Kομματικές ταυτότητες και ιδεολογικές αγκυλώσεις

«Δεν έχει πρόβλημα κομματικής ταυτότητας ο ΔΗΣΥ», είπε ο πρόεδρος της κυβερνητικής παράταξης, Αβ.Νεοφύτου, μετά το πέρας της μαραθώνιας συνόδου του διευρυμένου Π.Γ. του ΔΗΣΥ την περασμένη Δευτέρα.

Τα όσα ακούστηκαν στη συνεδρία του Π.Γ. από νέα και παλιά στελέχη ήταν μια επανάληψη του αφηγήματος που ακούγεται εδώ και μερικές δεκαετίες μετά την ίδρυση του Συναγερμού το 1976, αλλά ιδιαίτερα μετά την άνοδο στην εξουσία τού ηγέτη του Συναγερμού μ. Γλαύκου Κληρίδη το 1993.

Όπως φάνηκε από τα όσα ειπώθηκαν, τα νέα στελέχη του κόμματος φαίνεται να μη γνωρίζουν τις λεπτομέρειες δημιουργίας του Συναγερμού το 1976. Ποιοι μπήκαν στην πρώτη γραμμή και καθόρισαν το ιδεολογικοπολιτικό του στίγμα, πώς αποκολλήθηκαν από άλλους κομματικούς χώρους και συγκολλήθηκαν στο συναγερμικό μωσαϊκό, ποιοι έφευγαν και πώς επέστρεφαν στην πορεία των χρόνων, είναι γνωστά στους παλαιότερους με αρκετές άγνωστες πτυχές στους νεότερους.

Ο ΔΗΣΥ ήταν από τη γένεσή του ένα ακροδεξιό κόμμα, ενίοτε, όμως, έπαιζε «μπάλα» και στο «γήπεδο» της κεντροδεξιάς για απορρόφηση ψήφων με στοχοπροσήλωση να αλλάξει τον πολιτικό χάρτη, να οδηγήσει την Κύπρο μακριά απο μια ανεξάρτητη πολιτική και να παραχαράξει την πραγματική ιστορική αλήθεια, προκειμένου να αποενοχοποιηθούν εκείνες οι δυνάμεις, ντόπιες και ξένες, που σήκωσαν τα όπλα κατά της νομιμότητας, όταν τέθηκε σε εφαρμογή η ΝΑΤΟϊκή συνωμοσία εναντίον της Κύπρου με το δίδυμο έγκλημα πραξικόπημα - τουρκική εισβολή το 1974.

Ο ΔΗΣΥ ιδρύεται δύο χρόνια μετά την τραγωδία της Κύπρου με ηγέτη τον Γλαύκο Κληρίδη, από αξιωματούχους και στελέχη του Ενιαίου Κόμματος, της Προοδευτικής Παράταξης και άλλους παράγοντες. Το 1977 στον Συναγερμό ενσωματώθηκε το Δημοκρατικό Εθνικό Κόμμα (ΔΕΚ ) και το 1987 η Νέα Δημοκρατική Παράταξη (ΝΕΔΗΠΑ), της οποίας ηγείτο ο μ. Αλέκος Μιχαηλίδης, πρώην στέλεχος του ΔΗΚΟ, πρώην πρόεδρος Βουλής (με ψήφους ΔΗΚΟ - ΑΚΕΛ) και κατόπιν ΥΠΕΞ με την εκλογή Γλαύκου Κληρίδη στην Προεδρία το 1993.

Ο σκληρός πυρήνας του Συναγερμού

Ο σκληρός πυρήνας του Συναγερμού είναι πρώην στελέχη της ΕΟΚΑ Β’, πρώην μέλη της ΕΟΚΑ, αστοί πλουτοκράτες, οικονομικοί παράγοντες, αγρότες, εργαζόμενοι και ένας αμφιλεγόμενος «εθνικός κορμός» με συνθήματα υπέρ της «Ένωσης» και εθνικιστικές ιδεοληψίες που προσεγγίζουν αυτές του ΕΛΑΜ.

Όταν η θυγατέρα του Σταύρου Σταύρου Σύρου αναφωνεί στο μνήμα του Γρίβα «αθάνατος» και υπέρ της «Ένωσης», σε τι διαφέρει από τα «παιδιά» με τις μαύρες φανέλες και τις εθνικιστικές ιαχές;

Όταν ο τότε νεοδιορισθείς στο ΥΠΕΣ επί διακυβέρνησης ΔΗΣΥ, Χριστόδουλος Χριστοδούλου (πρώην ΥΠΕΣ, πρώην ΥΠΟΙΚ και πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας επί διακυβέρνησης Κληρίδη) και νυν κατηγορούμενος για την υπόθεση της FOCUS, σε συνέντευξη που μου παραχώρησε και στην ερώτηση ότι «αρκετοί συναγερμικοί διερωτούνται για τον δορισμό του, εφόσον δεν έχει σχέση με τον ΔΗΣΥ», έμπλεος υπερηφάνειας, απάντησε: Ήμουν από τα πρώτα στελέχη με μονοψήφιο αριθμό ταυτότητας μέλους. Στην ελεύθερη Αμμόχωστο ήταν ο υπεύθυνος για την εγγραφή μελών στον Συναγερμό (σ.σ. ανάμεσά τους και αρκετά ΕΟΚΑΒήτικα στοιχεία).

Είναι, λοιπόν, άξιον απορίας όταν σήμερα νέα στελέχη του ΔΗΣΥ κάνουν λόγο για αποστασιοποίηση από την ακροδεξιά και το ΕΛΑΜ, όταν: Σε βουλευτικές εκλογές επιλέγονταν στο ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ και ψηφίζονταν πρώην υπουργοί της πραξικοπηματικής κυβέρνησης Σαμψών, όπως οι Παναγιώτης Δημητρίου, Α. Παρισινός, καθώς και άτομα που στο πραξικόπημα φέρονταν να είχαν ενεργό δράση. Αναδεικνύονταν σε κομματικά και πολιτειακά αξιώματα δικηγόροι οι οποίοι πριν και μετά το πραξικόπημα ήταν συνήγοροι κατηγορουμένων για την κατάλυση της δημοκρατίας. Ανάμεσά τους και οι Αλέκος Μαρκίδης, μ. Μανώλης Χριστοφίδης και Ελένη Βραχίμη (υπόθεση 62 του πραξικοπήματος). Ο πρώτος διορίστηκε από τον μ. Γλ. Κληρίδη στο αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα και αποστασιοποιήθηκε από το κόμμα όταν δεν εκλέγηκε στις Προεδρικές του 1998 με ανθυποψήφιο τον Γλ. Κληρίδη.

Ο ΔΗΣΥ, με την στήριξη κομμάτων-μπαλαντέρ και καιροσκόπων πολιτικών, κατάφερε να γίνει πρώτο κόμμα, αφού το έπαιζε σε διάφορα ταμπλό. H απομάκρυνση του Γιαννάκη Μάτση, ιδρυτικού στελέχους του ΔΗΣΥ από την ηγεσία του κόμματος (1993-1997) και η ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος από τον Νίκο Αναστασιάδη μέχρι τον Μάη του 2013, όταν εκλέγηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, έφερε πολλές αλλαγές στον ΔΗΣΥ, με φυγόκεντρες δυνάμεις, αλλά και δημιουργία νέων «συμμάχων».

Και ενώ το 2004 εγκαταλείπουν τον ΔΗΣΥ, εξαιτίας της υποστήριξης της ηγεσίας υπέρ του σχεδίου Ανάν, οι Δημήτρης Συλλούρης, Ρίκκος Ερωτοκρίτου (τέως Β. Γ. Εισαγγελέας) και Πρόδρομος Προδρόμου, καθώς και άλλα στελέχη, αργότερα σπεύδουν να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα Ν. Αναστασιάδη στις Προεδρικές. Οι πρώτοι δύο ιδρύουν το ΕΥΡΩΚΟ και ο Πρ. Προδρόμου την Ευρωπαϊκή Δημοκρατία, για να συγχωνευτούν αργότερα και να διαλυθούν υστερότερα.

Το 2008 εντάσσονται στον ΔΗΣΥ η Ευρωπαϊκή Δημοκρατία και οι Ελεύθεροι Πολίτες του Τίμη Ευθυμίου, ο οποίος σήμερα είναι επίτροπος του ΚΟΑΓ, καλλιεργώντας το έδαφος για την εκλογή του Ν. Αναστασιάδη στην Προεδρία του κράτους το 2013, αφού το 2008 ο Ι. Κασουλίδης έχασε στον Β’ γύρο από τον Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Δ.Χριστόφια. Το 2013 ο Ν. Αναστασιάδης εκλέγηκε με τις ψήφους του ΔΗΚΟ, του ΕΥΡΩΚΟ, του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών και άλλων δυνάμεων.

Σε διαρκή σύγχυση το ΑΚΕΛ

Στη συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή στον «Φ», ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ έθεσε ως προτεραιότητα την απομάκρυνση του Νίκου Αναστασιάδη και του ΔΗΣΥ από την εξουσία. Πριν από τις εκλογές, η προτεραιότητα του ΑΚΕΛ ήταν, όπως έλεγε ο Άντρος Κυπριανού, το Κυπριακό και η επίλυσή του.

Πώς, όμως, θα απομακρύνει τον Νίκο Αναστασιάδη ύστερα από 4 χρόνια, όταν βρίσκεται σε μόνιμη αντιπαράθεση με όλα τα κόμματα; Με την υποτιθέμενη κοινωνία των πολιτών; Ή με υποψηφίους τύπου Μάικ Σπανού και Σταύρου Μαλά; Δηλαδή, υποψηφιότητες ήττας; Με τα μυαλά που κουλιαντιρίζουν ο Άντρος Κυπριανού και μέλη του Π.Γ. δεν βλέπουν εξουσία ούτε με τα κιάλια, αν δεν απομακρυνθούν από θέσεις οι οποίες έμμεσα δίνουν συγχωροχάρτι στις αξιώσεις της Άγκυρας και σπρώχνουν εν δυνάμει συνεργάτες του ΔΗΣΥ για μια τρίτη θητεία στην εξουσία.

Όσον αφορά την κοινωνικο-οικονομική πολιτική, δύσκολα θα πείσουν πως διαφωνούν με τα αντιλαϊκά μνημόνια, καθότι την Tρόικα, κατόπιν πιέσεων, βέβαια, του ΔΗΣΥ, την έφερε η διακυβέρνηση ΑΚΕΛ, ενώ γύρω στα 45 αντιλαϊκά νομοσχέδια -μείωση συντάξεων, κατάργηση ΑΤΑ, περικοπές μισθών- κατατέθηκαν από υπουργούς της «αριστερής» κυβέρνησης. Και όχι μόνον. Ενώ στηλιτεύεται η νεοφιλελεύθερη πολιτική ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ, την ίδια ώρα η ηγεσία του ΑΚΕΛ, ως «εργοδότης», επιβάλλει σκληρούς όρους στους εργοδοτημένους εταιρειών που ελέγχει, ρίχνοντας στην ανεργία δεκάδες εργαζομένους, με το οπορτουνιστικό σκεπτικό «στον καπιταλισμό πρέπει να συμπεριφέρεσαι καπιταλιστικά».

Δυστυχώς, τα συλλογικά όργανα του ΑΚΕΛ, όπου λαμβάνονται αποφάσεις, έχουν καταληφθεί από οπορτουνιστές, φραξιονιστές, πρώην στελέχη του ΑΔΗΣΟΚ, η ηγεσία του οποίου επιχείρησε να διασπάσει το κόμμα το 1990, για να ταχθεί το 1998 υπέρ της υποψηφιότητας του μ. Γλαύκου Κληρίδη. Ο τελευταίος τούς αντάμειψε με τον διορισμό στην κυβέρνηση δύο στελεχών, του Μιχάλη Παπαπέτρου, στη θέση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, και του Κώστα Θεμιστοκλέους, ως Υπουργού Υγείας.

Οι μπαλαντέρ της εξουσίας

Κόμματα έρχονται και παρέρχονται ή σβήνουν από το κομματικό στερέωμα ως διάττοντες αστέρες, καθότι απουσιάζει η κοινωνική ανάγκη για τη δημιουργία τους. Καθαρά καιροσκοπικά, για να διαλυθούν, όταν πάψουν να είναι χρήσιμα στους έχοντες εξουσία. Το ΕΥΡΩΚΟ, η ΝΕΔΗΠΑ, Ελεύθεροι Πολίτες, ΑΔΗΣΟΚ, ΕΔΗ, Έπαλξη Ανασυγκρότησης του Κέντρου και ων ουκ έστι αριθμός προσωποπαγών κομμάτων και κομματιδίων που ήλθαν, είδαν και απήλθαν.

Η ΕΔΕΚ

H ίδρυση της ΕΔΕΚ από τον Δρα Βάσο Λυσσαρίδη το 1969 ξεκινά ως αριστερό κόμμα, προκειμένου να αντλήσει ψήφους και δύναμη από το ΑΚΕΛ, ενώ στην πορεία κινείται προς το κέντρο και στα δεξιά ως σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Ήταν μεταξύ των κομμάτων που λειτούργησαν ως οι μπαλαντέρ της εξουσίας (με τον ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ και το ΔΗΚΟ), ενώ το ιδεολογικό της στίγμα πέρασε από χίλια μύρια κύματα. Αρχικά ξεκίνησε με το έμβλημα της γροθιάς, αργότερα το γαρίφαλο, από ΕΔΕΚ μετονομάστηκε σε ΚΙΣΟΚ και, τέλος, ξανά πάλι μετονομάζεται ΕΔΕΚ. Με τα κατά συνθήκην ψεύδη περί εμβολιασμών, έφτασε στο σημείο να στηρίξει και την υποψηφιότητα Γλ. Κληρίδη το 1998 και ακολούθησε η υπουργοποίηση τριών στελεχών. Αποχώρησαν όταν ο μ. Γλ. Κληρίδης πείστηκε από τους Αμερικανοβρετανούς και οι ρωσικοί πύραυλοι S-300 «ενταφιάστηκαν» στην Κρήτη.

Το ΔΗΚΟ

Ξεκίνησε ως Δημοκρατική Παράταξη, με προτροπές του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα μέτωπο προστασίας της Κύπρου από την άκρα δεξιά του Συναγερμού, αλλά και για να αναχαιτιστεί η αυξανόμενη δύναμη του ΑΚΕΛ. Κατόρθωσε να γίνει πρώτο κόμμα, όταν το ΑΚΕΛ εγκατέλειψε πάγιες αρχές και θέσεις συνεργαζόμενο με τον ΔΗΣΥ το 1987, υιοθετώντας ενδοτικές θέσεις στο Κυπριακό.

Σήμερα έχει απομακρυνθεί από τις αρχές και το ιδεολογικό πολιτικό στίγμα του και βαδίζει περισσότερο προς τα δεξιά, με ιδεοληψίες που αγγίζουν τη νεοφιλελεύθερη πολιτική του ΔΗΣΥ στην οικονομία και θέσεις στο Κυπριακό με αυτές της ΕΔΕΚ, του Κινήματος Αλληλεγγύη και του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου. Η διαγραφή στελεχών από τις τάξεις του, που οδήγησε στη δημιουργία της ΔΗΠΑ υπό τον Μάριο Καρογιάν, με ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό στις πρόσφατες ευρωεκλογές, σηματοδοτεί νέες εξελίξεις.

Η αποχή

Το 55,01% της πρωτοφανούς αποχής στις Ευρωεκλογές έστειλε πολλά μηνύματα, με αποδέκτες τα υφιστάμενα κόμματα. Τα μηνύματα αυτά θα οδηγήσουν σε νέες διαλύσεις και νέες συγκολλήσεις-συνεργασίες. Το μέλλον θα δείξει ποια κόμματα θα σβήσουν, ποια θα αφανισθούν ή θα συγχωνευτούν με άλλα και αν το «αδιάφορο» ή άστεγο 55,01% θα εκπροσωπηθεί από ένα νέο που θα βγει ως ανάγκη της κοινωνίας να εκφρασθεί, μακριά από φθαρμένες κομματικές ταυτότητες και ιδεολογικές αγκυλώσεις.