Η τετραμερής συνεργασία για τα ενεργειακά είναι εδώ

Και εγένετο ο δομημένος τετραμερής μηχανισμός συνεργασίας για την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο, με αφορμή την ενεργειακή Διάσκεψη ΗΠΑ - Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Πρόκειται για την ισχυροποίηση του σχήματος «3+1», με την επιχειρησιακή εμπλοκή των ΗΠΑ στις διεργασίες ενεργειακής, και όχι μόνον της συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου Ισραήλ. Ο ενεργειακός τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα και αιχμή του δόρατος της νέας εποχής των αμερικανο-κυπριακών σχέσεων και πλέον αυτό εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους.

Κεντρικός άξονας της συνόδου της Αθήνας ήταν η συμφωνία για συγκρότηση Ομάδας Εργασίας Υψηλού Επιπέδου (HLWG), που θα επισημάνει ειδικά ενεργειακά έργα και θα προτείνει τρόπους προώθησης της εφαρμογής τους. Η Ομάδα Εργασίας Υψηλού Επιπέδου θα δίνει αναφορά για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στους Υπουργούς Ενέργειας σε τακτική βάση. Επιπλέον, ξεκινά η συζήτηση για την υπογραφή συμφωνίας για κοινό μηχανισμό ετοιμότητας και αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών για τις υπεράκτιες επιχειρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Το σχήμα «3+1» έχει ιδιαίτερη σημασία για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους. Τόσο το Ισραήλ, όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν μεγάλη έμφαση στην εμβάθυνσή του και αυτό κατέστη σαφές και κατά τη διάρκεια της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον στις 25 Ιουλίου μεταξύ της βοηθού Υπουργού Εξωτερικών για οικονομικές υποθέσεις Μανίσα Σινγκ και εκπροσώπων της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.

Πλήρης ήταν η αμερικανική στήριξη των κυπριακών θέσεων για τα ενεργειακά και επέκταση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος. Στο κοινό ανακοινωθέν τονιζόταν ότι: «Οι Υπουργοί εξέφρασαν την έντονη υποστήριξή τους για τα δικαιώματα των κυρίαρχων κρατών, έτσι ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη θάλασσα του Αιγαίου».

Η διείσδυση, άλλωστε, ενεργειακών κολοσσών στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη αυξάνει τη γεωπολιτική αξία, αλλά και τις οικονομικές προοπτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η σωστή διαχείριση των νέων δεδομένων είναι κομβική για τον ρόλο της Κύπρου στο πλαίσιο των περιφερειακών συνεργασιών που αναπτύσσονται στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Τι συμφώνησαν

Οι υπουργοί της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες εντόπισαν αρκετούς σημαντικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται:

• Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η αποθήκευση της ενέργειας.
• Η ετοιμότητα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
• Η προστασία του περιβάλλοντος και η ασφάλειας στον κυβερνοχώρο.
  

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως φαίνεται, ενθαρρύνουν και στηρίζουν τη στενότερη ενεργειακή περιφερειακή συνεργασία στο πλαίσιο του σχήματος 3+1, αλλά και ευρύτερα, όπως αποδεικνύεται και από την υψηλόβαθμη αμερικανική συμμετοχή στην πρόσφατη συνάντηση του EMGF, στην οποία συμμετείχαν οι υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, ΗΠΑ, Αιγύπτου, Ιορδανίας, Παλαιστίνης και Ιταλίας, ενώ αναμένεται να διευρυνθεί το σχήμα συνεργασίας και με τη Γαλλία.

Το Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο φιλοδοξεί να μετατραπεί σε περιφερειακό οργανισμό για την ενέργεια, αν και ακόμη δεν έχει απαντήσει στο μεγάλο ζήτημα της ασφάλειας των ενεργειακών πηγών και δρόμων στην ευρύτερη περιοχή.

Αγωγός «East Med»: Περιμένοντας την Ιταλία

Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ αλλά και ΗΠΑ επιβεβαίωσαν την υποστήριξη των χωρών τους για την υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου East Med, ένα έργο, που, όπως λένε, είναι μεγάλης σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ δημιουργεί μια στρατηγική σύνδεση μεταξύ της Ευρώπης και του Ισραήλ.

Η σχετική Διακρατική Συμφωνία έχει οριστικοποιηθεί από την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ιταλία τον Δεκέμβριο του 2018 και έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2019, αλλά η Ρώμη ακόμη δεν είναι έτοιμη να την υπογράψει, λόγω των ζητημάτων που υπάρχουν εσωτερικά αναφορικά με είσοδο του αγωγού στη χώρα.

Η σύνοδος της Ιερουσαλήμ είχε ανοίξει τον δρόμο

Η πορεία που ακολουθείται, δείχνει ότι τηρούνται κατά γράμμα τα όσα συμφωνήθηκαν τον περασμένο Μάρτιο. Ήδη υλοποιήθηκε η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών των τεσσάρων χωρών στις ΗΠΑ και συζητήθηκαν θέματα συνεργασίας που θα ενισχύουν την ασφάλεια της περιοχής και ίσως να περιλαμβάνουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, ασκήσεις έρευνας και διάσωσης κ.λπ.

Παράλληλα, έχουμε τη συνέχιση των ερευνών, ίσως και με εντονότερη αμερικανική εμπλοκή, για εντοπισμό νέων κοιτασμάτων, ενώ θα ανοίξει ο δρόμος για την κατασκευή και του αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο προς την Ευρώπη.