Συνομιλίες Aφγανιστάν - Ταλιμπάν

Στα ψιλά γράμματα πέρασε σε όλη τη διάρκεια της εβδομάδας η είδηση για τις συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης του Αφγανιστάν και των Ταλιμπάν, που διεξάγονται υπό αμερικανική εποπτεία στην Ντόχα του Κατάρ. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, αυτή η εξέλιξη έχει διαστάσεις μεγαλύτερες από το αντιληπτό, εκ πρώτης όψεως, και σαφώς όχι άσχετες με το «μεγαλύτερο παιγνίδι» που παίζεται στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Η ιστορικότητα των συνομιλιών στην Ντόχα δεν έγκειται μόνο στο γεγονός ότι κάθονται στο ίδιο τραπέζι η κυβέρνηση του Αφγανιστάν και η ηγεσία της τρομοκρατικής οργάνωσης των Ταλιμπάν, ούτε μόνο στο γεγονός ότι αντιπροσωπεία των Ηνωμένων Πολιτειών συνομιλεί με τους Ταλιμπάν –που, ας μην ξεχνάμε, διέπραξαν την τρομοκρατική επίθεση στους δίδυμους Πύργους και το Πεντάγωνο– αλλά, κυρίως, στο γεγονός ότι, προκειμένου να υλοποιηθούν οι σχεδιασμοί του ισχυρού (ΗΠΑ) στη Μέση Ανατολή, δίδεται υπόσταση ακόμη και σε αυτήν την τρομοκρατική οργάνωση, μαζί και εξουσίες διαπραγματευτικής ισχύος.

Τις συνομιλίες φιλοξενεί θέρετρο στο Κατάρ και στόχος είναι η εξεύρεση κοινού εδάφους, ώστε αφενός να απελευθερωθούν τα αμερικανικά στρατεύματα και να φύγουν από την περιοχή και, αφετέρου, να αρχίσει η υλοποίηση του μεγαλύτερου στόχου του Ντόναλντ Τραμπ, που δεν είναι άλλος από τη λύση του παλαιστινιακού ζητήματος

Τα σημεία των διαπραγματεύσεων

Οι διαπραγματεύσεις αφορούν ουσιαστικά τέσσερα βασικά σημεία και επιμέρους ζητήματα. Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων είναι το νούμερο ένα ζήτημα στην ατζέντα, η διαβεβαίωση πως το Αφγανιστάν δεν θα χρησιμεύει ως άσυλο για ανταρτικές οργανώσεις, ώστε να επιτίθενται σε άλλες χώρες, είναι ένα εκ των βασικών ζητουμένων, καθώς επίσης και η οριστική κατάπαυση πυρός. Δύσκολο ζήτημα, το οποίο, ωστόσο, επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα άλλα τρία θέματα, είναι ο ενδο-αφγανικός διάλογος, ο οποίος θα θέσει επί τάπητος όλα τα ζητήματα των εσωτερικών πτυχών της διένεξης.

Η προεργασία

Η εξέλιξη αυτή δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Την είχαν προετοιμάσει μήνες πριν οι Αμερικανοί στη βάση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και δημιουργώντας ή αφήνοντας να δημιουργηθούν συγκεκριμένα τετελεσμένα, ώστε κάθε πλευρά να συναινέσει, είτε γιατί δεν θέλει να χάσει περισσότερα είτε διότι θέλει να κερδίσει κάτι.

Οι συνομιλίες μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ταλιμπάν κορυφώθηκαν τις τελευταίες έξι μέρες και, σύμφωνα με τον Αμερικανό διαπραγματευτή, Ζαλμάι Χαλιλζάν, «υπήρξε πρόοδος σε όλα τα ζητήματα». Έχει γίνει, λοιπόν, όλη η απαραίτητη προεργασία που θα ευνοήσει τις σημερινές, πρώτες, απευθείας συνομιλίες των Ταλιμπάν με την αφγανική κυβέρνηση. Ο σκόπελος, δε, της ενδεχόμενης αναγνώρισης από την κυβέρνηση του Αφγανιστάν των Ταλιμπάν, αν κάθονταν στο ίδιο τραπέζι, παρακάμφθηκε με μια μανούβρα αμερικανικού σχεδιασμού και γερμανικής ευλογίας. Τα μέλη της κυβέρνησης του Αφγανιστάν κλήθηκαν στην Ντόχα για συνομιλίες χωρίς αναφορά στην επίσημη ιδιότητα του καθενός! Με πιο απλά λόγια, οι επαφές στις οποίες θα συζητηθεί το μέλλον της χώρας χαρακτηρίστηκαν κοινωνικές! Άλλωστε, το ζητούμενο, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών, Ράινερ Μπρόιλ, «είναι να έχουμε την ευρύτερη δυνατή εκπροσώπηση της κοινωνίας, αλλά και των πληθυσμιακών ομάδων στο Αφγανιστάν».

Κρίσιμα ερωτήματα

Σίγουρα τα κρίσιμα ερωτήματα είναι πολλά. Πηχυαίοι τίτλοι στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και διεθνούς κύρους αναλυτές αναφέρονται σε αυτά. «Θα διατηρήσει το Αφγανιστάν το πολίτευμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας; Θα μπορούν οι γυναίκες να σπουδάζουν και να συμμετέχουν στη δημόσια ζωή; Θα υπάρχει κράτος δικαίου; Τι ρόλο θα έχουν στην πολιτική ζωή του τόπου οι Ταλιμπάν; Σε ποιον θα ανήκουν οι από αυτούς ελεγχόμενες περιοχές»; Παράλληλα, οι Αμερικανοί έχουν τη δική τους ατζέντα και ζητούν διαβεβαιώσεις ότι η χώρα δεν θα είναι προπύργιο της διεθνούς τρομοκρατίας, ενώ οι Ταλιμπάν απαιτούν την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων και μάλιστα με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Όπως εξηγεί ο Αφγανός πολιτικός επιστήμονας Χαμίντ Σαμπόορι, δεν αναμένεται συμφωνία στο άμεσο διάστημα, είναι όμως ένα πολύ σημαντικό βήμα για την ειρήνευση στη χώρα. Όπως επισημαίνει, «οι συμμετέχοντες θα διατυπώσουν τις θέσεις τους, ακόμη κι αν δεν εκπροσωπούν επισήμως την αφγανική κυβέρνηση, διότι, πολύ απλά, αν δεν υπήρχε συναίνεση και διάθεση για συζήτηση των ενδεχόμενων σεναρίων, δεν θα υπήρχε και διάλογος».

Η απαίτηση των Ταλιμπάν

Πριν από μερικούς μήνες, οπόταν και άρχισαν οι προσπάθειες για έναρξη του διαλόγου, ο στόχος ήταν οι Ταλιμπάν να συνομιλήσουν με την κυβέρνηση του Αφγανιστάν. Ωστόσο, οι Ταλιμπάν αρνήθηκαν, λέγοντας πως δεν έχει νόημα να εμπλακούν σε έναν διάλογο με το «υποχείριο» των Αμερικανών, αν στον διάλογο αυτό δεν συμμετέχουν οι ίδιοι οι Αμερικανοί. Συγκεκριμένη ανακοίνωση των ισλαμιστών ανέφερε, μάλιστα, πως «είναι καλύτερα να μιλήσουμε απευθείας με τον χειριστή της μαριονέτας». Η ανάγκη εξεύρεσης λύσης τράβηξε στο τραπέζι την Ουάσιγκτον.

Άλλος ένας προάγγελος της λύσης του αιώνα

Για τον Αμερικανό Πρόεδρο, ο οποίος είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με το κράτος του Ισραήλ, η λύση του παλαιστινιακού ζητήματος είναι απόλυτος στόχος και πόθος, καθώς θα του δώσει τον τίτλο του εμπνευστή, αρχιτέκτονα και διαμεσολαβητή της λύσης του δυσκολότερου προβλήματος του κόσμου. Πριν, όμως, μπορέσει να προχωρήσει με το σχέδιο που θα γράψει το όνομά του στην Ιστορία της σύγχρονης ανθρωπότητας ως του απόλυτου ειρηνευτή, οφείλει να δώσει λύση σε άλλα προβλήματα που ταλανίζουν τη Μέση Ανατολή και τον Περσικό Κόλπο. Για να μπορέσει να στριμώξει το Ιράν κατά απόλυτο τρόπο και παράλληλα να λύσει το παλαιστινιακό πρόβλημα, αναγκαία είναι η δημιουργία σχέσεων εξάρτησης ανατολικών χωρών και ΗΠΑ, καθώς επίσης και συμμαχιών κοινών συμφερόντων.