Αληθινού εκσυγχρονισμού προκλήσεις

«H αληθής εκσυγχρονιστική διάσταση των κρατών αντιλαμβάνεται τις πραγματικότητες του εκσυγχρονισμού ως ενισχυμένη προβολή της κρατικής οντότητας στο διεθνές σύστημα και υπογράμμιση της ισχυρής παρουσίας τους».

Υπάρχει μία θεώρηση εικόνας ως αντίληψη πολιτικής αναφοράς ως προς το αληθές περιεχόμενο της έννοιας του εκσυγχρονισμού και της διαδρομής του ως βηματισμού μέλλοντος, ως πορείας της χώρας σε καινούργιες αναζητήσεις και νέες στρατηγικές στοχεύσεις, που δεν ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο ενός πραγματικού εκσυγχρονισμού. Η θεώρηση ενός εκσυγχρονιστικού μοντέλου ως υπαγωγής του πολιτικού συστήματος στην πολιτική βούληση του διεθνούς παράγοντα, διάσταση που εδραιώθηκε από παρελθούσες αυτοχαρακτηριζόμενες ως εκσυγχρονιστικές κυβερνήσεις, όπερ σηματοδότησε και την απουσία εθνικής στρατηγικής, έρχεται να υπαγορεύσει όρους και διαδικασίες μιας φινλανδοποιημένης εθνικής διαδρομής του κράτους, ενώ αδυνατεί να απαντήσει στο αληθές περιεχόμενο ενός εθνικού εκσυγχρονισμού ταγμένου στην υπηρεσία της χώρας και του λαού της.

H αληθής εκσυγχρονιστική διάσταση των κρατών αντιλαμβάνεται τις πραγματικότητες του εκσυγχρονισμού ως ενισχυμένη προβολή της κρατικής οντότητας στο διεθνές σύστημα και υπογράμμιση της ισχυρής παρουσίας τους, συνθήκες που προβάλλουν την εθνική ταυτότητα των κρατών, που αποτελεί κατά ταύτα βασική συνιστώσα της υπόστασής τους.

Οι κρίσιμοι βηματισμοί μιας εκσυγχρονιστικής πορείας διαγράφουν διαδρομές ανανέωσης και αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου της κρατικής οντότητας, που σφραγίζει την πορεία του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος προς μία εν διαρκή εξελίξει κατεύθυνση προς το μέλλον. Η βασική υποχρέωση του κράτους στο πλαίσιο της εκσυγχρονιστικής του πορείας συνίσταται στην προβολή της θεσμικής του ικανότητας προς την έγκαιρη πρόβλεψη και πρόγνωση επερχόμενων εξελίξεων που άπτονται της επιβίωσης και της διαδρομής του, έτσι ώστε το πολιτικό σύστημα να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει εγκαίρως και επιτυχώς οποιεσδήποτε μεταβολές επέρχονται στο διεθνές περιβάλλον.

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε ένα σταυροδρόμι εξελίξεων, στον βαθμό που δρομολογηθείσες ή και επελθούσες πολιτικές μεταβολές συνιστούν μία άνευ ετέρου ευκαιρία συνάντησης ή σύζευξης της παράδοσης και της ιστορίας του τόπου με τις απαιτήσεις του παρόντος και τις προοπτικές του μέλλοντος. Κατά τα ανωτέρω, ο θεσμός της εθνικής παιδείας αποτελεί ένα κρίσιμο πλαίσιο παραγωγής πολιτικής που καθιστά τη χώρα ικανή να εμπεδώνει την παράδοση ως ταυτότητα, δηλαδή ως υπαρξιακή προοπτική των επόμενων γενεών, με ταυτόχρονη εμπέδωση μηχανισμών και διαδικασιών, των νέων τεχνολογιών μη υπολειπομένων, έτσι ώστε η χώρα και το πολιτικό σύστημα να είναι σε θέση να στηρίζουν και να υπερασπίζονται τις παραδόσεις τους ως διαρκής προβολή εθνικής ταυτότητας και ικανότητα προσέγγισης του μέλλοντος στο πλαίσιο ενός υπαρκτού, αδιάλειπτου ανταγωνισμού με τις άλλες κρατικές οντότητες στην αντίληψη μιας ρεαλιστικής προσέγγισης του κόσμου, κατά την κλασική θεώρηση ενός bellum omnium contra omnes.

Η στο πλαίσιο ενός αληθούς εκσυγχρονισμού ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας συνιστά ασφαλή όρο και προϋπόθεση ποιοτικής πορείας των επόμενων γενεών στο διεθνές σύστημα κρατών και πολιτισμών. Το γεγονός της αυτογνωσίας ενός λαού παραπέμπει σε επίγνωση του ποιος είναι, από πού προέρχεται και πού πορεύεται, πράγμα που αποτελεί καθοριστική συνιστώσα επιβίωσης και επιτυχούς πορείας εθνικών οντοτήτων σε έναν κόσμο που από τη φύση του, και δη από τους κλασικούς χρόνους του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, βρίσκεται σε μια οιονεί αναμενόμενη και φυσικά συντελούμενη συγκρουσιακή διάσταση πολιτικών και πολιτισμών.

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα συναντά παλαιόθεν την αναγκαιότητα, που παραμένει μέχρι τούδε ανεκπλήρωτη, της οικοδόμησης σύγχρονων θεσμών οι οποίοι να προάγουν την αποτελεσματικότητα του κράτους επ’ ωφελεία του συνόλου, ανεξαρτήτως κομματικών και ιδεολογικών αντιθέσεων ή διαφορών, έτσι ώστε η χώρα να πορεύεται προς το μέλλον διαθέτουσα την ικανότητα ενός διαρκούς εκσυγχρονιστικού θεσμικού πλαισίου που να είναι σε θέση να διατηρεί την ουσία της εκσυγχρονιστικής του διαδρομής μη επιδεχόμενο ανορθόδοξων κομματικών ή ιδεολογικών παρεμβάσεων.

Ο αληθινός εκσυγχρονισμός ταυτίζεται εν πολλοίς με τον πατριωτισμό, ακριβώς γιατί η εκσυγχρονιστική διάσταση ενός πολιτικού συστήματος εδράζεται επί της αναγκαιότητας των κρατών να είναι σε θέση να υπερασπίζονται την ανεξαρτησία και την ύπαρξή τους εφαρμόζοντας μια εθνική πολιτική προβολής του εθνικού συμφέροντος, όπερ συνιστά όρο επιβίωσης. Η ανεξαρτησία, κατά τα ανωτέρω, παραπέμπει στην διά της προβολής ισχύος συμβολή σε μια ισχυρή παρουσία στον κόσμο των κρατών και σε ικανότητα συνεννόησης με άλλες κρατικές οντότητες με τις οποίες διαπιστώνεται σύγκλιση συμφερόντων στην πορεία πραγμάτωσης της εθνικής στρατηγικής της χώρας. Η τελευταία διάσταση δεν αποδέχεται την αντίληψη της εξαρτώμενης συνισταμένης υιοθέτησης οδηγιών και πολιτικών από τρίτους εν είδει προσαρμογής του πολιτικού συστήματος και της χώρας στη βούληση του διεθνούς παράγοντα.

Εν κατακλείδι, οφείλει κανείς να υπογραμμίσει πως η ικανότητα μιας κυβέρνησης να οδηγήσει τη χώρα σε υπέρβαση των υφιστάμενων συνθηκών πραγματοποιώντας μια εκσυγχρονιστική διαδρομή σύζευξης της παράδοσης, της ιστορίας και της κατά ταύτα εθνικής ταυτότητας με τον εκσυγχρονισμό του κράτους και τον στρατηγικό σχεδιασμό του μέλλοντος μεταβάλλει την συγκεκριμένη κυβέρνηση από απλά διαχειριστική σε αληθώς μεταρρυθμιστική, αφήνοντας το θετικό αποτύπωμά της στην ιστορία της χώρας και την πορεία της προς ένα ευοίωνο μέλλον.

*Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Διευθυντής Κέντρου Ανατολικών Σπουδών για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία, Πάντειο Πανεπιστήμιο