Σε κίνδυνο έργα εκατομμυρίων

Το όραμά της για την ανάπτυξη του Οργανισμού, σε μια εποχή που οι προκλήσεις μεγαλώνουν, αναλύει μιλώντας στη «Σημερινή», η νέα Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), Έμιλυ Γιολίτη. Ωστόσο, "αρνητικό αντίκτυπο" στον αναπτυξιακό προγραμματισμό της ΑΗΚ αναμένεται να επιφέρει -σύμφωνα με την ίδια- η απόφαση της Κυβέρνησης να λάβει μέρισμα από το αποθεματικό του Οργανισμού, ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ.

Όπως εξηγεί η κ. Γιολίτη, το ΔΣ του Οργανισμού εξέφρασε ήδη δημόσια τη διαφωνία του επί της συγκεκριμένης απόφασης, για την οποία δεν προηγήθηκε διαβούλευση, καθώς θέτει σε κίνδυνο έργα που είναι ήδη σε εξέλιξη και απαιτούν κονδύλια της τάξης εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για να υλοποιηθούν. Ένα από αυτά είναι και η επένδυση σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την οποία χαρακτηρίζει ως την πιο άμεση λύση για μείωση του κόστους προς όφελος του καταναλωτή. Την ίδια ώρα, η κ. Γιολίτη αναφέρεται στις ενέργειες που γίνονται για την προετοιμασία του εδάφους για αξιοποίηση του Φυσικού Αερίου, σχολιάζει την είσοδο των ανταγωνιστών της ΑΗΚ στην αγορά ενέργειας, ενώ ερωτηθείσα σχετικά με το μεγάλο αγκάθι της ανείσπρακτης κατανάλωσης στις κατεχόμενες περιοχές, δηλώνει πως για την περίοδο 1964 - 2017 ανέρχεται περίπου στα €272 εκατομμύρια.
Δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε αυτήν τη συνέντευξη χωρίς να σας ζητήσουμε να αναφερθείτε στους λόγους που ωθούν στα ύψη τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο. Υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω μειώσεις στους λογαριασμούς ρεύματος;

Είναι πραγματικότητα πως οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο είναι υψηλές. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, καθώς οι διακυμάνσεις τους επιδρούν στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η ουσία είναι να απεξαρτηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα με τη χρήση Φυσικού Αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και να διευρυνθεί η λειτουργία εγκαταστάσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αυτό θα συμβάλει στη σταθεροποίηση των τιμών ηλεκτρισμού σε χαμηλά επίπεδα και στη μείωση των εκπομπών των ρύπων. Στην κατεύθυνση αυτή είναι επιβεβλημένη η χάραξη εθνικής στρατηγικής φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας.
Γιατί το Δ.Σ. εξέφρασε δημόσια τη διαφωνία του με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να λάβει μέρισμα από το αποθεματικό της ΑΗΚ (γύρω στα €700 εκατομμύρια);

Το νομοσχέδιο δεν μας βρίσκει σύμφωνους για δύο, κυρίως, λόγους. Ο πρώτος, γιατί δεν προηγήθηκε διαβούλευση. Ο δεύτερος, διότι η πρόνοια στο κείμενο ότι το εκταμιευόμενο ποσό δεν πρέπει να επηρεάζει δυσμενώς το δεκαετές πρόγραμμα των συστημάτων μεταφοράς και διανομής, περιορίζεται σε αυτές τις δυο δραστηριότητες και δεν καλύπτει την παραγωγή. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (που εμπίπτουν στην παραγωγή) είναι η πιο άμεση λύση που έχουμε στη διάθεσή μας για μείωση του κόστους προς όφελος του καταναλωτή και για την επίτευξη των ευρωπαϊκών μας στόχων για τα θερμοκηπιακά αέρια του 2020.

Εάν το δεκαετές πρόγραμμα παραγωγής δεν είναι παράγοντας που θα λαμβάνεται υπόψη σε εισήγηση για διανομή μερίσματος, αυτό θα έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις και στο κόστος προς τους καταναλωτές και στο περιβάλλον μας. Όσο για το «αποθεματικό» της ΑΗΚ, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως τα αποθεματικά δεν διατηρούνται σε μορφή μετρητών π.χ. στην τράπεζα, αλλά επενδύονται σε διάφορα στοιχεία ενεργητικού (πάγιου και κυκλοφορούντος), δηλαδή ανάπτυξη Παραγωγής, επεκτάσεις δικτύου Μεταφοράς και Διανομής και γενικά σε όλες τις υποδομές του Οργανισμού.

Τα ταμειακά διαθέσιμα (μετρητά στην τράπεζα) χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση έργων, τα οποία εκτελούνται ή και προγραμματίζονται με την έγκριση της ΡΑΕΚ. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται επενδύσεις ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για το 2019 και σχεδόν δυο δισεκατομμυρίων ευρώ για τη δεκαετία 2019-2028. Τα έργα αυτά επιστρέφουν πολλαπλάσια αξία στην κυπριακή κοινωνία, καθώς αποτελούν κομβικής σημασίας επένδυση στην παραγωγή και διαχείριση ενός αγαθού πρωτεύουσας σημασίας όπως είναι το ηλεκτρικό ρεύμα.
Εάν εφαρμοστεί αυτή η απόφαση τι επιπτώσεις θα έχει στην ΑΗΚ και πώς σκοπεύετε να αντιδράσετε;

Εάν εφαρμοστεί η απόφαση αυτή, θα έχει αναπόφευκτα αρνητικό αντίκτυπο στο αναπτυξιακό πρόγραμμα που υλοποιεί ο Οργανισμός και μάλιστα σε μια καθοριστική στιγμή για το μέλλον του, με πολύ σημαντικές διεθνείς και τοπικές προκλήσεις στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας. Επιγραμματικά, τα έργα που είναι ήδη σε εξέλιξη και απαιτούν κονδύλια της τάξης εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, για να υλοποιηθούν, περιλαμβάνουν:

• Προσαρμογή εγκαταστάσεων Παραγωγής της ΑΗΚ για να λειτουργούν με Φυσικό Αέριο.

• Εγκατάσταση Αντιρρυπαντικών Μονάδων Προστασίας του Περιβάλλοντος, που απαιτούνται για να είμαστε σε συμφωνία με τα μειωμένα επιτρεπόμενα όρια που καθορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Συμμετοχή της ΑΗΚ κατά 30% στη θυγατρική εταιρεία της ΔΕΦΑ (ΕΤΥΦΑ), που θα επενδύσει στις υποδομές Φυσικού Αερίου.

• Εγκατάσταση Υποδομής Αυτόματης Μέτρησης και 400.000 έξυπνων μετρητών. Έργο που θα υλοποιείται σταδιακά σε περίοδο οκτώ ετών.

• Εγκατάσταση Νέας Μονάδας Παραγωγής στον Η/Σ Βασιλικού, ισχύος 160MW.

• Επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Αντιλαμβάνεστε πως είμαστε ένας υγιής Οργανισμός Κοινής Ωφελείας και τα καθαρά ετήσια πλεονάσματα τα επενδύουμε σε δύο άξονες:

Α) για να διασφαλίζουμε ένα αδιάλειπτο, αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας 24x7x365 και

Β) για να υλοποιούμε αναπτυξιακά έργα υποδομών, που στόχο έχουν να μειώσουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΠΕ και προσαρμογή των εγκαταστάσεων για λειτουργία με ΦΑ) και να συμβάλουν στην προστασία του περιβάλλοντος (αντιρρυπαντικά συστήματα).
Πότε εκτιμάτε ότι θα μπορέσει η ΑΗΚ να αξιοποιήσει το Φυσικό Αέριο στο δίκτυο παραγωγής της και τι οφέλη αναμένεται αυτό να έχει;

Η ΑΗΚ κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να είναι έτοιμη να χρησιμοποιεί το Φυσικό Αέριο μόλις το έχουμε στη διάθεσή μας. Με τη χρήση ΦΑ οι ρύποι διοξειδίου του άνθρακα, που εκπέμπουμε, θα μειωθούν περίπου κατά 25% με 30%.
Πρόσφατα ξεκίνησε η κατασκευή του πρώτου ιδιωτικού ηλεκτροπαραγωγού σταθμού και σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλοι. Τι θα πρέπει να κάνει η ΑΗΚ για να λειτουργήσει σε ένα ελεύθερο ανταγωνιστικό περιβάλλον;

Ο ανταγωνισμός είναι η μεγαλύτερή μας πρόκληση για να γινόμαστε καλύτεροι. Η ΑΗΚ καλωσορίζει τον ανταγωνισμό ως μια σημαντική ευκαιρία εξέλιξης και προσαρμογής. Για την Αρχή, ο ανταγωνισμός είναι ένα κίνητρο εξέλιξης υποδομών, ποιότητας, εξυπηρέτησης και προσφοράς νέων υπηρεσιών στον καταναλωτή.

Με το να έρθει ο ανταγωνισμός θα δώσει στους καταναλωτές την ευχέρεια να κρίνουν, να συγκρίνουν και να κάνουν την επιλογή τους. Σε ό,τι έχει να κάνει με την παραγωγή, μια χώρα που προοδεύει, μια οικονομία που αναπτύσσεται και δημιουργεί νέες ευκαιρίες, όλα στηρίζονται στο αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας και στη δυνατότητα παροχής του με επάρκεια.
Η ΑΗΚ θα επενδύσει στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας; Με ποιον τρόπο;

Η επένδυση στο περιβάλλον είναι επένδυση στη ζωή. Είναι καθήκον μας στην ΑΗΚ να επενδύουμε στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η Κύπρος είναι η χώρα του ήλιου. Και ο ήλιος είναι ανεξάντλητη, καθαρή ενέργεια. Οφείλουμε, λοιπόν, να τον αξιοποιήσουμε. Γι’ αυτό η ΑΗΚ προωθεί τα ΦΒ Συστήματα, όπως το φιλόδοξο έργο στο Ακρωτήρι Λεμεσού. Εκεί θα κατασκευαστεί Φ/Π ισχύος 20MW, έργο που θα γίνει σε δυο φάσεις: πρώτα θα εγκατασταθεί Φωτοβολταϊκό Πάρκο ισχύος 12MW και ακολούθως ένα μικρότερο ισχύος 8MW.

Σημαντικές είναι οι συνεργασίες μας: με το Υπουργείο Παιδείας για την τοποθέτηση ΦΒ Συστημάτων στις οροφές όλων των σχολείων παγκυπρίως, με το Πανεπιστήμιο Κύπρου όπου παρέχουμε την τεχνογνωσία για την κατασκευή και λειτουργία του Φ/Π Απόλλων, την Τσιμεντοβιομηχανία Βασιλικού για Φ/Β Πάρκο ισχύς 8 MW και με ιδιώτη για το Φ/Β Πάρκο Άγιος Ιωάννης Α. Ειδική αναφορά θα ήθελα να κάνω στην κοινοπραξία με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου για ανάπτυξη μεγάλων ΦΒ Πάρκων στην περιοχή Αχερά συνολικής ισχύος 66 MW.
Στα πόσα εκατομμύρια ευρώ ανέρχονται οι οφειλές των «αρχών» των κατεχομένων προς την ΑΗΚ; Θα διεκδικήσετε το λαβείν του Οργανισμού;

Η ανείσπρακτη κατανάλωση στις τουρκοκρατούμενες περιοχές (ΤΚΠ) για την περίοδο 1964 - 2017 ανέρχεται στα €272 εκατ. περίπου, ποσό που δεν περιλαμβάνει οποιονδήποτε υπολογισμό τόκου. Το θέμα αυτό άπτεται πολιτικής πτυχής και το χειρίζεται η Πολιτεία.
Συμφωνείτε με τη διασύνδεση του δικτύου της ΑΗΚ με το δίκτυο των κατεχομένων στο πλαίσιο των ΜΟΕ; Τι αλλάζει με αυτήν την απόφαση;
Και το θέμα αυτό το χειρίζεται η Πολιτεία.
«Επιχειρησιακή Αριστεία»
Ποιους στόχους θέσατε με την ανάληψη των καθηκόντων σας και ποιο είναι το όραμά σας για την ΑΗΚ;

Να ξεκινήσω με το όραμα που προσωπικά το θεωρώ όχι απλή διατύπωση αλλά το εργαλείο που μας δίνει ώθηση να κάνουμε καλύτερα τη δουλειά μας, να εξελισσόμαστε συνεχώς και να αποδίδουμε αξία στον τόπο και στους κατοίκους του. Το όραμά μου για την ΑΗΚ συνοψίζεται σε δυο λέξεις: Επιχειρησιακή Αριστεία.

Για να το επιτύχουμε αυτό έχουμε θέσει επιμέρους στόχους σε διάφορους τομείς, όπως:

Πρώτα και κύρια την εστίαση στους εργαζομένους μας, δηλαδή στην υγεία, ασφάλεια και ευημερία τους. Στην εκπαίδευση, υποκίνηση και εμπλοκή τους μέσω των εσωτερικών συστημάτων εισηγήσεων καινοτόμων ιδεών και των ομάδων βελτίωσης, στο πλαίσιο της ολικής προσπάθειας για συνεχή βελτίωση του Οργανισμού.
Η ιδιαίτερη έμφαση στο περιβάλλον είναι εκ των ων ουκ άνευ στις προτεραιότητές μας. Επενδύουμε σημαντικά ποσά στη μείωση των ρύπων και γενικότερα στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ΑΗΚ, σε πλήρη συμμόρφωση με τις όποιες νομοθετικές απαιτήσεις και σύμφωνα με το σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO14001 που διαθέτουμε.

Στη διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας μέσω της ανάπτυξης κατάλληλου συστήματος διαχείρισης κινδύνων. Επιδιώκουμε την ελαχιστοποίηση ενδεχόμενης επίπτωσης από δικές μας ενέργειες ή εξωτερικές απειλές όπως οι κυβερνοεπιθέσεις, οι οποίες μπορούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία και οικονομική ευρωστία του Οργανισμού.

Τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης είναι ψηλά στις προτεραιότητές μου. Οι ξεκάθαροι ρόλοι και αρμοδιότητες Διοίκησης - Διεύθυνσης, η ύπαρξη κατάλληλων συστημάτων ελέγχου, η διασφάλιση αξιόπιστων μετρήσεων, οι εκθέσεις απολογισμού, τα συστήματα παρακολούθησης του βαθμού ικανοποίησης της στρατηγικής μας στη βάση μετρήσιμων στόχων, πάντοτε στο πλαίσιο της συμμόρφωσής μας με το σύστημα Ποιότητας ISO9001 που διαθέτουμε, αποτελούν εχέγγυα για πλήρη διαφάνεια και ουσιαστική εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου.

Ταυτόχρονα, είμαστε προσηλωμένοι στα αποτελέσματα και στο σταδιακό χτίσιμο ενός ισχυρά πελατοκεντρικού οργανισμού, με γνώμονα πάντοτε το καλώς νοούμενο συμφέρον του καταναλωτή και πελάτη μας.

Ως τεχνικός Οργανισμός, αναζητούμε συνεχώς λύσεις για τη συνεχή μείωση του κόστους ενέργειας, αφού γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας βασίζεται και στο κόστος της kWh. Γι' αυτόν τον λόγο επενδύουμε στα έργα ΑΠΕ, στα έξυπνα δίκτυα και συμμετέχουμε στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται από την Κυβέρνηση για την εισαγωγή του φυσικού αερίου σε πλήρη συνεργασία με τους άλλους Εταίρους.

Η πρόσφατη ολοκλήρωση της εργώδους προσπάθειας για τον Λογιστικό και Λειτουργικό Διαχωρισμό της ΑΗΚ, σύμφωνα με τη σχετική Ρυθμιστική απόφαση, απέδειξε ότι ο Οργανισμός μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε αλλαγές αυτού του μεγέθους. Στόχος μου είναι η ενδυνάμωση της δυνατότητας της ΑΗΚ να ανταποκρίνεται στην όποια απαίτηση συμμόρφωσης απ' οπουδήποτε και αν προέρχεται είτε αφορά νομοθετικό ή κανονιστικό πλαίσιο ή διεθνή πρότυπα, εφαρμόζοντας καλές πρακτικές σε όλους τους τομείς.

Μέσα από την Επιχειρησιακή Αριστεία, στοχεύουμε σε μία ΑΗΚ που να μπορεί να συγκριθεί με τους καλύτερους Οργανισμούς ενέργειας στην Ευρώπη. Αυτό είναι κάτι ρεαλιστικό και μπορούμε να το πετύχουμε γιατί διαθέτουμε ανθρώπινο δυναμικό με μεγάλες δεξιότητες, γνώσεις και ιδιαίτερα υψηλών προδιαγραφών. Εργαζόμαστε για μιαν ΑΗΚ με πρόσωπο δυναμικό και σύγχρονο, που δίνει ενέργεια στο σήμερα και στο αύριο της Κύπρου.
«Είμαστε περήφανοι που συμβάλλουμε και στην παραγωγή νερού»
Σε ποιους άλλους τομείς θα μπορούσε να εισέλθει η ΑΗΚ;

Όπως ξέρετε η ΑΗΚ, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής της στρατηγικής, επενδύει σε μια σειρά τομέων, όπως είναι αυτός της αφαλάτωσης. Πέρα από την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, η ΑΗΚ διαθέτει υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία στις αφαλατώσεις, αφού σε όλους τους Η/Σ υπάρχουν από το 1953 σχετικές μονάδες για σκοπούς ψύξης.

Το 2013 δημιουργήθηκε η Μονάδα Αφαλάτωσης στον Η/Σ Βασιλικού (μετά από αίτημα του Τμήματος υδάτων) που παράγει υψηλής ποιότητας πόσιμο νερό. Στην ΑΗΚ είμαστε περήφανοι που μπορούμε και συμβάλουμε στην παραγωγή ενός αγαθού κυριολεκτικά ζωτικής σημασίας όπως είναι το νερό.
Το Υπουργείο Γεωργίας και Φυσικών Πόρων ζήτησε από την ΑΗΚ να υποβάλουμε προσφορές για δύο θέματα:

• Αύξηση της παραγωγής νερού στην υφιστάμενη μονάδα αφαλάτωσης από 60.000 κυβικά μέτρα νερού σε 80.000 ημερησίως (ύδρευση).

• Δημιουργία νέας μονάδας αφαλάτωσης στη Δεκέλεια δυναμικότητας 20.000 κυβικών μέτρων νερού για άρδευση (πότισμα).

Βεβαίως ο φετινός χειμώνας ήταν ο καλύτερος εδώ και δεκαετίες από πλευράς βροχόπτωσης και καλύπτονται οι άμεσες ανάγκες. Όμως η κλιματική αλλαγή δημιουργεί απρόβλεπτες συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας στην περιοχή μας, όπως την έχουμε βιώσει τα προηγούμενα χρόνια που φτάσαμε σε οριακές καταστάσεις. Γι’ αυτό όσο καλύτερα προετοιμασμένοι είμαστε σε υποδομές, τόσο πιο σίγουροι θα νιώθουμε απέναντι στις αναπόφευκτες δυσκολίες.