Αμμόχωστος - Πορεία λαθών

Λίγες εβδομάδες πριν από τις θλιβερές επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής και της συμπλήρωσης 45 χρόνων στρατιωτικής κατοχής του 37% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, υπάρχουν γεγονότα και εξελίξεις που πρέπει να προκαλούν γενική αφύπνιση, κινητοποίηση και δράσεις.

Επιδρομική και αρπακτική συμπεριφορά της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπό τα όμματα της διεθνούς κοινότητας και τις λεκτικές, πλην, προς το παρόν, ανώδυνες καταδίκες των τουρκικών παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου.

Εξαγγελία του ψευδοκράτους, για άνοιγμα της Αμμοχώστου υπό Τ/Κ διοίκηση, απόδοση περιουσιών στο ΕΒΚΑΦ, τουρκικές επενδύσεις ανάπτυξης της πόλης και μετατροπής της σε «Λας - Βέγκας»(!). Κατά παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Και της συμφωνίας υψηλού επιπέδου του 1979, Κυπριανού -Ντενκτάς.

Αποκάλυψη για δείπνο του Προέδρου Αναστασιάδη με τον ψευδοϋπουργό Οζερσάι, γνωστό «σημαιοφόρο» της λύσης δύο κρατών.

Η ζοφερή εικόνα από αυτές τις εξελίξεις επιβάλλει έναν ειλικρινή αναστοχασμό. Για λάθη, παραλείψεις, απουσία συντεταγμένης πορείας και σαφούς στρατηγικής.

Ας επικεντρωθούμε στο θέμα της Αμμοχώστου για να διαπιστώσουμε κατά πόσον αξιοποιήθηκαν όσο έπρεπε τα πλεονεκτήματα που εξασφαλίστηκαν τόσο από τη συμφωνία του 1979, όσο και από τα επακολουθήσαντα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 550 και 789.

Σαφής και κατηγορηματική η αναφορά στη συμφωνία «υψηλού επιπέδου» Κυπριανού – Ντενκτάς της 19ης Μαΐου, που συνομολογήθηκε υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του ΟΗΕ.

«Θα δοθεί προτεραιότητα στην επίτευξη συμφωνίας, για την επανεγκατάσταση στα Βαρώσια Ελληνοκυπρίων προσφύγων, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, αμέσως με την έναρξη, της υπό των συνομιλητών εξέτασης των συνταγματικών πτυχών, επί μιας συνολικής συμφωνίας. Ειδικότερα μετά την επίτευξη συμφωνίας για τα Βαρώσια θα εφαρμοστεί, χωρίς να αναμένεται το αποτέλεσμα των συζητήσεων επί των άλλων πτυχών του προβλήματος».

Πώς αξιοποιήθηκε αυτή η εξόχως θετική αναφορά στην Αμμόχωστο; Αντί συνεχούς και έντονης προβολής της, υπό το φως μάλιστα της εθελούσιας δέσμευσης της τουρκικής πλευράς, αφέθηκε να αποδυναμωθεί και να «εξατμιστεί» στον χρόνο. Το τραγικό είναι ότι, ενώ η συγκεκριμένη αναφορά αποσυνέδεε το θέμα της Αμμοχώστου από «συζητήσεις επί των άλλων πτυχών του προβλήματος», αναπτύχθηκαν θεωρίες περί «Αμμοχωστοποίησης του Κυπριακού», κατά τρόπο που υπονομεύθηκε εκ των έσω η υλοποίηση της συμφωνίας. Και ακόμα πιο τραγικό, παραγνωρίστηκε το γεγονός ότι τυχόν εφαρμογή της συμφωνίας αυτής θα μπορούσε να δημιουργήσει θετικό κλίμα στις προσπάθειες για τη συνολική λύση.

Το ίδιο όμως ισχύει και για τα ψηφίσματα που ακολούθησαν την παράνομη ανακήρυξη του ψευδοκράτους. Αυτά τα ψηφίσματα σαφώς αποσυνέδεαν την επιστροφή των Βαρωσίων, είτε από την τελική λύση είτε από άλλα λεγόμενα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Γιατί δεχθήκαμε και ανεχθήκαμε να προβάλλει η τουρκική πλευρά συμψηφισμό, με απαίτηση νομιμοποίησης του παράνομου αεροδρομίου «Ερτζιάν»;

Γιατί συνεχίζουμε να συζητούμε λεγόμενα Μ.Ο.Ε., τα οποία στην πραγματικότητα προωθούν σχέσεις «ομαλής και καλής γειτονίας» και γιατί αμελήσαμε να επιμείνουμε ανυποχώρητα σε ένα πραγματικό μέτρο, όχι απλώς οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά και προσταδίου για μια συνολική λύση;

Η τακτική μας θα έπρεπε να είναι σαφής και απόλυτη. Καμιά συζήτηση για Μ.Ο.Ε., χωρίς αυτό που η ίδια η τουρκική πλευρά αποδέχθηκε και η διεθνής κοινότητα όρισε ως «πρόταξη».

Πότε η Κυπριακή Δημοκρατία αποδύθηκε σε μια διεθνή σταυροφορία για υλοποίηση μιας συμφωνίας και εφαρμογή δύο ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας που ρητά προβλέπουν την επιστροφή των Βαρωσίων υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ για επανεγκατάσταση των Ε/Κ στα σπίτια και τις περιουσίες τους;

Θα υπάρξει άραγε παραδοχή των λαθών και των παραλείψεων και θα υπάρξει, έστω και με τεράστια καθυστέρηση, αλλαγή πορείας;

*Τέως Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων