Παιχνίδι με τη φωτιά

Η πρωτοφανής αντίδραση των τραπεζιτών, οι παραινέσεις και οι προειδοποιήσεις του Υπουργού Οικονομικών, αλλά και της Κεντρικής Τράπεζας δεν στάθηκαν ικανές να εκτροχιάσουν τις προτάσεις κομμάτων για αλλαγή του νόμου των εκποιήσεων. Ο νόμος άλλαξε και πλέον τα βλέμματα στρέφονται για αρχή στο Προεδρικό. Η πρώτη αντίδραση από την κυβέρνηση ήρθε διά του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος ανέφερε ότι θα εισηγηθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να κάνει χρήση του πολιτικού εργαλείου της αναπομπής των νόμων. Όλα συνηγορούν στο ότι το θέμα επιστρέφει στη Βουλή. Τα προαναφερθέντα συμβαίνουν υπό το βλέμμα των εξωτερικών παρατηρητών της κυπριακής οικονομίας.

Το tweet της αναπομπής

Η μεγαλύτερη ανησυχία των τραπεζιτών αμέσως μετά τις αποφάσεις της Βουλής είναι εκ πρώτης η αντίδραση των διεθνών οίκων αξιολόγησης, οι οποίοι παρακολουθούν τις εξελίξεις. Φοβούνται με απλά λόγια το ενδεχόμενο διαφοροποίησης είτε της αξιολόγησής τους από κάποιο διεθνή οίκο είτε τη διαφοροποίηση των προοπτικών τους. Τραπεζικοί κύκλοι σημείωναν στη «Σ» ότι η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης διά του Υπουργού Οικονομικών ήταν χρήσιμη. Δύο περίπου ώρες μετά τις αποφάσεις της Βουλής, ο Χάρης Γεωργιάδης σε μήνυμά του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter σημείωνε ότι «οι σημερινές αποφάσεις της Βουλής πιθανώς να ικανοποιούν πρόσκαιρα μερίδα της κοινής γνώμης, αλλά υπονομεύουν το δημόσιο συμφέρον. Θα εισηγηθώ στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την αναπομπή τους. Με την ελπίδα ότι η Βουλή, ψύχραιμα και υπεύθυνα, θα επανεξετάσει τις αποφάσεις της».

Η ενόχληση της Φρανκφούρτης

Οι κρίσιμες αποφάσεις έτυχε να λαμβάνονται στην παρουσία του επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού στην Κύπρο, ο οποίος απέφυγε να παρέμβει, πλην όμως φρόντισε να επικοινωνήσει την αντίθεση και της Φρανκφούρτης. Ο Αντρέα Ενρία, στο πλαίσιο των επαφών του στο νησί, σημείωσε ότι θεωρεί καλό το νομοθετικό πλαίσιο όπως αυτό διαμορφώθηκε και ψηφίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι από τη Βουλή και κρίνει, ταυτόχρονα, ότι έχει αρχίσει να φέρνει αποτελέσματα. Ο επόπτης δεν ευνοεί αλλαγές, που θα καθιστούν αναποτελεσματικό το νομοθετικό πλαίσιο και θα δυσκολεύουν την προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η ευρωπαϊκή εποπτική Αρχή τηρείται ενήμερη για τις εξελίξεις στην Κύπρο. Πλην όμως δεν είχαν υποβληθεί εκ των προτέρων ενώπιον της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για γνώμη οι προτάσεις νόμου των κομμάτων. Πηγές από το Υπουργείο Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα σημειώνουν στη «Σ» ότι το γεγονός αυτό προκαλεί αλγεινή εντύπωση, καθώς υπάρχει η ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση και ρυθμιστικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο «και δεν μπορούμε να γράφουμε και να ξαναγράφουμε μόνοι μας τους δικούς μας κανόνες για τραπεζικά ζητήματα. Δεν γίνεται όλα τα υπόλοιπα κράτη-μέλη να έχουν ένα πλαίσιο και το δικό μας να αλλάζει συνεχώς». Ο Αντρέα Ενρία φέρεται να διατύπωσε στους συνομιλητές του και την άποψη ότι με τις αλλαγές εκπέμπεται το μήνυμα ότι δεν υπάρχει νομική σταθερότητα, κάτι που επενεργεί αρνητικά για τις τράπεζες, την οικονομία γενικότερα, αλλά και τους επενδυτές. Πέραν των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων, πηγές από το Υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν ότι ενόψει της εφαρμογής του Εστία, το οποίο «προσφέρει στοχευμένη κάλυψη σε εκείνους που πρέπει, εάν έρθεις και ξεδοντιάσεις γενικότερα τη νομοθεσία ή αναστείλεις και την εφαρμογή της, καλύπτεις τους στρατηγικούς κακοπληρωτές». Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι με τις αποφάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, «μπαίνουν όλοι σ’ ένα τσουβάλι, ευάλωτοι δανειολήπτες, βιώσιμοι, μη βιώσιμοι, που έχουν πραγματική δυσκολία, στρατηγικοί κακοπληρωτές. Γίνεται ένα τσουβάλιασμα, το οποίο δεν θα είναι χωρίς συνέπειες».

Ο μεγάλος φόβος

Στην τελευταία στροφή της ιστορίας της πρώην Συνεργατικής συνοψίζονται εν πολλοίς οι μεγαλύτερες ανησυχίες των τραπεζιτών. Οι μνήμες από τον μηδενισμό της αξίας των εξασφαλίσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων στην πρώην Συνεργατική είναι νωπές και στοιχειώνουν τους τραπεζίτες. Θεωρούν ότι οι αλλαγές που εισάγονται, βάζουν φρένο στη διαδικασία των εκποιήσεων και δημιουργούν καθυστερήσεις, που θα οδηγήσουν σε ανάγκη για πρόσθετες προβλέψεις και κεφαλαιακές ανάγκες. Στην επιχειρηματολογία τους εντάσσεται σωρεία άλλων δυνητικών κινδύνων, που αγγίζουν και την οικονομία γενικότερα.

Οι αλλαγές

Η Βουλή αποφάσισε και αναστέλλονται μέχρι την 1η Οκτωβρίου οι εκποιήσεις για δάνεια, που μπορούν να ενταχθούν στο Εστία. Το Σχέδιο βάζει μπρος και ανοίγει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων από τους δανειολήπτες στις 2 Σεπτεμβρίου. Στόχος των κομμάτων που ψήφισαν την πρόταση της ΕΔΕΚ, είναι να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνει εκποίηση μέχρι να διασαφηνιστεί ποιοι θα είναι οι επιλέξιμοι δανειολήπτες για να ενταχθούν στο Σχέδιο. Ο Σύνδεσμος Τραπεζών, είχε διαβεβαιώσει τη Βουλή ότι οι τράπεζες δεν θα προχωρήσουν με διαδικασίες εκποιήσεων για δάνεια που εμπίπτουν στο Εστία μέχρι την εφαρμογή του Σχεδίου, έστω κι αν έχουν λάβει επιστολές εκποίησης. Ο Υπουργός Οικονομικών είχε δηλώσει στις 27 Ιουνίου στη Βουλή ότι η διαδικασία της εκποίησης αναστέλλεται με την υποβολή αίτησης ένταξης στο Εστία λέγοντας χαρακτηριστικά ότι, «εισήγησή μου θα ήταν να πάνε όλοι να υποβάλουν την αίτησή τους. Με την υποβολή της αίτησης αναστέλλονται όλα τα μέτρα και όλες οι ενέργειες». Η ρύθμιση κρίθηκε αναγκαία, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της πρότασης νόμου, γιατί υπάρχει αβεβαιότητα ως προς το ποιοι δανειολήπτες θα είναι τελικά επιλέξιμοι προς ένταξη στο Εστία. Ψηφίστηκε όμως και η κοινή πρόταση νόμου ΔΗΚΟ, Οικολόγων, Συμμαχίας, Αλληλεγγύης, που προβλέπει αλλαγές στο πλαίσιο εκποιήσεων. Μεταξύ άλλων προνοεί ότι τα δικαστήρια θα πρέπει να ελέγχουν: - Εάν οι τράπεζες προέβησαν στις ενέργειες που προνοούνται στην οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας για την αναδιάρθρωση. - Εάν η δυνατότητα προώθησης της διαδικασίας εκποίησης τυγχάνει εκμετάλλευσης και κατάχρησης από τις τράπεζες. Επιπλέον επεκτείνει την προθεσμία εξόφλησης οφειλόμενων ποσών από 30 σε 45 μέρες, όπως και την επίδοση και δημοσίευση της ειδοποίησης πλειστηριασμού.