη χάρη στην τ/κ πλευρά να υιοθετεί τη γνωστή, πλέον, φράση «με την αίσθηση του κατεπείγοντος, διαδικασία προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα», και, από την άλλη, φοβούμενος την Τουρκία και τις αιτιάσεις της, να μιλά για Πενταμερή «στον κατάλληλο χρόνο».

Ήττα ή τουλάχιστον αρνητική εξέλιξη είναι και η «αποπομπή» από μια ενδεχόμενη άτυπη Πενταμερή της Ε.Ε. Ναι μεν η Λευκωσία δηλώνει σήμερα ότι θα είναι άτυπη για τα… modalities (διαδικαστικά), ωστόσο αυτό που από την πρώτη στιγμή λεγόταν είναι πως θέλουμε «άτυπη διάσκεψη με τη μορφή που είχε η διάσκεψη στο Κραν Μοντανά». Κάτι που δεν πετύχαμε και υπήρξε και σχετική… επιδείνωση.

Και τώρα, τι;

Είναι το ερώτημα που απασχολεί ή πρέπει να απασχολεί από τώρα μέχρι και τον Μάιο. Η παραδοχή ανώτατης κυβερνητικής πηγής ότι «θα έχουμε εκ των πραγμάτων μία αναστολή των διεργασιών μέχρι να υπερκεραστούν αυτά που δεν επιτρέπουν σήμερα προγραμματισμό Πενταμερούς» είναι ένας μεγάλος πονοκέφαλος. Γιατί, δεν ξεχνιέται η εκτίμηση που γινόταν εδώ και πολλές εβδομάδες, πως η Τουρκία έχει βάλει μπροστά το σχέδιο Β’ και επιχειρεί, διά νέων τετελεσμένων, να επιβάλει ως αδιέξοδη τη λύση ομοσπονδίας, φέρνοντας στο τραπέζι άλλες μορφές λύσης.

Πώς θα διατηρηθεί ένα μομέντουμ, μικρό ή μεγάλο, από τη στιγμή που η Τουρκία και οι εγκάθετοί της στα κατεχόμενα έχουν μια περίοδο έξι μηνών να προχωρήσουν με τα τετελεσμένα; Τι θα γίνει με το Βαρώσι, με τη νεκρή ζώνη, με την ηλεκτρική διασύνδεση κατεχομένων – Τουρκίας, το πλάνο για διασύνδεση με αγωγό φυσικού αερίου; Τι θα γίνει, αν αύριο δεν εκλεγεί στη θέση του ηγέτη της τ/κ κοινότητας ο νυν ένθερμος υποστηρικτής της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας Μουσταφά Ακιντζί; Μήπως πάμε σε μια λογική στήριξης, διά της πλαγίας, του κατοχικού ηγέτη στην προεκλογική περίοδο που θα έχει ενώπιόν του; Ερωτήματα ρητορικά, μεν, ουσιαστικά, δε.