Η Τ Α Ν, απ’ όλους τους θυσιασθέντες το 1974 ηρωικούς συμπολεμιστές, ο πιο υψηλόβαθμος Κύπριος αξιωματικός της Εθνικής Φρουράς ο αντισυνταγματάρχης Χρίστος Φώτη, 43 χρονών, από την Άσσια. Τα Μαρτυρικά Οστά του εντοπίστηκαν στο κοιμητήριο της σκλαβωμένης Μόρφου, ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA και κηδεύτηκαν χθες με τις αρμόζουσες σε στρατηγό τιμές, σε πάνδημη κηδεία στη Λευκωσία. Ενταφιάστηκαν στον Τύμβο Μακεδονίτισσας των ηρώων, στο κενοτάφιο που υπήρχε από χρόνια με τ’ όνομά του.
Η Τ Α Ν ο ήρωας Χρίστος Φώτης ένας από τους καλύτερους σκοπευτές, με διπλώματα από τις νεανικές νίκες του σε στρατιωτικούς αγώνες του Ελληνικού Στρατού και, γι’ αυτό, ήταν χθες μεγάλη τιμή που η Εθνική Φρουρά επέλεξε μερικούς από τους και νυν καλύτερους σκοπευτές, υπηρετούντες εθελοντικά στην Εθνοφυλακή, πολεμιστές του 1974, για ν’ αναλάβουν τον ενταφιασμό των οστών του ήρωα στον Τύμβο.
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΦΩΤΗ αποφοίτησε το 1953 από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, ανθυπολοχαγός πεζικού και υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες του Ελληνικού Στρατού στη Μακεδονία, στην Εύβοια και στην Πελοπόννησο. Το 1960 της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας, ως ταγματάρχης μετατάχθηκε στον Κυπριακό Στρατό, ως εκπαιδευτής των νέων αξιωματικών της Κύπρου.
ΕΛΑΒΕ ενεργό μέρος στην απόκρουση της ένοπλης Τουρκανταρσίας που εκτόξευσε το 1963 το Γραφείο Ειδικού Πολέμου της Τουρκίας, με την οργανωμένη, μυστικά εξοπλιζόμενη κι εκπαιδευόμενη από το 1958 τρομοκρατική παραστρατιωτική οργάνωση ΤΜΤ. Ο ταγματάρχης Χρίστος Φώτη ανέλαβε, οργάνωσε και εκπαίδευσε τον «Ιερό Λόχο», όπως ονομάστηκε το τάγμα που συγκροτήθηκε τότε από εθελοντές σπουδαστές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Λευκωσίας και ηγήθηκε της νικηφόρας επιχείρησής του για την καταστολή της αιματηρής Τουρκανταρσίας στην Πάφο τον Μάρτιο 1964. Σ’ εκείνη τη μάχη θυσιάστηκε πολεμώντας ο δευτεροετής της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ανδρέας Γερούδης από τη Γαλάτα.
Μ Ε Τ Ε Ι Χ Ε στην οργάνωση κι εκπαίδευση της συγκροτηθείσας από τον Ιούνιο 1964 Εθνικής Φρουράς, στην οποία υπηρέτησε, άψογα κι ενάρετα, με πολλά καθήκοντα, που του ανατίθεντο σε διάφορες θέσεις.
ΤΟΝ Αύγουστο του 1969 ο ταγματάρχης Χρίστος Φώτη αποφοίτησε από την Ανωτέρα Σχολή Πολέμου της Θεσσαλονίκης με πτυχίο επιτελούς κι επέστρεψε στα καθήκοντά του ως αντισυνταγματάρχης στην Εθνική Φρουρά.
ΤΗΝ πρώτη μέρα της τουρκικής εισβολής, 20ή Ιουλίου 1974, στη Μόρφου ανέλαβε Διοικητής του συγκροτηθέντος αυθημερόν 321 Τάγματος Επιστρατευθέντων Εφέδρων και ηγήθηκε, μαχόμενος στην πρώτη γραμμή, της νικηφόρου επιχείρησης εξουδετέρωσης των οχυρωμένων στα Καζιβερά τμημάτων της ΤΜΤ. Στην κατάληξη της επιχείρησης εκείνης, αθέατος Τούρκος ελεύθερος σκοπευτής πυροβόλησε και σκότωσε τον ηρωικό αντισυνταγματάρχη. Ο Χρίστος Φώτης τάφηκε στο κοιμητήριο Μόρφου.
Το 1995 το όνομα «Συνταγματάρχη Χρίστου Φώτη» δόθηκε στο στρατόπεδο της Παναγιάς, έδρα του 13ου Συντάγματος της Εθνικής Φρουράς.
Το 2007, 33 χρόνια ύστερα από τη θυσία του ήρωα, μετά από ενέργειες του τότε βουλευτή, αείμνηστου Κώστα Παπακώστα, το Υπουργικό Συμβούλιο του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου αποφάσισε την μετά θάνατον επ’ ανδραγαθία προαγωγή του στον βαθμό του Υποστρατήγου.
Στις 7 Οκτωβρίου 2007, στο στρατόπεδο ΧΡΙΣΤΟΥ ΦΩΤΗ, ο Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος τέλεσε τα αποκαλυπτήρια προτομής του ήρωα και επέδωσε στη σύζυγό του, την κ. Κική Φώτη, τις σημαίες που σκέπαζαν την προτομή.
ΣΤΟ ΕΙΡΗΣΘΩ της 8ης Οκτωβρίου 2007 γράφαμε τα εξής:
Του ήρωα Χρήστου Φώτη
Σ Α Ν ΜΑΣΤΙΓΩΜΑ ήταν χθες τα λόγια της. Και μάλιστα στην επίσημη τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του ήρωα συζύγου της, 33 χρόνια μετά που έπεσε πολεμώντας για της πατρίδος την ελευθερία. Εκείνος όταν πολεμούσε, 43χρονος το 1974, αντισυνταγματάρχης διοικητής τάγματος, την πατρίδα γνοιαζόταν. Αφήνοντας κατά μέρος την οικογένεια. Εκτελώντας το υπέρ πατρίδος καθήκον του, θυσίασε τη ζωή του.
Η πατρίδα όμως δεν γνοιάστηκε για την χήρα που άφησε και τα δύο ορφανά. Κι ας ήταν ο ήρωας, μόνιμο υφηλόβαθμο στέλεχος των ενόπλων δυνάμεων και της Ελλάδος και της Κύπρου, απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων και της Ανωτέρας Σχολής Πολέμου, μόνιμος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, του Κυπριακού Στρατού και της Εθνικής Φρουράς.
Τα λόγια μαστίγιο, της κ. Κικής Φώτη, χήρας του ηρωικού διοικητή του 321Τ.Π. αντισυνταγματάρχη Χρήστου Φώτη από την Άσσια, χθες δίπλα στην προτομή, που ανήγειρε προς τιμήν του η ΕΦ και η κοινότητα των εκτοπισμένων της σκλαβωμένης Άσσιας, στο ορεινό στρατόπεδο του 13ΣΠ στην Παναγιά, που από το 1995 φέρει τ’ όνομά του και έχει σήμερα διοικητή τον ικανό συνταγματάρχη Κυριάκο Κακουλλή.
Ο Χ Ρ Η Σ Τ Ο Σ ΦΩΤΗ έπεσε μαχόμενος στην πρώτη γραμμή 20ή Ιουλίου 1974, επικεφαλής του 321 Τάγματος Εφέδρων, στην επιχείρηση της ΕΦ εναντίον του τουρκικού θύλακα στα Καζιβερά, από σφαίρα Τούρκου ελεύθερου σκοπευτή που τον πέτυχε στο μέτωπο. Είχε αποφοιτήσει από τη Σχολή Ευελπίδων το 1953 και είχε υπηρετήσει σε μονάδες του Ε.Σ. στη Μακεδονία, την Πελοπόννησο και την Εύβοια. Το 1960, μετά από πρόσκληση του Προέδρου της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, εντάχθηκε στον Κυπριακό Στρατό.
Στην αντιμετώπιση της τουρκανταρσίας του 1963-64 ο ταγματάρχης Χρήστος Φώτη ηγήθηκε εθελοντών πολεμιστών στις μάχες της Ομορφίτας, του Δικώμου, της Πάφου και του Πενταδακτύλου, διοικώντας διά του παραδείγματός του τα ένοπλα τμήματά του στην πρώτη γραμμή του πυρός. Μόλις πρόσφατα, 5η Ιουλίου 2007 και 33 χρόνια μετά τον ηρωικό του θάνατο, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την μετά θάνατον προαγωγή του επ’ ανδραγαθία στον βαθμό του υποστρατήγου.
«Η προαγωγή του μακαριστού συζύγου σας είναι η ελάχιστη τιμή που θα μπορούσε να αποδώσει σ’ αυτόν η Πολιτεία ως ένδειξη εκτίμησης και αναγνώρισης της προσφοράς του για προάσπιση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας», αναφέρει η επιστολή που έλαβε η χήρα του ηρωικού αντισυνταγματάρχη από τον Υπουργό Άμυνας Χριστόδουλο Πασιαρδή. Χθες τα αποκαλυπτήρια της προτομής του τέλεσε ο συγχωριανός του ήρωα, Πρόεδρος της Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος. ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ