«Παραδίδουμε ένα σάπιο σύστημα»

Την εικόνα ενός παραπαίοντος συστήματος περιγράφει, με τα πλέον μελανά χρώματα, ο τέως πρόεδρος της ΟΕΒ και εκτελεστικός διευθυντής του Ομίλου Cypronetwork, Χρίστος Μιχαηλίδης. Στη συνέντευξή του στη «Σημερινή», ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της ΟΕΒ αναφέρει δηκτικά ότι «στη νέα γενιά παραδίδουμε ένα σάπιο σύστημα γεμάτο στρεβλώσεις και ενόσω προτάσσονται τα κομματικά συμφέροντα και ιδεοληψίες, οι αλλαγές που χρειάζεται η χώρα δεν έρχονται ή κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς».

Τονίζει ότι, παρά του ρυθμούς ανάπτυξης, μια στις δύο κυπριακές επιχειρήσεις «αιμορραγούν», σημειώνοντας παράλληλα την άμεση ανάγκη για επανασχεδιασμό του οικονομικού μας μοντέλου. Αναφορικά με το ΓεΣΥ, για το οποίο και ως επικεφαλής των βιομηχάνων είχε εκφράσει έντονες ανησυχίες, επισημαίνει ότι στηρίχτηκε σε «πρόχειρο σχεδιασμό» και «αδιευκρίνιστο κόστος», υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να λειτουργήσουμε «ευέλικτα, χωρίς δογματισμούς και παρωπίδες».
Τελικά η ΟΕΒ είναι εναντίον του ΓεΣΥ ή διαφωνεί επειδή ψηφίστηκε το μονοασφαλιστικό σύστημα;

Το θεωρώ αδιανόητο ή και απάνθρωπο να μη θέλει οποιοσδήποτε σώφρων άνθρωπος, με την ελάχιστη κοινωνική ευαισθησία, την εφαρμογή ενός Γενικού Συστήματος Υγείας για όλους τους πολίτες μιας χώρας. Αν και εκφράζω προσωπικές απόψεις, θα πρέπει να πω ότι ουδέποτε αμφισβήτησε η ΟΕΒ τη χρησιμότητα ή και αδήριτη ανάγκη εφαρμογής ενός αποτελεσματικού Συστήματος. Όσον αφορά το ερώτημά σας, αν είναι λόγω ψήφισης του μονοασφαλιστικού, σας διαβεβαιώνω ότι ούτε αυτός είναι ο λόγος. Αυτό έχουμε, αφού αυτό ψηφίστηκε, αλλά είναι επιβεβλημένο τουλάχιστον να το βελτιώσουμε όπου χρειάζεται και να το καταστήσουμε λειτουργικό.

Οι ανησυχίες έγκεινται -και τολμώ να το πω ως απλός πολίτης- στον πρόχειρο σχεδιασμό, στο αδιευκρίνιστο κόστος, στον ανορθόδοξο τρόπο επιβολής, στα πολλά κενά του συστήματος, στη μη αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, στη μη συνομολόγηση συμφωνίας με τους εμπλεκόμενους και άλλα. Ρωτήσαμε πριν από την ψήφιση του νομοσχεδίου «συμφωνήσατε με τους γιατρούς, τις κλινικές, τα εργαστήρια, τις φαρμακοβιομηχανίες;», «εγγυάστε τη μη αύξηση των δαπανών;», «θα διασφαλίσετε την αυτονομία των δημόσιων νοσηλευτηρίων πριν από την έναρξη;», «θα διεξάγετε μελέτη οικονομικού αντικτύπου;», «ετοιμάσατε τα πρωτόκολλα των ιατρών;». Τελικά τι ψηφίσαμε και ποιος τελικά θα εφαρμόσει ΓεΣΥ;
Ποιες απαντήσεις λαμβάνατε θέτοντας αυτούς τους προβληματισμούς στο τραπέζι;

Μας διαβεβαίωναν ότι όλα βαίνουν καλώς, ότι έχουν συμφωνηθεί και ότι θα είναι έτοιμοι για την υλοποίηση του Σχεδίου. Τη δεδομένη στιγμή, πριν από την ψήφιση, μας διαβεβαίωναν επίσης ότι θα προηγείτο η αυτονόμηση, κάτι το οποίο φυσικά δεν έγινε. Όλα τα προβλήματα που στην πορεία βγήκαν στην επιφάνεια -και όλοι πραγματικά ελπίζουμε και ευχόμαστε να μην είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου- είναι που προκάλεσαν τις ανησυχίες για την αρχιτεκτονική, για τον βαθμό ετοιμότητας, για τη βιωσιμότητα του συστήματος, αλλά και το μετέωρο βήμα για τους χιλιάδες ασφαλισμένους.

Παρόλα αυτά, όλοι πρέπει να συμβάλουμε στη βελτίωσή του, ευέλικτα, χωρίς δογματισμούς και παρωπίδες, αν θέλουμε τη συναίνεση κυρίως των εμπλεκομένων, για να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο ΓεΣΥ.
Γιατί ζητήσατε πρόσφατα την αναστολή εισφορών;

Μα για να είμαστε έτοιμοι πριν πληρώσουμε, για να διασφαλιστεί η συναίνεση και ποιος τελικά θα εφαρμόζει το ΓεΣΥ. Για να γίνουν εκείνες οι ενέργειες που θα το καταστήσουν εφαρμόσιμο. Αυτό θα ήταν το ορθό, δίκαιο και υπεύθυνο έναντι των πολιτών και επιχειρήσεων αυτού του τόπου, αυτών δηλαδή που θα πληρώνουν. Ή μήπως θα έχουμε ανάλογο σκηνικό με τα αποχετευτικά συστήματα, που πληρώναμε 15 χρόνια ώσπου να συνδεθούμε; Συνεπώς, χρειάζεται συναίνεση, ευελιξία, τόλμη για προσαρμογές, γρήγορη, ορθολογική και αποτελεσματική αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων.
«Σάπιο σύστημα»

Υπηρετήσατε πολλά χρόνια ως πρόεδρος οργανώσεων και επαγγελματικών συνδέσμων, είστε σύμβουλος και δημοσκόπος, σε συνεχή επαφή με την αγορά και την κοινωνία. Ποιες είναι οι παθογένειες του συστήματος;

Κατ' αρχήν, δεν παραγνωρίζω τα θετικά. Δυστυχώς, όμως, η χώρα χρειάζεται τομές, δραστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Μείναμε δεκαετίες πίσω στους πλείστους τομείς. Στην Υγεία, στην Παιδεία, στην καινοτομία, στη νομοθεσία, στα συστήματα, στις νοοτροπίες. Αντ’ αυτού βλέπουμε φέουδα, βασίλεια, κατεστημένα, άκρατη γραφειοκρατία, παραγοντισμό, αναξιοκρατία, κομματοκρατία, λαϊκισμό.

Είναι λυπηρό, γιατί στη νέα γενιά παραδίδουμε ένα σάπιο σύστημα γεμάτο στρεβλώσεις και ενόσω προτάσσονται τα κομματικά συμφέροντα και ιδεοληψίες, οι αλλαγές που χρειάζεται η χώρα δεν έρχονται ή κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς. Η απουσία οράματος ή τόλμης για αλλαγές μάς καθηλώνει στον βηματισμό χελώνας. Δεν μηδενίζω ό,τι καλό γίνεται, αλλά είναι πολύ λίγο σε σχέση με τις ανάγκες της χώρας και τις απαιτήσεις της κοινωνίας και του πολίτη μιας ευημερούσας Πολιτείας.
Θεωρείτε ότι έχουμε διορθώσει τουλάχιστον τις στρεβλώσεις και τα προβλήματα που μας οδήγησαν στην κρίση ή μήπως η έξοδος στις αγορές και η ανάκαμψη των δεικτών είναι συγκυριακή;

Πολλά προβλήματα παραμένουν άλυτα, όπως το τραπεζικό σύστημα και η απουσία ρευστότητας στην αγορά. Μία στις δύο επιχειρήσεις ακόμη αιμορραγούν και δεν έχουν ξεπεράσει τα προβλήματα βιωσιμότητας. Όμως, η ανάκαμψη των δεικτών ή η έξοδος στις αγορές ή η επαναφορά στην επενδυτική βαθμίδα δεν είναι συγκυριακές επιδόσεις, αλλά παράγωγο αποτελεσματικής διαχείρισης, παρότι η ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας δεν αντικατοπτρίζεται από τους δημοσιονομικούς δείκτες. Ας μην ξεχνάμε ότι, τα τελευταία χρόνια, οι ρυθμοί ανάπτυξης κάλυψαν το αναπτυξιακό κενό που επέφερε η κρίση. Τώρα θα πρέπει να νιώσουμε και την πραγματική ανάπτυξη στην οικονομία.
Νέο μοντέλο για την οικονομία

Κατά τη δική σας εκτίμηση, τι χρειάζεται ν’ αλλάξει όσον αφορά την οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται;

Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται ανασχεδιασμός του οικονομικού μας μοντέλου και αυτό το λέμε όλοι, χρόνια τώρα. Υπάρχει ανάγκη περισσότερης εξωστρέφειας. Απουσιάζει η στρατηγική και τα κίνητρα για προώθηση των εξαγωγών, της εξωστρέφειας δηλαδή των επιχειρήσεών μας. Είναι θέμα που χρήζει πρόταξης, που επιβάλλει το μικρό μέγεθος της αγοράς μας. Η εξωστρέφεια είναι στον αυτόματο πιλότο από το 1960.

Οι επιχειρήσεις χρειάζονται σειρά κινήτρων, μεταξύ άλλων, για συγχωνεύσεις, για βελτίωση των συστημάτων τους και για συλλογική προώθηση, ώστε να βγουν από το τέλμα της κρίσης. Πρακτικά μέτρα, κίνητρα και στρατηγική για όλους τους κλάδους της οικονομίας, τόσο τους πιο υποσχόμενους, αλλά και για στήριξη των υφιστάμενων.
Ψηλά η αποχή, ντέρμπι η έκτη έδρα
Ως δημοσκόπος και εκλογικός αναλυτής τι προβλέπετε ότι θα φέρει στο πολιτικό σκηνικό η εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου;

Εκτιμώ κατ' αρχήν ότι η αποχή θα κυμανθεί στα επίπεδα της προηγούμενης αναμέτρησης. Λογικά θα προβληθεί από τα κόμματα ο ρόλος και συσχετισμός τους στην Ευρώπη, η διεκδίκηση θεμάτων που αφορούν την Κύπρο, αλλά και σειρά ζητημάτων που απασχολούν τον πολίτη, όπως τα ΜΕΔ, το Σχέδιο Εστία, το ΓεΣΥ, η Παιδεία και οι μεταρρυθμίσεις.
Θεωρώ ότι το Εθνικό θα παίξει λιγότερο σε αυτήν την αναμέτρηση και στην προεκλογική ατζέντα θα κυριαρχήσουν τα ζητήματα της οικονομίας και κοινωνικά θέματα.

Αν υπάρξει έκπληξη, αυτή θα προέλθει στο πεδίο της έκτης έδρας, που διεκδικούν πρωτίστως ΕΔΕΚ και ΕΛΑΜ. Πρέπει, πάντως, να συνδράμουμε όλοι για τη μέγιστη συμμετοχή στις εκλογές -οι ευρωπαϊκές πολιτικές επηρεάζουν τη ζωή μας πλέον για τα καλά. Με το να καθόμαστε στον καναπέ του σπιτιού μας και να ασκούμε κριτική, δεν θα πετύχουμε οτιδήποτε. Είναι σημαντική η συμμετοχή αν θέλουμε τα πράγματα ν’ αλλάξουν.