Χωρίς χρήματα η νέα Κομισιόν

Πολλές προκλήσεις και λίγα χρήματα έχει στη διάθεσή της η νέα Κομισιόν, που έλαβε και επίσημα το πράσινο φως για έναρξη των εργασιών της. Με κεντρικό της σύνθημα, «πιάνουμε δουλειά», η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε το όραμα, τις προτεραιότητες και τους στόχους. Στα βασικά ζητήματα τοποθέτησε τα ζητήματα της Ανατολικής Ευρώπης, την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, την ψηφιακή τεχνολογία, την καινοτομία αλλά και το προσφυγικό.

Τα ταμεία είναι μείον

Το βασανιστικό ερώτημα που πλανάται στην ατμόσφαιρα και προβληματίζει έντονα πολλούς ευρωβουλευτές είναι το πού θα βρεθούν τα χρήματα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των προβλημάτων, που απαιτούν επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ. Υπάρχει ένα δεδομένο. Σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται αύξηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ενώ τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον ευρωπαϊκό νότο, που αντιμετωπίζει πιο σοβαρά οικονομικά προβλήματα, δεν υπάρχει σοβαρή δυνατότητα κρατικής παρέμβασης.

Οι δε πλουσιότερες χώρες δεν βάζουν εύκολα το χέρι στην τσέπη, ενώ επιπρόσθετα όλων αυτών των δεδομένων η Βρετανία αποχωρώντας αφήνει χρηματοδοτικό κενό και αυξημένες υποχρεώσεις.

Συνέχεια στην πολιτική της λιτότητας

Είναι σχεδόν δεδομένο πως η αλλαγή επιχειρείται, μεν, οι πολιτικές λιτότητας παραμένουν δε. Το γεγονός πυροδότησε νέα έντονη κριτική στις εξαγγελίες Φον ντερ Λάιεν από την ευρωομάδα της Αριστεράς, η οποία άλλωστε καταψήφισε τη νέα Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο επικεφαλής της ομάδας Μάρτιν Σίρντεβαν κατηγορεί ανοιχτά τη νέα πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι έχει υποσχεθεί τα πάντα στους πάντες, προκειμένου να εκλεγεί και το πείραμα δεν μπορεί να επαληθευτεί. Αναφέρεται, μάλιστα, μιλώντας στην ηλεκτρονική έκδοση της DW, στο παράδειγμα του επενδυτικού προγράμματος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. «Μιλάει για ένα επενδυτικό πρόγραμμα προστασίας του κλίματος, ύψους ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ στα επόμενα δέκα χρόνια, με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Την ίδια στιγμή κάνει λόγο για εκσυγχρονισμό της ψηφιακής οικονομίας με τεράστιες επενδύσεις. Όταν θέτουμε το ερώτημα πώς θα τα χρηματοδοτήσει όλα αυτά δεν δίνει ουσιαστική απάντηση, αλλά μιλάει για σχέδια μόχλευσης. Εμείς λέμε: Θα αποτύχουν τα φιλόδοξα σχέδιά σας Φον ντερ Λάιεν, αν δεν μπορέσετε να τερματίσετε την πολιτική λιτότητας και περικοπών, που είναι το πραγματικό πρόβλημα στην ΕΕ».

Είναι πράγματι η χαλάρωση η απάντηση;

Απάντηση σε αυτό το ερώτημα επιχείρησε να δώσει ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ. Δηλώνει επιφυλακτικός και επιμένει ότι η πολιτική των μεταρρυθμίσεων δικαιώνεται. «Διανύουμε περίοδο σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης», επισημαίνει. «Σε κάποιες χώρες αυτό συμβαίνει περισσότερο, για παράδειγμα στην Ιρλανδία, στην Ελλάδα ή στην Πορτογαλία, σε άλλες λιγότερο, όπως στη Γαλλία ή στην Ιταλία. Έχουμε τα πιο χαμηλά ποσοστά ανεργίας των τελευταίων δέκα ετών. Άρα ήταν επιτυχημένη επιλογή να επιμείνουμε στις μεταρρυθμίσεις και σε σταθερά δημόσια οικονομικά. Όλα τα κράτη-μέλη στηρίζουν αυτήν την επιλογή, αυτό είναι πολύ θετικό και επί του παρόντος δεν βλέπω ανάγκη να το αλλάξουμε...»

Οι υποστηρικτές

Το όραμα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πάντως, έχει υποστηρικτές από όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πλην της Αριστεράς. Η Γερμανίδα πρώην Υπουργός Άμυνας εξασφάλισε τη στήριξη περισσότερων ευρωβουλευτών, από την αντίστοιχη ψηφοφορία της προηγούμενης Κομισιόν του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πριν από μια πενταετία. Συνολικά πήρε 461 ψήφους, μεταξύ των οποίων οι Συντηρητικοί της Πολωνίας και οι Πέντε Αστέρες της Ιταλίας.

Το στοίχημα της προώθησης του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής

Η αλλαγή του τίτλου στο χαρτοφυλάκιο είναι σαφής και προκαλεί αντιδράσεις. Από προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, έγινε προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και παραδόθηκε στον Έλληνα Μαργαρίτη Σχοινά. Η ανάγκη της αλλαγής στην ονομασία αλλά και την ουσία του χαρτοφυλακίου ήρθε ως μια πράξη αντιμετώπισης της αυξημένης ροής μεταναστών. Η χαλαρή ονομασία δείχνει μια πιο «επιθετική αντιμετώπιση», αφού με απλά λόγια δεν θα προστατεύσει απλώς, αλλά θα «αναγκάζει» στην υιοθέτησή του από τους μετανάστες άλλων νοοτροπιών.

Επιπρόσθετα, για τη νέα Κομισιόν, υπάρχει το ζήτημα των γεωπολιτικών προκλήσεων και για την αντιμετώπισή τους η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σκοπεύει να συστήσει μια γεωπολιτική επιτροπή, η οποία ουσιαστικά έρχεται να αντικαταστήσει την πολιτική επιτροπή που ονειρευόταν ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Η γεωπολιτική επιτροπή, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της νέας προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα έχει παρεμβατικό ρόλο και θα καθορίζει πολιτικές.

Στους κόλπους της άκρας Δεξιάς;

Η αλλαγή της ονομασίας στο χαρτοφυλάκιο που ανέλαβε ο Μαργαρίτης Σχοινάς έχει προκαλέσει προβληματισμό σε ορισμένους κόλπους των Βρυξελλών, καθώς, όπως υποστηρίζουν, αναμειγνύει τα εσωτερικά ζητήματα της ΕΕ με το μεταναστευτικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με τον συμπροεδρεύοντα των Ευρωπαίων Πρασίνων, Φιλίπ Λαμπέρτς, «το χαρτοφυλάκιο του Σχοινά, όποιος κι αν είναι ο τίτλος, αναμειγνύει τις εσωτερικές υποθέσεις με τη μετανάστευση και αυτό είναι αφήγημα της άκρας Δεξιάς. Η μετανάστευση παρουσιάζεται ως πρόβλημα για την ασφάλεια και για τον τρόπο ζωής μας. Οι μετανάστες εμφανίζονται ως επιτιθέμενοι, που δεν ασπάζονται τις αξίες μας».

Επιπρόσθετα η νέα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σχετίστηκε, από ορισμένους κύκλους, με την ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά, η οποία στον προεκλογικό αγώνα του Μαΐου είχε επιχειρήσει να θέσει το ζήτημα της «ευρωπαϊκής ταυτότητας» με θετικό περιεχόμενο, σε μία προφανή προσπάθεια να προλάβει ακραίες δυνάμεις που θα το έθεταν με άλλον τρόπο και με μία ρητορική αποδόμησης ή απομονωτισμού.

Αυτό που θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο, ωστόσο, είναι πως η συζήτηση για τον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής» βρίσκεται ακόμη στην αρχή με τους ίδιους τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να αναρωτιούνται ποιος είναι τελικά ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής και αν είναι κοινός σε όλη της Ευρώπη.

«Κουρεμένος» και ο αριθμός των Επιτρόπων

Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει μόνο ελλιπή ταμεία αλλά και λιγότερους Επιτρόπους, αφού η Βρετανία αρνείται να στείλει δικό της αντιπρόσωπο και άρα η ΕΕ των 28 διαθέτει 27 Επιτρόπους, παρά το γεγονός ότι Brexit δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.

Οι αποφάσεις που λαμβάνονται προφανώς και επηρεάζουν, τουλάχιστον προς το παρόν και μέχρι την έκδοση του διαζυγίου με τη Βρετανία, η οποία ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι θα είναι «υπάκουη». Ωστόσο αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα που ενδέχεται να προκύψει.

«Θεωρητικά οι αποφάσεις μίας ελλιπούς Κομισιόν θα μπορούσαν να ακυρωθούν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο», γράφει ο γερμανικός Τύπος, κάτι που απορρίπτουν οι Βρυξέλλες υποστηρίζοντας πως νομικός κίνδυνος δεν υπάρχει, δεδομένου ότι η Φον ντερ Λάιεν έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για συμπερίληψη Βρετανού επιτρόπου, φτάνοντας μέχρι και στο σημείο να απειλήσει το Λονδίνο με προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτό το δεδομένο, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, «δένει» τα χέρια της Βρετανίας, δεν διασφαλίζει ωστόσο ότι δεν θα τύχει εκμετάλλευσης από άλλη – δυσαρεστημένη με αποφάσεις – χώρα, η οποία προσφεύγοντας στην Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη, θα καταφέρει, αν μη τι άλλο, να προκαλέσει καθυστέρηση σε διαδικασίες ή ακόμη και ακύρωση αποφάσεων.