Εμπορικός πόλεμος Η.Π.Α. - Κίνας: Στρατηγικές αντιμετώπισης

Οι Η.Π.Α. και η Κίνα έχουν εμπλακεί σε έναν κλιμακωτό εμπορικό πόλεμο μεταξύ τους, με τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου να επιβάλλουν εκατέρωθεν δασμούς στις εισαγωγές. Οι οικονομικές εντάσεις μεταξύ τους μάλλον προέρχονται από μια βαθύτερη αντιπαλότητα, με τις Η.Π.Α. να προσπαθούν να προστατεύσουν τη θέση τους ως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, τη στιγμή που η Κίνα είναι ήδη η πρώτη εμπορική δύναμη, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας προϊόντων και ο μεγαλύτερος κατασκευαστής (η Κίνα έχει και την αρνητική πρωτιά μεγαλύτερης εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα παγκόσμια).

Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του περασμένου Ιουλίου, όταν η αμερικανική κυβέρνηση επέβαλε αρχικά τελωνειακούς δασμούς 25% σε κινεζικά προϊόντα ύψους 34 δισ. δολαρίων Η.Π.Α. και στη συνέχεια επιπρόσθετους δασμούς 25% σε περίπου 280 επιπλέον κινεζικά προϊόντα ύψους 16 δισ. δολαρίων Η.Π.Α. Η αντίδραση της Κίνας ήταν άμεση, απαντώντας με ισοδύναμους συνολικούς δασμούς 50 δισ. δολαρίων Η.Π.Α., ενώ το τελευταίο κρούσμα ήταν στα μέσα Μαΐου, όταν οι Η.Π.Α. υπερδιπλασίασαν τους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα ύψους 200 δισ. δολαρίων Η.Π.Α. -συμπεριλαμβανομένων ψαριών, τσαντών, ενδυμάτων και υποδημάτων- από το 10% στο 25%. Επιπλέον, φαίνεται να έχει ξεκινήσει η διαδικασία αύξησης των δασμών για ουσιαστικά όλες τις υπόλοιπες εισαγωγές από την Κίνα, οι οποίες εκτιμώνται σε περίπου 300 δισ. δολάρια Η.Π.Α.

Ανεξάρτητα από το εάν αυτή η συνεχιζόμενη σύγκρουση Η.Π.Α. - Κίνας θα εξελιχθεί σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο πλήρους κλίμακας, το σίγουρο είναι ότι έχει ήδη διαταράξει τη λειτουργία των διεθνών δικτύων εφοδιασμού και έχει θορυβήσει τις ηγεσίες πολλών διεθνών επιχειρήσεων. Η διαχείριση και η μείωση όλων αυτών των απότομων αυξήσεων στις εμπορικές δαπάνες δεν είναι καθόλου εύκολο εγχείρημα για τις επιχειρήσεις. Βραχυπρόθεσμα, η μείωση των δαπανών αυτών είναι κρίσιμα αναγκαία, ενώ παράλληλα, με την επιδείνωση των εμπορικών συνθηκών -που αναμένεται να συνεχιστεί για άγνωστο χρονικό διάστημα-, οι εταιρείες χρειάζεται να επανασχεδιάσουν την ανταγωνιστική στρατηγική τους για να παραμείνουν κερδοφόρες μακροπρόθεσμα.

Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση της KPMG «Global Trade: The evolving world order», οι δασμοί και το εμπόριο έχουν καταστεί σημαντικά νέα στοιχεία στη γεωπολιτική δυναμική του μεταβαλλόμενου παγκόσμιου περιβάλλοντος και αποτελούν μεγαλύτερη προτεραιότητα για τους πολυεθνικούς οργανισμούς. Εντούτοις, οι εταιρείες που υιοθετούν μια ολιστική στρατηγική προσέγγιση μπορούν να μετατρέψουν τη διαχείριση του παγκόσμιου εμπορίου σε πηγή σημαντικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.

Την ώρα που οι τιμολογιακές διαφορές κλιμακώνονται, οι βασικές βραχυπρόθεσμες στρατηγικές αντιμετώπισης που εισηγείται η έκθεση είναι οι ακόλουθες:
- Μεταφορά δραστηριοτήτων σε χώρες με χαμηλότερους δασμούς (δηλαδή εκτός Κίνας αλλά εντός Ασίας: Βιετνάμ, Μαλαισία, Ταϊλάνδη κ.ά.) ή και μεταφορά δραστηριοτήτων «επί τόπου» στη χώρα που βρίσκονται οι τελικοί πελάτες, μέσω της διαδικασίας γνωστής ως «on-shoring».

- Χρήση πολλαπλών μονάδων εφοδιασμού κατά περιφέρεια («multi-origin sourcing»), ούτως ώστε η εταιρεία να μπορεί να εφαρμόσει γρήγορες αλλαγές στην περίπτωση εισαγωγής νέων δασμών. Για παράδειγμα, αν η Κίνα εξαγγείλει αύξηση των δασμών εισαγωγής αμερικανικών προϊόντων, μια εταιρεία θα μπορούσε να μετατοπίσει την πώληση αυτών των προϊόντων σε άλλη αγορά και να καλύψει την κινεζική ζήτηση μέσω άλλης δικαιοδοσίας.

- Συγκρότηση ειδικών ομάδων με μέλη προερχόμενα από ειδικότητες όπως σχεδιαστές προϊόντων, επαγγελματίες αλυσίδας εφοδιασμού και επαγγελματίες παγκόσμιου εμπορίου, για να διασφαλιστεί ότι τα προϊόντα που παράγονται έχουν σχεδιαστεί για να μειώσουν τον αντίκτυπο των επιπτώσεων των δασμών.
Σε ό,τι αφορά στις μακροπρόθεσμες στρατηγικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κλιμακωτού εμπορικού πολέμου, αυτές περιλαμβάνουν:

- Κατάλληλη προετοιμασία, χρησιμοποιώντας τον σχεδιασμό σεναρίων για να αξιολογηθούν οι πιθανές επιπτώσεις των γεωπολιτικών και οικονομικών αβεβαιοτήτων, ούτως ώστε να καθοριστούν άμεσα οι καλύτερες επιλογές. Σε γενικές γραμμές, αυτή η αξιολόγηση κινδύνων πρέπει να ενσωματωθεί στις καθημερινές λειτουργίες της επιχείρησης και όχι να αποτελεί απλώς μέρος μιας περιοδικής ανασκόπησης.

- Κατανόηση των συμπεριφορών των πελατών, προμηθευτών και ανταγωνιστών, ώστε να διασφαλιστεί ότι η διάρθρωση του κόστους και η αλυσίδα εφοδιασμού της εταιρείας παραμένουν ανταγωνιστικές στην αγορά.
- Διασφάλιση ότι η προσέγγιση της εταιρείας σε ό,τι αφορά στα θέματα κόστους και συμμόρφωσης εμπορίου ευθυγραμμίζεται με την πολιτική της για τη φορολογική ευθύνη και την κοινωνική συμβολή στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται.

- Δημιουργία ισχυρής εταιρικής διακυβέρνησης για τη διαχείριση του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, των ελάχιστων προτύπων, των παγκόσμιων επιχειρηματικών διαδικασιών, της τυποποιημένης τεκμηρίωσης, της παρακολούθησης της απόδοσης και των διαδικασιών αναφοράς.

Οι προοπτικές για το παγκόσμιο εμπόριο αναμένονται αβέβαιες τα επόμενα χρόνια. Δεν υπάρχουν ενδείξεις που να καταδεικνύουν ότι οι τρέχουσες εντάσεις θα σταματήσουν με τη λήξη της θητείας της παρούσας αμερικανικής κυβέρνησης• θα μπορούσαν να διαρκέσουν μέχρι και 20 χρόνια, σύμφωνα με τον Τζακ Μα, τον συνιδρυτή του κινεζικού κολοσσού του τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba Group Holding.

Κάθε εταιρεία έχει διαφορετικές εμπορικές ανάγκες και δεν υπάρχει μια λύση που να ταιριάζει σε όλες τις περιστάσεις. Παρ’ όλ’ αυτά, η έκθεση της KPMG εκτιμά ότι μια εταιρεία μπορεί να αποσυμφορήσει τη δασμολογική της επιβάρυνση κατά μέσο όρο πάνω από 50%, με τη σωστή προσέγγιση να περιλαμβάνει συνήθως έναν ισορροπημένο συνδυασμό σύγχρονων διαδικασιών και νέων τεχνολογιών.

Ανεξάρτητα του τι μέλλει γενέσθαι, επενδύοντας σε μια στρατηγική ευπροσάρμοστης και ευέλικτης εφοδιαστικής αλυσίδας και υποδομής διαχείρισης εμπορίου, οι εταιρείες μπορούν να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους και να βρεθούν σε πολύ ισχυρότερη θέση απ’ ό,τι σήμερα.

ΑΝΤΡΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
aathanasiou@kpmg.com
Principal,
KPMG Limited.

ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
hnicolaides@kpmg.com
Manager,
KPMG Limited.