Τουρκοκυπριακή ευρωπαϊκή εκπροσώπηση

Η εξαγγελθείσα υποψηφιότητα για τις προσεχείς Ευρωεκλογές εκ μέρους Τουρκοκυπρίων πολιτικώς δρώντων συγκεκριμένου ιδεολογικοπολιτικού φάσματος δεν προβάλλει κατά ταύτα θέσεις στοχεύουσες στην απαλλαγή της Κύπρου από τα στρατεύματα κατοχής, αλλά στηρίζει μια ομιχλωδώς τιθέμενη διζωνικής έμπνευσης ομοσπονδιακή λύση για το κυπριακό πρόβλημα
Βάσει της συνταγματικής τάξεως, που παράγουν οι Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, οι Τουρκοκύπριοι συνιστούν πληθυσμιακή οντότητα συμμετέχουσα στην πολιτειακή δομή του κυπριακού κράτους. Στις επερχόμενες ευρωεκλογές η τουρκοκυπριακή εκπροσώπηση αποτελεί έναν ενδιαφέροντα βηματισμό της κυπριακής πολιτικής ζωής, διότι για πρώτη φορά αποτυπώνεται εντονότερη η παρουσία Τουρκοκυπρίων, που θα συμμετέχουν στα ευρωπαϊκά δρώμενα, όπως απεικονίζονται στο θεσμικό τους πλαίσιο, εκπροσωπούντες κατά ταύτα, όχι μόνο την τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά και τον κυπριακό λαό στο σύνολό του.

Το γεγονός ότι μετέχουν Τουρκοκύπριοι στις Ευρωεκλογές, σε έναν πολιτικό χώρο στον οποίο ουδόλως συμπράττει η Τουρκική Δημοκρατία ούσα εκτός ευρωπαϊκού οικοδομήματος, σημαίνει πως οι Τουρκοκύπριοι θα μπορούσαν να ενισχύσουν δι’ αυτής της διεργασίας το πολιτικό γεγονός της κυπριακής τους ταυτότητας. Μια τέτοια εξέλιξη κυπριακής διαφοροποίησης από τα τουρκικά δρώμενα θα βοηθούσε σε μακρά διαδρομή την κυπριακή πολιτική κουλτούρα να αποκτήσει τη δική της αντίληψη πολιτικής ταύτισης με τον χώρο και τα βιώματα κοινής ιστορικής πορείας.

Πρόκειται για μια δυνατότητα, η οποία δεν είναι ούτε η απλούστερη, ούτε η ευκολότερη προβολή μιας εν εξελίξει επερχόμενης διεργασίας, που θα μπορούσε, όμως, εφόσον υπάρχει σχεδιασμός και πολιτική βούληση, να αξιοποιηθεί ως αφετηριακό μομέντουμ διαδήλωσης μιας θέλησης για έναν κοινό αγώνα για ελεύθερο και δημοκρατικό κυπριακό μέλλον. Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις και δυνατότητες προοπτικής αποκτά στρατηγική βαρύτητα η προβολή κοινών υποψηφιοτήτων σε μεικτά ψηφοδέλτια για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Εκείνο όμως που έχει σημασία, πέραν τούτου, παραπέμπει σε ένα ζήτημα που άπτεται του παρόντος και του μέλλοντος της Κύπρου και που αφορά στην υφιστάμενη από το 1974 τουρκική κατοχή στην βόρεια περιοχή της νήσου και την ανάγκη αντιμετώπισης του παράνομου αυτού φαινομένου που πλήττει την ευρωπαϊκή δικαιοταξία και τον πολιτισμό της κατά ταύτα, κατά τρόπο δραστικά αποτελεσματικό, που σημαίνει τη δρομολόγηση εκείνων των διαδικασιών και τακτικών στρατηγικής που να αποσκοπούν στην άρση των συνθηκών της κατοχής.

Η εξαγγελθείσα υποψηφιότητα για τις προσεχείς Ευρωεκλογές εκ μέρους Τουρκοκυπρίων πολιτικώς δρώντων συγκεκριμένου ιδεολογικοπολιτικού φάσματος δεν προβάλλει κατά ταύτα θέσεις στοχεύουσες στην απαλλαγή της Κύπρου από τα στρατεύματα κατοχής, αλλά στηρίζει μια ομιχλωδώς τιθέμενη διζωνικής έμπνευσης ομοσπονδιακή λύση για το κυπριακό πρόβλημα, επικαλούμενη δε εν προκειμένω «λύσεις» τριτοκοσμικής συνταγματικής δομής τύπου Ανάν, χαρακτηρίζοντάς τις και ως «προοδευτικές».

Η κατά τα ανωτέρω τουρκοκυπριακή εκπροσώπηση, που κατά παράδοση συνεργάζεται με τον καθ’ ομολογίαν αριστεράς κατεύθυνσης κομματικό σχηματισμό ΑΚΕΛ, θα είχε τότε ιδιαίτερη σημασία πολιτικής διαφοροποίησης, εάν και εφόσον έθετε επί τάπητος, με σαφήνεια, καθαρότητα και πληρότητα, το ζήτημα του διεθνούς εγκλήματος της τουρκικής κατοχής και της επιταγής για αποκατάσταση της διεθνούς νομιμότητας στην Κυπριακή Δημοκρατία, θέση την οποία μετά περισσού θάρρους και τόλμης προβάλλει ο εδώ και χρόνια Τουρκοκύπριος εκδότης της εφημερίδας «Αφρίκα» και νυν επικεφαλής της ανεξάρτητης πολιτικής κίνησης επονομαζόμενης Γιασεμί, Σενέρ Λεβέντ, υφιστάμενος κατά ταύτα πληθώρα διώξεων και επιθετικών ενεργειών από το τουρκικό βαθύ κράτος και όχι μόνο.

Αντιστοίχου ιδιαίτερης πολιτικής βαρύτητας πλαισίωση στρατηγικού προσανατολισμού τιθέμενη ενώπιον της ευρωπαϊκής δημοσιότητας διά του κατά ταύτα καθ’ ύλην αρμοδίου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα δημιουργούσε αναντιρρήτως συνθήκες πολιτικής πίεσης προς την Άγκυρα, που μπορεί να μην είχαν άμεσα αποτελέσματα στο επίπεδο των κυρώσεων, θα συνιστούσαν όμως έναν διαρκή πονοκέφαλο, κατά το μείζον ή έλασσον, πολιτικού κόστους για τον τουρκικό παράγοντα.
Ευρωπαϊκή νομιμότητα

Ταυτόχρονα, αναλόγου μεγέθους κίνηση Τουρκοκυπρίων πολιτικών παραγόντων θα διαδήλωνε κατά τον πλέον εμφαντικό τρόπο τη διαφοροποιημένη θέληση της τουρκοκυπριακής κοινότητας για παροχή ενεργού πολιτικής στήριξης στην υπόσταση και την περαιτέρω διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό θα σήμαινε πως η εκπροσώπηση των Τουρκοκυπρίων, καθώς και φυσικά των Ελληνοκυπρίων πολιτικών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αποκτούσε την κατά ταύτα συνεχόμενη πολιτική διαδρομή της ενεργού παρεμβατικής διεκδίκησης του αιτήματος για αποκατάσταση της διεθνούς και φυσικά της ευρωπαϊκής νομιμότητας στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Ευρωπαϊκή νομιμότητα σημαίνει πρωτίστως ανθρώπινα δικαιώματα και ατομικές ελευθερίες ενταγμένες σε ένα ευρωπαϊκών προδιαγραφών κράτος δικαίου, που προϋποθέτει και πιο σωστά επιβάλλει την εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής τού ένας άνθρωπος - μία ψήφος καθ’ άπασα την κυπριακή επικράτεια και την απόσυρση των εποίκων, που συνιστούν έγκλημα πολέμου κατά τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου, στοιχεία που δεν περιλαμβάνονται σε σχέδια λύσης τύπου ΑΝΑΝ.

Η συμμετοχή από μόνη της δεν προοιωνίζεται την έλευση ανατρεπτικών αποτελεσμάτων. Εκείνο που έχει σημασία είναι η παρουσία τουρκοκυπριακής φωνής στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού χώρου δημοσιότητας να μην αποβαίνει μία φωνή βοώντος εν τω Κοινοβουλίω, αλλά να αρθρώνει λόγο στήριξης της παρουσίας και διαδρομής της κυπριακής κρατικής οντότητας στη διεθνή πολιτική, συντασσόμενη με κινήσεις στρατηγικής προβολής κοινών αιτημάτων πολιτικής. Παράλληλα, μπορεί και οφείλει η κυπριακή ομάδα ευρωβουλευτών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, να θέτουν τα ζητήματα που άπτονται των τουρκικών αυθαιρεσιών και βιαιοπραγιών εις βάρος μειονοτήτων, εθνοτήτων και όλων εκείνων που διώκονται γιατί σκέπτονται διαφορετικά από την αυταρχική δομή εξουσίας του Ερντογάν.
Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής,
Διευθυντής Κέντρου Ανατολικών Σπουδών,
για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία,
Πάντειο Πανεπιστήμιο