Επιβραδύνεται η ευρωπαϊκή οικονομία

Ο κ. Ντράγκι ανέφερε στη συνέντευξή του ότι κύριοι λόγοι των αναθεωρημένων εκτιμήσεων αφορούν τις αβεβαιότητες γύρω από γεωπολιτικούς παράγοντες, την απειλή του προστατευτισμού και τις αδυναμίες των αναδυόμενων αγορών, ενώ αρκετοί είναι οι αναλυτές που εκτιμούν ότι η επόμενη κρίση θα είναι ευρωπαϊκή.

Παραμένουν χαμηλά τα επιτόκια

Η ΕΚΤ, βλέποντας και πάλι το ποσοστό του πληθωρισμού να εξασθενεί, παρά τις αρχικές προβλέψεις, επαναβεβαιώνει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα τουλάχιστον ώς το τέλος του χρόνου, την ίδια στιγμή που η ΕΚΤ θα συνεχίσει να επανεπενδύει τις αποπληρωμές κεφαλαίου από τα χρεόγραφα που αγοράστηκαν υπό το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για σημαντική περίοδο μετά την αύξηση των επιτοκίων.

Το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων από τη μια βοηθά στην ευνοϊκότερη χρηματοδότηση έργων από την άλλη επηρεάζει αρνητικά την κερδοφορία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων καθώς και τις αποδόσεις των επενδύσεων των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών ταμείων. Είναι γι' αυτόν τον λόγο που αναζητούνται άλλες μορφές επενδύσεων, εκτός των ομολόγων και των τραπεζικών καταθέσεων.

Συγκλίσεις στις αναλύσεις

Οι αναπροσαρμοσμένες εκτιμήσεις της ΕΚΤ ακολουθούν αυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής νωρίτερα φέτος.

Πολλές είναι οι αναλύσεις που αφορούν την πορεία μιας οικονομίας και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται. Φυσικά κάθε χώρα και οικονομία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, με κάποιες να είναι πιο ανθεκτικές στις περιόδους των κρίσεων και άλλες να είναι περισσότερο ευάλωτες σε εξωτερικούς παράγοντες.

Υπάρχουν πολλά σημεία που οι αναλύσεις συγκλίνουν, όπως τα αρνητικά αποτελέσματα που δημιουργεί η έλλειψη ρευστότητας από τις αγορές και ο περιορισμός της χρηματοδότησης. Επιπλέον είναι δεδομένο ότι οικονομίες μετά από μια παρατεταμένη περίοδο ανάκαμψης θα παρουσιάσoυν επιβράδυνση / διόρθωση (φαινόμενο καθ'όλα υγιές), ενώ αν δεν υπάρξουν διορθωτικά μέτρα θα οδηγηθούν στην ύφεση, με αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες όπως την αύξηση της ανεργίας και των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι ανησυχίες σχετικά με τα υψηλά ποσοστά δημόσιου και ιδιωτικού χρέους στην Ευρωζώνη παραμένουν, με την ανησυχία να εστιάζεται σε συγκεκριμένα κράτη-μέλη όπου τα τραπεζικά ιδρύματα παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ανομοιόμορφη πορεία μεταξύ των χωρών

Σημειώνεται, επίσης, η αναταραχή που υπήρξε στις διεθνείς αγορές το τέταρτο τρίμηνο του 2018 και, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγορές προεξοφλούν τη μελλοντική πορεία της οικονομίας, οι επενδυτές στοιχηματίζουν στην οικονομική επιβράδυνση. Οι οικονομίες της Γερμανίας και της Ιταλίας παρουσιάζουν επιβράδυνση, ενώ o κρατικός προϋπολογισμός της Γαλλίας επιβαρύνθηκε μεν από τις παροχές που δόθηκαν μετά τις διαμαρτυρίες των πολιτών, αλλά η οικονομία συνεχίζει να παρουσιάζει θετικό ρυθμό ανάπτυξης.

Η ανομοιόμορφη πορεία που παρουσιάζουν οι οικονομίες των χωρών της Ευρωζώνης καταδεικνύει την ανομοιογένεια που υπάρχει, εφόσον ακόμη βρισκόμαστε πολύ μακριά από τη δημοσιονομική ενοποίηση και τη λήψη τέτοιων μέτρων που θα ενισχύουν τόσο την οικονομία της Ευρωζώνης αλλά και των κρατών-μελών.

Αυτό καταδεικνύει ότι υπάρχει πρόβλημα με το μοντέλο ανάπτυξης ορισμένων χωρών σε σχέση με το σύνολο, εφόσον διατηρούνται οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης.
Το μοντέλο ανάπτυξης της Γερμανίας, με την ανάπτυξη της βιομηχανίας και την ενίσχυση των εξαγωγών, αντιμετωπίζει σημαντική δοκιμασία, καθώς αποκαλύπτεται πόσο ευάλωτο είναι στις προοπτικές του παγκόσμιου εμπορίου, με τις τάσεις προστατευτισμού, και στις οικονομικές συνθήκες μεγάλων οικονομιών, όπως αυτή της Κίνας. Ωστόσο η χώρα έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την ανάπτυξη αυξάνοντας τις δημόσιες επενδύσεις, κάτι που συμβάλλει στη μερική αντιμετώπιση των ανισοσκελιών που παρουσιάζονται.

Πολλές οι προκλήσεις

Οι προκλήσεις για την παγκόσμια οικονομία είναι πολλές, όπως η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πολιτικές εντάσεις σε διεθνές επίπεδο, ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο κυριότερων οικονομιών του κόσμου και γενικότερα ο εθνικός προστατευτισμός, ο οποίος αναπτύσσεται.

Οι έντονες πολιτικές και οικονομικές διαφωνίες μεταξύ των κρατών, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών κυρώσεων, δημιουργούν ένα νέο πολιτικό περιβάλλον, το οποίο οδηγεί σε αδυναμία διαμόρφωσης κοινών πολιτικών για αντιμετώπιση της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και αντιμετώπιση των σημαντικών συγκεντρώσεων ιδιωτικού και δημόσιου χρέους από το παρελθόν.

Το ζητούμενο για την παγκόσμια οικονομία δεν είναι μια πιθανή βραχυπρόθεσμη διόρθωση, αλλά το πλαίσιο στο οποίο αυτή συμβαίνει και κατά πόσον θα υπάρξουν κοινές πολιτικές για διατήρηση μιας βιώσιμης, μακροπρόθεσμης αναπτυξιακής πολιτικής. Οι πολιτικές αναταράξεις και η εξάντληση ασφαλών μέσων για πιστωτική επέκταση θα καταστήσει δύσκολη τη διαχείριση ακόμα και μιας σύντομης και περιορισμένης επιβράδυνσης.

Η κυπριακή οικονομία

Την ίδια στιγμή η κυπριακή οικονομία καλείται να λειτουργήσει σε αυτό το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον. Ως εξωγενής η οικονομία της Κύπρου επηρεάζεται από την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Φυσικά υπάρχουν και ευκαιρίες που πρέπει να αξιοποιηθούν, με πρόσφατο παράδειγμα την εγγραφή πλοίων μεγάλης εταιρείας του Ηνωμένου Βασιλείου κάτω από κυπριακή σημαία.

Τα πιο πάνω και οι εκθέσεις που έχουν δημοσιευτεί από διεθνείς οργανισμούς θα πρέπει να αξιολογηθούν σωστά και να σχεδιαστούν πολιτικές απορρόφησης οποιωνδήποτε κραδασμών.

Την ίδια στιγμή η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση και την Πολιτεία, εφόσον οι ανάγκες των επενδυτών, των επιχειρηματιών αλλά και της κοινωνίας μεταβάλλονται συνεχώς, κυρίως με την εφαρμογή νέων τεχνολογικά ανεπτυγμένων διαδικασιών.

Διατήρηση ανταγωνιστικότητας

Η διατήρηση ενός ανταγωνιστικού μοντέλου λειτουργίας είναι σημαντική, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα κράτη. Ενδεχόμενη αδυναμία προσαρμογής στις αλλαγές και τη μεταβλητότητα που παρουσιάζει το διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστα αποτελέσματα.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον δείκτη ανταγωνιστικότητας είναι πολλοί, και δεν συνδέονται μόνο με τη μείωση των δαπανών. Αυτό που παίζει σημαντικό ρόλο είναι η σωστή διαχείριση των πόρων της επιχείρησης ή του κράτους, ώστε να καταστεί πιο παραγωγικό. Αν, για παράδειγμα, μια επένδυση θα έχει πολλαπλάσια θετικά οφέλη στην παραγωγικότητα και τον κύκλο εργασιών, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην προχωρήσει. Η δημιουργία υποδομών, οι οποίες θα ενισχύσουν το βιοτικό επίπεδο τόσο των ντόπιων αλλά και των ξένων, θα ενισχύσει την αξία των επενδύσεων που έχουν γίνει στη χώρα μας.

Απαιτείται προσοχή και εμπεριστατωμένη ανάλυση των τρεχουσών συνθηκών και των ενδεχόμενων κινδύνων που η κυπριακή οικονομία αναμένεται να αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Οποιαδήποτε ευρωπαϊκή κρίση δεν μπορεί να αφήσει αλώβητη τη χώρα μας.