Δημοτικές εκλογές

Οι δημοτικές εκλογές του 2016 ήταν σαφέστατα πολύ διαφορετικές τόσο εκλογικά όσο και πολιτικά, αλλά και κοινωνικά. Το κυρίαρχο στοιχείο που επηρέασε το αποτέλεσμα ήταν η βούληση των τοπικών κοινωνικών, την οποία δεν ήταν εύκολο κανείς να εκτιμήσει. Θα πρέπει κανείς να προσθέσει το γεγονός ότι σε δημοτικές εκλογές οι εκλογείς δεν συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο που ίσως θα συμπεριφέρονταν σε άλλες εκλογικές αναμετρήσεις. Η λεγόμενη «απειθαρχία» ή η χαλαρά κομματική ψήφος είναι πολύ πιο έντονη στις Δημοτικές, παρά σε άλλες αναμετρήσεις. Από το exit poll του «Σίγμα» στις Δημοτικές του 2016, το οποίο είχε διερευνήσει συγκεκριμένους δήμους, είχαν διαφανεί περιπτώσεις όπου, πάρα την επιλογή της ηγεσίας ενός κόμματος, οι εκλογείς είχαν ακολουθήσει άλλο δρόμο. Εντονότερα παραδείγματα υπήρξαν αυτά της ΕΔΕΚ στη Λεμεσό και του ΔΗΣΥ στον Στρόβολο. Παρά την επιλογή της ΕΔΕΚ να στηρίξει τον κ. Χρίστου στη Λεμεσό, οι ΕΔΕΚίτες μοιράστηκαν στα δύο, με την πλειοψηφία μάλιστα να ψηφίζει Νικολαΐδη. Στον Στρόβολο και παρά την επιλογή του ΔΗΣΥ να στηρίξει τον κ. Σαββίδη, η πλειοψηφία των οπαδών του ΔΗΣΥ ψήφισε Παπαχαραλάμπους. Παρόμοια παραδείγματα είχαν παρουσιαστεί και στις Δημοτικές του 2011. Σε όλα αυτά προστίθεται το γεγονός ότι μια σημαντική μερίδα όσων πήγαν στην κάλπη φαίνεται να είχε αποφασίσει το Σάββατο ή την Κυριακή το πρωί, αυτό που λέμε αναποφάσιστοι. Στις Δημοτικές του 2016, λοιπόν, δεν φαίνεται να υπήρξε απλή φόρμουλα χαρτογράφησης της συμπεριφοράς των αναποφασίστων, με αποτέλεσμα οι όποιες εκτιμήσεις να ήταν παρακινδυνευμένες. Δεν θα πρέπει να παραβλέπεται και το γεγονός ότι στο εκλογικό σώμα καταγράφεται πλέον μια αυξητική τάση είτε απόκρυψης της ψήφου είτε συνειδητής παραποίησης, και αυτό είναι πλέον παγκόσμιο φαινόμενο. Αυτό το φαινόμενο ίσως να είχε διαδραματίσει τον ρόλο του στο τελικό αποτέλεσμα σε συγκεκριμένους δήμους.

Εκλογικός νόμος

Σε Δημοτικές Εκλογές δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Δικαίωμα τού εκλέγειν και εκλέγεσθαι έχουν και υπήκοοι άλλων κρατών- μελών, των οποίων η περίοδος διαμονής συμψηφίζεται σε 6 μήνες σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και νοουμένου ότι θα εκδηλώσουν τη βούλησή τους και θα εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Οι κοινοτικοί εκλογείς δεν έχουν το δικαίωμα τού εκλέγεσθαι στο αξίωμα του δημάρχου ή κοινοτάρχη. Οι εκτοπισμένοι ψηφίζουν στους δήμους που έχουν τη σημερινή διαμονή τους, ενώ έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν και για τον δήμο καταγωγής τους σε περίπτωση που η νέα διαμονή τους βρίσκεται σε άλλο δήμο. Αυτό ισχύει για τους εκτοπισμένους των κατεχόμενων δήμων και των ημι-κατεχόμενων δήμων Λευκωσίας, Αγίου Δομετίου και Δερύνειας, αλλά και των ημι-κατεχόμενων κοινοτήτων Άχνας και Αχερίτου, των οποίων μέρος βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. Δήμαρχος εκλέγεται αυτός που συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψήφων (σύστημα απλής πλειοψηφίας) και ο οποίος εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες, ενώ εκτελεί θητεία πέντε χρόνων. Σε περίπτωση που σε κάποιο δήμο υπάρχει μόνο μία υποψηφιότητα, τότε ανακηρύσσεται αυτόματα χωρίς εκλογές. Ο δήμαρχος αποτελεί τον πρώτο πολίτη των δήμων. Αποτελεί την εκτελεστική Αρχή του δήμου και τον εκπροσωπεί ενώπιον οποιασδήποτε Αρχής της Δημοκρατίας.

Αποχή

Στις δημοτικές εκλογές η αποχή είναι ορθότερο να αναλύεται ξεχωριστά για κάθε εκλογή, δηλαδή στους δημάρχους, στα δημοτικά συμβούλια, στους κοινοτάρχες κ.τ.λ. Στις Δημοτικές του 2016, η αποχή όσον αφορά στους δημάρχους είχε καταγραφεί στο 45,2% (193.671 εκλογείς απείχαν) και στα δημοτικά συμβούλια στο 45,1% (197.800 εκλογείς απείχαν), ενώ σε επίπεδο κοινοταρχών στο 26,56% (47.717 εκλογείς απείχαν). Είναι εμφανές ότι στα μεγάλα αστικά κέντρα η αποχή ήταν κατά πολύ υψηλότερη απ’ ό,τι στις κοινότητες. Τρανταχτά παραδείγματα υψηλής αποχής σε επίπεδο δήμων υπήρξαν ο Δήμος Λευκωσίας, ο οποίος κατέγραψε αποχή στο 59%, ο Δήμος Στροβόλου στο 56%, ο Δήμος Λακατάμιας στο 45%, ο Δήμος Λεμεσού στο 51%, ο Δήμος Λάρνακας στο 45%, ενώ ο Δήμος Αμμοχώστου είχε καταγράψει αποχή στο 60%.

*Εκλογικός αναλυτής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου