Ο κίνδυνος της αφυδάτωσης στα βρέφη

Ένα μικρό αγγελούδι μετρούσε μόλις πέντε μήνες ζωής, όταν ασθένησε με γαστρεντερίτιδα. Μια ασθένεια καθόλου σπάνια, που όμως χωρίς την απαραίτητη φροντίδα μπορεί να αποβεί επικίνδυνη έως και μοιραία. Αυτό αποδείχθηκε προ ολίγων ημερών, με τον θάνατο βρέφους συνεπεία αφυδάτωσης που προήλθε εξαιτίας των υψηλών πυρετών και της γαστρεντερίτιδας που το ταλαιπωρούσε.

Αν και το συγκεκριμένο γεγονός πήρε τον δρόμο της διερεύνησης ώστε να διαφανεί αν υπήρχαν ευθύνες ή όχι για τον θάνατο του βρέφους, εντούτοις καλό θα ήταν οι γονείς να προσέχουν κάποια σημάδια που μπορεί να φανερώνουν τη βελτίωση ή την επιδείνωση της υγείας του παιδιού τους. Η παιδίατρος δρ Ειρήνη Παφίτη Δημητρίου, μίλησε στη «Σημερινή» γι' αυτά τα σημάδια και πώς μπορούμε να αποφύγουμε τόσο δυσάρεστες καταστάσεις.

Απαραίτητη η ενυδάτωση

Η πρώτη ερώτηση στην ειδικό αφορούσε στην αφυδάτωση και κατά πόσο αυτή μπορεί να αποφευχθεί σε ένα τόσο μικρό παιδί. Η ίδια ξεκαθάρισε ότι τα βρέφη μπορούν πολύ εύκολα να πάθουν αφυδάτωση γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Σύμφωνα με τη δρα Παφίτη, «δυστυχώς κάποια παιδάκια ανάλογα της σοβαρότητας της κατάστασης, μπορούν να πάθουν πιο εύκολα αφυδάτωση ειδικά αν δεν πίνουν αρκετά υγρά. Σε περιπτώσεις όπως γαστρεντερίτιδας, μπορούν πολύ εύκολα να χάνουν υγρά.

»Τα μωρά αυτής της ηλικίας έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος από το βάρος τους. Έτσι ένα μωρό τόσο μικρό με πυρετό, χάνει πολύ πιο εύκολα υγρά από ό,τι ένας μεγάλος. Επίσης λόγω του μικρού όγκου του αίματός του, οι σοβαρές διάρροιες και οι εμετοί ή ο ψηλός πυρετός χωρίς καλή ενυδάτωση οδηγεί στην αφυδάτωση. Όσον αφορά στην επικοινωνία με τον γιατρό, αυτή πρέπει να είναι άμεση. Δηλαδή για βρέφη κάτω από τριών μηνών που έχουν πυρετό, όχι μόνο πρέπει να πάμε στον γιατρό, αλλά αμέσως πρέπει να πάμε νοσοκομείο. Το βρέφος θα χρειαστεί νοσηλεία.

Από τριών μέχρι έξι μηνών, πάλι θεωρούμε ότι είναι μια ευάλωτη ηλικία, με ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα που μια αρρώστια μπορεί πολύ γρήγορα να το καταβάλει, από ό,τι ένα πιο μεγάλο παιδί. Γι’ αυτό τα βρέφη από τριών μέχρι έξι μηνών μέσα σε 12 ή έστω 24 ώρες θα πρέπει να τα δει ο γιατρός. Δεν είναι όπως τα πιο μεγάλα παιδιά που περιμένουμε μερικά 24ωρα πριν να πάρουμε το μωρό στον γιατρό».

Τα σημάδια

Όπως τονίζει η παιδίατρος, αυτό που πρέπει να παρακολουθεί ο γονιός σε ένα μωρό που παρουσιάζει το σύμπτωμα του πυρετού, δεν είναι τόσο το ύψος του πυρετού αλλά όλα όσα συνοδεύονται με αυτό.

«Η γενική κατάσταση του βρέφους θα μας δείξει κατά πόσο επιδεινώνεται ή όχι η ασθένειά του. Αν ένα μωρό παρουσιάζει πυρετό ή πέφτει ο πυρετός, αλλά παράλληλα έχει διάθεση, πίνει αρκετά υγρά, τρώει το φαγητό του και γεμίζει τις πάνες με ούρα τότε μας δείχνει ότι πάει καλά.

»Όταν όμως το μωρό δεν γεμίζει τις πάνες με ούρα, δεν πίνει αρκετά υγρά, είναι νωχελικό, ενώ παράλληλα μπορεί να πέφτει ο πυρετός, δεν έχει όρεξη για παιχνίδι ή για χαμόγελο, τότε αυτό είναι ανησυχητικό. Γενικώς όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε τη γαστρεντερίτιδα να γνωρίζουμε ότι είναι πιο σοβαρή το καλοκαίρι από ότι τον χειμώνα. Λόγω ζέστης μπορεί το βρέφος να αφυδατωθεί πιο εύκολα.

»Ένα μωρό που έχει γαστρεντερίτιδα χωρίς πυρετό είναι πιο εύκολο να το ενυδατώσεις, ενώ ένα μωρό που έχει και γαστρεντερίτιδα και πυρετό, μπαίνει σε πιο μεγάλο κίνδυνο, λόγω του ότι χάνει υγρά εξαιτίας του πυρετού και των εμετών ή και διάρροιας. Είναι κάτι το οποίο επιμένω να λέω στους γονείς, να δίνουν υγρά στα παιδιά. Επίσης όταν ανησυχούμε σαν γονείς, δεν πρέπει να ντρεπόμαστε αλλά να επικοινωνούμε με τον γιατρό μας», όπως μας εξήγησε.

Ο πυρετός δεν είναι κίνδυνος

Πολλοί γονείς ανησυχούν όταν δουν το μωρό τους να χτυπά σαραντάρια και να ψήνεται κυριολεκτικά στον πυρετό. Ωστόσο, ο πυρετός ως σύμπτωμα δεν είναι από μόνος του επικίνδυνος. Η δρ Παφίτη, ξεκαθαρίζει το τοπίο γύρω από τον μύθο του πυρετού, εξηγώντας πώς ο ίδιος λειτουργεί και τι ακριβώς αποτελεί κίνδυνο. «Ο πυρετός δεν είναι από μόνος του επικίνδυνος. Μπορεί να βλέπεις τη θερμοκρασία των βρεφών να ανεβαίνει αλλά αυτά να είναι ευδιάθετα, να έχουν όρεξη για φαγητό ή παιχνίδι και γενικά να μην είναι καταβεβλημένα. Ο πυρετός στα μωρά, τις περισσότερες περιπτώσεις μας δείχνει ότι υπάρχει κάποια λοίμωξη.

Δεν μας λέει όμως αν η λοίμωξη αυτή είναι μια ίωση που μπορεί να περάσει από μόνη της ή αν είναι βακτηριακή λοίμωξη που θα χρειαστεί αντιβίωση ή αν είναι απλά μια αντίδραση στο εμβόλιο. Δεν μπορείς να τον ξεχωρίσεις από μόνο του, ο πυρετός είναι απλά ένα σύμπτωμα το οποίο μπορεί να κρύβει διάφορα.

Επαναλαμβάνουμε λοιπόν ότι στα βρέφη κάτω των τριών μηνών οι λοιμώξεις με μεγάλη ευκολία μπορούν να χειροτερέψουν πολύ γρήγορα, για αυτό λέμε ότι οποιοδήποτε βρέφος κάτω των τριών μηνών πρέπει να νοσηλεύεται, γιατί η εξέλιξη του μπορεί να είναι πολύ απότομη και να επιφέρει την επιδείνωση της κατάστασής του. Τα άλλα σημάδια που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς αν τα παρατηρήσουν είναι η δυσκολία στην αναπνοή, η αδυναμία του μωρού να ξυπνήσει, τα εξανθήματα στο δέρμα που δεν ξεθωριάζουν, να είναι μελανιασμένο ή χλομό το μωρό».

Αιφνίδιος θάνατος βρέφους

Όσο για το θέμα του αιφνίδιου θανάτου που πανικοβάλλει μόνο στο άκουσμα τους γονείς, αυτό εξακολουθεί να είναι ένα μυστήριο. «Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε τον λόγο ο οποίος οδήγησε στον θάνατο ενός βρέφους. Ο αιφνίδιος θάνατος αφορά στον πρώτο χρόνο ζωής του βρέφους, αλλά παρουσιάζεται πιο συχνά στους πρώτους έξι μήνες». Η παιδίατρος ανέφερε στη «Σ» τους παράγοντες κινδύνου, αλλά και τους προστατευτικούς παράγοντες που μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες.

Οι παράγοντες κινδύνου είναι: η υπερθέρμανση του βρέφους, η έκθεση σε χώρο καπνιστών, ο ύπνος σε καναπέ ή καρέκλα με κάποιον μεγαλύτερο που μπορεί να το πλακώσει και ο ύπνος μπρούμυτα. Οι προστατευτικοί παράγοντες είναι: ο ύπνος ανάσκελα, ο θηλασμός, να βρίσκεται σε κρεβάτι χωρίς αχρείαστα αντικείμενα, όπως σκεπάσματα, λούτρινα αρκουδάκια, μαξιλάρια και να είναι σκεπασμένο μόνο μέχρι το στήθος και όχι πιο πάνω.