Ανδρέας Μανώλης: «Αυτόπτης μάρτυρας» για 44 χρόνια

Ο Ανδρέας Μανώλης, από τους σημαντικότερους φωτορεπόρτερ του τόπου, εδώ και 44 χρόνια δηλώνει παρών σε όλα τα μεγάλα και ιστορικά γεγονότα, απαθανατίζοντάς τα με τη φωτογραφική του μηχανή. Η προσωπική του συλλογή είναι τεράστια τόσο σε έκταση όσο και σε αξία. Ένα κομμάτι αυτής της πλούσιας συλλογής φωτογραφιών έντυσε τις σελίδες του λευκώματος που τιτλοφορείται «Α. Μανώλης... Αυτόπτης Μάρτυρας» και είναι πλέον στη διάθεση του κάθε πολίτη.

Η ιστορία του Ανδρέα Μανώλη

Ο Ανδρέας Μανώλης σε δηλώσεις του στη «Σημερινή» μιλά για τα πρώτα του βήματα, για την πορεία του και για το εγχείρημα του λευκώματος που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Όπως θυμάται ο ίδιος, ερχόμενος από την Λεμεσό στην Λευκωσία, μόλις είχε απολυθεί από την Εθνική Φρουρά, άρχισε επίσημα την πορεία του ως φωτορεπόρτερ στις 26 Σεπτεμβρίου του 1975. Όπως λέει ο ίδιος, από πολύ μικρός τον ενδιέφεραν τα κοινά και του άρεσε να αγοράζει εφημερίδες και να ενημερώνεται για τις εξελίξεις και τα γεγονότα.

Στα νεανικά του χρόνια έζησε την εισβολή. «Έχασα φίλους, έχασα τον αδερφό μου που ήμασταν μαζί στρατιώτες, οπότε ήταν πια προσωπική υπόθεση για μένα», μας είπε χαρακτηριστικά. Η πρώτη του δουλειά ήταν στη «Μάχη», μετά συνεργάστηκε με την «Απογευματινή» και μετά πήρε μεταγραφή στον «Φιλελεύθερο».

Από το 1975 μέχρι και σήμερα δηλώνει παρών σε όλα τα μεγάλα και ιστορικά γεγονότα που διαδραματίζονται στην Κύπρο, ενώ έχοντας και άλλες ανησυχίες στα 44 χρόνια πορείας στο φωτορεπορτάζ είχε την ευκαιρία να απαθανατίσει με τη μηχανή του και άλλες ιστορίες, μικρές, καθημερινές και όχι τόσο ιστορικές, της κυπριακής κοινωνίας και του απλού λαού. «Μου άρεσε να καταγράφω τη ζωή στην πατρίδα μας. Να γυρίζω τα χωριά και να γνωρίζω ανθρώπους», μας είπε φέροντας στη θύμησή του στιγμές από την πορεία του. «Επίσης εγώ έκανα και κάτι άλλο. Δεν φωτογράφιζα γεγονότα σύμφωνα με τα συναισθήματά μου. Προσπαθούσα να μην επηρεάζομαι και να βγάζω τα πράγματα όπως ήταν στην πραγματικότητα. Φωτογράφιζα τα γεγονότα και άφηνα τους άλλους να αποφασίσουν. Φωτογράφιζα την αλήθεια, όλη την αλήθεια και μόνο την αλήθεια, όπως παρουσιαζόταν μπροστά μου είτε μου άρεσε είτε όχι», πρόσθεσε ο κ. Μανώλης.

Ερωτηθείς για τα πρώτα του βήματα θυμήθηκε τις δυσκολίες που συνάντησε. «Εκείνες τις εποχές ήταν μεγάλη υπόθεση να αγοράσεις ένα φιλμ. Κάποιες φορές πληρωνόμουν και κάποιες άλλες όχι. Ήταν δύσκολες εποχές. Για μένα, όμως, η μεγαλύτερη ανταμοιβή ήταν να βλέπω τυπωμένες τις φωτογραφίες μου», ανέφερε ο ίδιος. Απαντώντας στην ερώτηση αν κουράστηκε μετά από τόσα χρόνια, είπε πως «συνεχίζω ακόμη τη δουλειά μου. Δεν μπορώ να σταματήσω. Νιώθω ότι είμαι ένας καταγραφέας της ιστορίας και το χαίρομαι. Ώσπου μπορώ θα συνεχίζω γιατί αξίζει τον κόπο».

Το πρώτο του λεύκωμα

Σύμφωνα με τον κ. Μανώλη, το φωτογραφικό λεύκωμα «Α. Μανώλης... Αυτόπτης Μάρτυρας», χωρίζεται στις εξής τέσσερεις ενότητες: Αγνοούμενοι, Πρόσφυγες – Εγκλωβισμένοι, Κατεχόμενα και Αντικατοχικές Πορείες.

Μιλώντας για το εν λόγω λεύκωμα, ο κ. Μανώλη είπε πως η ιδέα ξεκίνησε με μία πρόταση της Κεντρικής Ασφαλιστικής και του κ. Στέλιου Γεωργαλλίδη. «Μου είπαν ότι ήθελαν να ετοιμάσουν ένα άλμπουμ με τις διαχρονικές φωτογραφίες που έχω κάνει. Έτσι αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε δύο μεγάλες ενότητες για τους αγνοουμένους και τους εγκλωβισμένους, ενώ συμπεριλάβαμε επίσης φωτογραφίες που αφορούν το κυπριακό και διάφορες στιγμές ηγετών και σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως του Μακάριου, του Βασιλείου, του Κληρίδη, του Τάσου Παπαδόπουλου, του Δημήτρη Χριστόφια, του Έρογλου, του Ακιντζί, του Ταλάτ και άλλων πολλών. Προσθέσαμε επίσης φωτογραφίες που απεικονίζουν το μέγεθος της καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στα κατεχόμενα, ή τις ιστορικές στιγμές του ανοίγματος των οδοφραγμάτων, ενώ στέκομαι ιδιαίτερα στο θέμα των αγνοουμένων. Επιλέξαμε φωτογραφίες μανάδων αγνοουμένων που έχουν φύγει πλέον από τη ζωή και φτάνουμε μέχρι και τις πρώτες παραδόσεις λειψάνων. Έμφαση δίνεται επίσης και στους εγκλωβισμένους με ασπρόμαυρες εικόνες από τη ζωή στην Καρπασία από τότε μέχρι και το σήμερα. Επίσης έχουμε φωτογραφικό υλικό από τα πρώτα χρόνια από τους καταυλισμούς προσφύγων. Συμπεριλάβαμε ακόμη φωτογραφίες προσεκτικά επιλεγμένες από τις πορείες γυναικών, μοτοσικλετιστών και άλλων τις οποίες κάλυψα», ανέφερε ο ίδιος.

Ερωτηθείς για το αν θα ακολουθήσουν και άλλα λευκώματα με τη δουλειά του, είπε πως δεν περίμενε το πρώτο να έχει τέτοια ανταπόκριση και να τύχει τόσο μεγάλης αποδοχής. «Έχω 44 χρόνια δουλειάς και έχουν περάσει διάφορα πράγματα, η τραγωδία της «Ήλιος», το χρηματιστήριο, το κούρεμα των καταθέσεων. Στιγμές ιστορικές που ήμουν παρών. Αυτόπτης μάρτυρας, όπως λέει και ο τίτλος του λευκώματος». Έχω επίσης μία σειρά φωτογραφίες δημοσιογράφων επί το έργω που περιλαμβάνει και άτομα που δεν υπάρχουν πλέον στη ζωή. Με προβληματίζει ακόμα, αν θα μπορούσα να έκανα μία σειρά από φωτογραφίες των ηγετών του τόπου μας. Διερωτώμαι, όμως, αν θα έχει ανταπόκριση. Δεν το αποκλείω πάντως», είπε ο κ. Μανώλης.

«Εγώ είμαι ευγνώμων σε αυτούς που τόλμησαν να κάνουν αυτό το εγχείρημα που τελικά πέτυχε. Δημιουργήθηκε ένα αρχείο που αφηγείται τα γεγονότα που επήλθαν μετά την εισβολή μέσα από φωτογραφίες. Το ψάξιμο των φωτογραφιών ήταν για μένα ένα ταξίδι στο παρελθόν και το χάρηκα πολύ. Αν δεν ήταν, όμως, ο Στέλιος Γιωργαλλίδης που πίστεψε σε μένα δεν θα είχαμε αυτό το αποτέλεσμα», δήλωσε καταληκτικά ο Ανδρέας Μανώλης.

Αξίζει να αναφέρουμε πως το λεύκωμα μπορείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία Επιφανίου και Σολώνειον.