Μεγάλες οι εκροές των ξένων καταθετών

Πέραν του €1 δις εκροές από ξένους καταθέτες παρατηρήθηκαν τον τελευταίο χρόνο από το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Κεντρική Τράπεζα, τον Απρίλιο του 2019 οι καταθέσεις κατοίκων τρίτων χωρών διαμορφώθηκαν στα €6,87 δις από €6,94 δις τον προηγούμενο μήνα. Τον Απρίλιο του 2018 ανέρχονταν στα €7,94 δις.

Οι καταθέσεις των κατοίκων των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης, που περιλαμβάνουν και την Ελλάδα, ανήλθαν στα €3,2 δις, όσο τον προηγούμενο μήνα και τον Απρίλιο του 2018. Η μείωση οφείλεται κυρίως στις αυστηρότερες κατευθυντήριες γραμμές προς τις τράπεζες στο πλαίσιο της ενίσχυσης των πρακτικών καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, τον Απρίλιο του 2019 οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά €236,9 εκ. στα €47,7 δις από €47,5 δις τον Μάρτιο. Τον Μάρτιο του 2019, οι καταθέσεις είχαν μειωθεί κατά €327,7 εκ. Σύμφωνα με την ΚΤ, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής μειώθηκε στο 0,6%, σε σύγκριση με 5,1% τον Μάρτιο 2019, επειδή η αύξηση των καταθέσεων ήταν κατά πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη του περσινού Απριλίου. Οι συνολικές καταθέσεις είχαν τότε αυξηθεί κατά €2,4 δις, λόγω κατάθεσης ύψους €2,5 δισ., της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα.

Μείωση στα δάνεια

Στην αντίπερα όχθη, μείωση καταγράφηκε στα δάνεια. Συγκεκριμένα, τα συνολικά δάνεια τον Απρίλιο του 2019 παρουσίασαν καθαρή μείωση €206,4 εκ., σε σύγκριση με καθαρή αύξηση €63,2 εκ. τον Μάρτιο 2019. Πιο αναλυτικά, τα δάνεια σε ετήσια βάση προς κατοίκους Κύπρου αυξήθηκαν κατά 0,1% τον Απρίλιο του 2019. Τα καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 0,5% έναντι αύξησης 0,9% τον προηγούμενο μήνα, ενώ στα στεγαστικά δάνεια καταγράφηκε αύξηση 0,3% σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα και 0,1% σε σύγκριση με πέρσι. Όσον αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια, αυξήθηκαν κατά 2,5%, όσο ήταν η αύξηση τον Μάρτιο.

Οι καταθέσεις πάντως στο σύστημα ανέρχονται στα €47,7 δις, ενώ τα δάνεια σε €38 δις. Ένα χρόνο πριν, οι καταθέσεις ανέρχονταν στα €50,5 δις και τα δάνεια σε €48,6 δις.

Η πλεονάζουσα ρευστότητα

Με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής διαφαίνεται ότι οι καταθέσεις υπερτερούν των δανείων σχεδόν κατά €10 δις και συγκεκριμένα €9,7 δις, κάτι που προκαλεί πονοκέφαλο στα επιτελεία των τραπεζών λόγω της δυσκολίας να διοχετεύσουν την πλεονάζουσα ρευστότητά τους στην αγορά. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ιωάννη Τελώνη, που μίλησε στη «Σ», αποτελεί αδήριτη ανάγκη η περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων με στόχο να διοχετευτεί νέο χρήμα στην αγορά. «Δεν αρκεί η ανταλλαγή ακινήτων έναντι χρέους. Τα κυπριακά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είναι υπερδανεισμένα και θα πρέπει να γίνει περαιτέρω μείωση, ώστε να διοχετευτεί νέο χρήμα στην αγορά», υπογράμμισε.

Ο κίνδυνος με τα στεγαστικά δάνεια

Άλλες τραπεζικές πηγές αναφέρθηκαν στην προσπάθεια που κάνουν οι τράπεζες να παραχωρήσουν στεγαστικά δάνεια προσφέροντας ελκυστικά επιτόκια. «Τα επιτόκια για στεγαστικά δάνεια έχουν υποχωρήσει πάρα πολύ και ελλοχεύει ο κίνδυνος να οδηγήσει σε μελλοντικές ζημιές. Επιβάλλεται οι τράπεζες να συνεχίσουν να υιοθετούν τα αυστηρά κριτήρια της Κεντρικής, ώστε να μην προκύψουν μελλοντικές ζημιές», υπογράμμισε η ίδια πηγή.

Πηγές πάντως της κτηματαγοράς χαρακτήρισαν ως θετική τη συγκεκριμένη εξέλιξη, λόγω της ανοδικής πορείας των ενοικίων. «Υπάρχουν περιπτώσεις που η δόση για την αγορά ενός ακινήτου είναι χαμηλότερη από αυτήν του ενοικίου», μας τονίστηκε.

Θα πληρώνουμε για φύλαξη χρημάτων;

Ο Ιωάννης Τελώνης, τέλος, αναφέρθηκε και στο παράδειγμα της Ελβετίας, όπου οι τράπεζες χρεώνουν τους πελάτες τους για τη φύλαξη των χρημάτων τους, σημειώνοντας πως δεν αποκλείεται αυτό το φαινόμενο να το δούμε και στην Κύπρο το επόμενο διάστημα.

Ο έλεγχος της Moneyval

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε πως την προηγούμενη Παρασκευή ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση από τη Moneyval και η έκθεσή της αναμένεται με ενδιαφέρον στο τέλος του 2019. Ως γνωστόν η Κύπρος ήταν και είναι στο στόχαστρο επικριτών, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Κατά καιρούς διάφορα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου προβάλλουν ισχυρισμούς που έχουν σχέση με τη διακίνηση «περίεργων» ρωσικών χρημάτων από και προς την Κύπρο. Πάντως είναι διάχυτη η αισιοδοξία πως η Κύπρος θα βελτιώσει τη θέση της στους διεθνείς δείκτες.