Ζητείται ζωή στα ορεινά
Τα χωριά κινδυνεύουν να ερημωθούν - Αναμένουν την έγκριση της Εθνικής Στρατηγικής για ανάπτυξη των περιοχών τους
Κυριακή 07 Απρ 2019
Η μεταμόρφωση των κοινοτήτων του Τροόδους δεν είναι εύκολη υπόθεση, όταν μάλιστα πολλές από αυτές κινδυνεύουν από ερήμωση. Ο στόχος δεν είναι άλλος από την αναγέννηση των ορεινών περιοχών, που διψούν για ζωή. Επιτακτική ανάγκη η αναθεώρηση της άποψης ότι τα βουνά της Κύπρου αποτελούν μια ωραία επιλογή για εκδρομή. Η μόνιμη εγκατάσταση και διαβίωση σε ορεινές περιοχές θα δώσει τη λύση αναζωογόνησης και όχι μόνο η εξωτερική ανάπλαση της περιοχής, όπως λένε οι κοινοτάρχες των περιοχών.
Αναμένοντας το πράσινο φως
Αρκετά είναι τα έργα που υλοποιούνται σε πολλές κοινότητες, τα οποία είτε αφορούν σε διορθώσεις υφιστάμενων μνημείων και έργων είτε αφορούν σε δημιουργία νέων χώρων, που θα βοηθήσουν στην προσέλκυση του κόσμου, που είναι και το ζητούμενο. Ο κοινοτάρχης Αγρού, Μιχάλης Κωνσταντινίδης, σε δηλώσεις του στη «Σημερινή», ανέφερε ότι αν και προχωρούν κάποια έργα στην κοινότητά του, εντούτοις πολλά άλλα έργα που επιβάλλεται να γίνουν, βρίσκονται στον αέρα, εφόσον ακόμη το σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής δεν έχει τεθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου.
«Σίγουρα αναμένουμε και ελπίζουμε να δοθεί το πράσινο φως για να μπορέσουμε να πούμε ότι ναι, υπάρχουν έργα που θα υλοποιηθούν και θα αλλάξει το πρόσωπο πολλών κοινοτήτων. Στον Αγρό δεν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα επισκεψιμότητας. Η περιοχή είναι ‘ζωντανή’ όλον τον χρόνο και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ξενοδοχείο, αλλά και στις βιοτεχνίες που παραμένουν ανοιχτές για το κοινό σχεδόν καθημερινά. Να φανταστείτε ότι έχουμε σχεδόν δέκα λεωφορεία την ημέρα».
Στον αντίποδα ο κοινοτάρχης Προδρόμου, Νεόφυτος Νεοφύτου, εξέφρασε την απαισιοδοξία του όσον αφορά την αποτελεσματικότητα όλων όσα πρόκειται να γίνουν, εφόσον πολλές γύρω περιοχές ψυχομαχούν, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Ο κόσμος μειώθηκε πάρα πολύ. Έζησα την περιοχή του Τροόδους που ανθούσε. Καμία σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα. Στην κοινότητά μας υπάρχουν περίπου 46 κάτοικοι και το καλοκαίρι φτάνουν τους 150. Σε δέκα χρόνια από τώρα θα μείνουν μόνο εξοχικές κατοικίες. Όλος ο κόσμος μετακόμισε κάτω και νιώθουμε ανήμποροι να δράσουμε ώστε να πείσουμε τον κόσμο να έρθει. Εισηγηθήκαμε αρκετές προτάσεις και αναμένουμε. Ο Πρόδρομος έχει αξιοθέατα, έχει δυνατότητες να βελτιωθεί. Το "Βερεγγάρια" έχει καταντήσει και αυτό αξιοθέατο. Καμία ελπίδα για αξιοποίηση, δυστυχώς. Ποιος να έρθει να εργαστεί εδώ; Μόνο λίγες επιχειρήσεις δουλεύουν ολόχρονα και αυτές κινούνται με ξένους τουρίστες».
«Και χρυσάφι να ρίξεις πάλι δεν σώζεται...»
Για πρώτη φορά γίνεται μια ευρύτερη προσπάθεια για την αναζωογόνηση του Τροόδους. Σημαντικό βήμα η συμπλεγματοποίηση των 115 κοινοτήτων και η χαρτογράφηση γεωγραφικών ορίων. Ο Διευθυντής της Αναπτυξιακής Εταιρείας Τροόδους, Πέτρος Χατζηκώστας, τόνισε τη σημαντικότητα όσων επιχειρούνται να γίνουν, με την ελπίδα ότι θα ξεκινήσει μια νέα εποχή για τις ορεινές κοινότητες.
«Το γεγονός ότι θ’ αλλάξει η δήλωση πολιτικής για το Τρόοδος, το ότι υπάρχουν πλέον γεωγραφικά όρια, είναι βήματα προς τη θετική κατεύθυνση. Η υποβολή Εθνικής Στρατηγικής που εκπονείται για το Τρόοδος προς το Υπουργικό Συμβούλιο είναι πολύ κοντά. Είμαστε αρωγός και συμμέτοχος στη συνολική αυτή προσπάθεια και έχουμε πίστη ότι όλα θα πάνε καλά. Δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά, γιατί είναι η τελευταία μας ελπίδα, ότι κάποια πράγματα θα εφαρμοστούν από το κράτος. Υπάρχει μια δυσφορία από μέρους των κοινοταρχών απέναντι σε καθυστερήσεις των έργων, αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μελετώνται ζητήματα που μετρούν πάνω από 40 χρόνια με όσα προβλήματα κουβαλούν. Μιλούμε για ολοκληρωμένες εφαρμογές σε υγεία, παιδεία, οδικό δίκτυο, σε πρώτη εγκατάσταση και σε ανάπτυξη ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Θέλει σίγουρα χρόνο και σωστό σχεδιασμό».
Ο κ. Χατζηκώστας ξεκαθάρισε επίσης το γεγονός ότι όσα αναπτυξιακά έργα και να γίνουν, αν δεν υπάρχει ο ανθρώπινος παράγοντας να αξιοποιήσει αυτά τα έργα, τότε σίγουρα ο στόχος δεν θα επιτευχθεί.
«Υπάρχουν περιοχές που διαχρονικά παρουσιάζουν μιαν ανάπτυξη, εφόσον έχουν μια κρίσιμη μάζα μόνιμων κατοίκων. Χωρίς αυτή δεν μπορεί να γίνει κάτι. Βλέπουμε κοινότητες που κάποτε αριθμούσαν 2000 κατοίκους, τώρα να μένουν χωρίς σχολεία, χωρίς σπίτια, χωρίς νέους. Οι προσπάθειες έχουν ως κύριο στόχο τη συγκράτηση της κρίσιμης μάζας και της εγκατάστασης ή επιστροφής κατοίκων. Η εγκατάσταση αφορά όλους, δηλαδή όποιος θέλει θα μπορεί να μετακομίσει σε ορεινές περιοχές, ενώ η επιστροφή αφορά νεαρούς που ίσως θέλουν να επανεγκατασταθούν στην κοινότητα από την οποία κατάγονται.
»Πρέπει να κατανοήσουμε κάτι. Αν έρθει κάποιος και ρίξει τόνους χρυσάφι στο Τρόοδος και γίνουν επενδύσεις, υποδομές και όλα τα σχετικά, τότε θα είναι απλώς όμορφα και ωραία. Χωρίς την κρίσιμη μάζα που χρειάζεται για να αξιοποιήσει αυτές τις επενδύσεις, τότε απλώς θα συνεχίζουν τα χωριά να ζουν εποχικά, κάτι που σίγουρα δεν επιθυμούμε. Εκεί που υπάρχει η κρίσιμη μάζα, υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες. Γι' αυτό θα δοθούν κίνητρα με χορηγίες για όποιον θέλει να εγκατασταθεί στα ορεινά, ελπίζοντας πως αυτό θα ωθήσει πολλούς στην επιστροφή τους».
Τους σκότωσε η αστυφιλία
Οι ορεινές κοινότητες ζητούν ανάσα ζωής. Οι ανάγκες της ζωής έσπρωξαν τους περισσότερους κατοίκους στην πόλη. Αν και οι αποστάσεις στον τόπο μας δεν είναι μεγάλες, εντούτοις οι περισσότεροι προτίμησαν τη μόνιμη εγκατάστασή τους στις πόλεις, παρά την παραμονή τους στα χωριά. Ο κοινοτάρχης Πλατανιστάσας, Σάββας Μέντζης, τόνισε την ανάγκη να δοθούν κίνητρα στους νέους, ώστε να επιστρέψουν στα χωριά.
«Είναι αλήθεια ότι οι περισσότερες κοινότητες δεν έχουν τη ζωή που είχαν άλλοτε. Η αστυφιλία έδιωξε πολλούς από τα χωριά της βόρειας Πιτσιλιάς και όχι μόνο. Από την άλλη η βαρυχειμωνιά εμποδίζει και την επισκεψιμότητα, άρα τα χωριά ερημώνουν. Πολλές επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές. Άλλες δουλεύουν μόνο εποχικά. Αυτό σίγουρα δεν μπορεί να σώσει την κατάσταση. Η ανάπλαση των περιοχών σίγουρα θα βελτιώσει τις συνθήκες και έτσι ίσως προσελκύσουμε περισσότερο κόσμο, όχι μόνο για επίσκεψη αλλά και για να εργαστεί και να μείνει».
Η αναπτυξιακή πορεία επιβάλλεται να συνεχιστεί για το καλό όχι μόνο των συγκεκριμένων περιοχών, αλλά όλων μας. Το ενδεχόμενο ερήμωσης κοινοτήτων επιφέρει τεράστιες συνέπειες και κόστος. Η περιοχή του Τροόδους, που περιλαμβάνει 115 κοινότητες, καλύπτει το 25% της ελεύθερης Κύπρου. Αν το μεγαλύτερο μέρος εγκαταλειφθεί από κατοίκους, η μη αξιοποίησή του θα φέρει καταστροφικές συνέπειες στο νησί. Η βελτίωση συνθηκών, η δημιουργία οικιστικών μονάδων, ο εκσυγχρονισμός και οι υπηρεσίες κάλυψης όλων των αναγκών είναι τοποθετημένες ψηλά στη λίστα των «πρέπει» για να σωθούν οι κοινότητες.
