Άλλαξε διατροφή για να σώσεις τον πλανήτη

Η υπερβολική και λανθασμένη χρήση της γης συμβάλλει στην άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη με όλα τα δυσάρεστα συνεπακόλουθα που μας οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη καταστροφή του πλανήτη. Κι όμως οι ειδικοί λένε ότι μπορούμε να ανατρέψουμε αυτά τα δεδομένα.

Αναντίρρητα, ο άνθρωπος μπορεί να κάνει θαύματα αλλά και καταστροφές. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η κλιματική αλλαγή, η συνεχής μόλυνση του πλανήτη, καθώς και η υπερβολική χρήση της γης, βοηθούν στην ερημοποίηση του πλανήτη. Αν και οι επιστήμονες κρούουν εδώ και χρόνια τον κώδωνα του κινδύνου, οι πράξεις μας δείχνουν ότι δεν λαμβάνουμε υπόψη την αιτία των αρνητικών φαινομένων που προκαλούνται συνεπεία της δικής μας ενέργειας. Πλέον υπάρχουν λύσεις, οι οποίες πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα, σύμφωνα με τους ειδικούς, ώστε να αποτρέψουμε τα χειρότερα. Οι επιστήμονες λένε ότι η αλλαγή τόσο στις διατροφικές μας συνήθειες όσο και στον τρόπο καλλιέργειας μπορεί ακόμη και να βάλει φρένο στην κλιματική αλλαγή.

Δύσκολο το στοίχημα

Οι επιστήμονες αποφάνθηκαν ότι η κατανάλωση λιγότερου κρέατος και περισσότερων λαχανικών σε συνδυασμό με τη βιολογική γεωργία χωρίς χημικά και τη μείωση της εντατικής κτηνοτροφίας θα περιορίσει την ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή. Το στοίχημα είναι από μόνο του δύσκολο, όπως περιγράφεται στην τελευταία έρευνα της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την αλλαγή του κλίματος. Ο πληθυσμός συνεχώς αυξάνεται έτσι και οι ανάγκες για σίτιση. Η επικεφαλής του ερευνητικού εργαστηρίου της Greenpeace στο Πανεπιστήμιο του Έξιτερ, δήλωσε ότι «το κλειδί είναι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και των τρόπων καλλιέργειας. Υπό αυτή την έννοια, το να αλλάξουμε τη δίαιτα μας τρώγοντας λιγότερο κρέας και περισσότερα λαχανικά αναμένεται να είναι μια από τις βασικές συστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα απελευθερωθούν εκτάσεις γης απαραίτητες για αγροτικές καλλιέργειες και για την ανάπτυξη των δασών».

Ριζική αλλαγή πλεύσης

Η κλιματική αλλαγή απειλεί σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό την επισιτιστική επάρκεια του πλανήτη. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρούνται πλέον σε όλον τον πλανήτη οδηγούν σε συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής. Αυτό συνεπάγεται την αύξηση των τιμών των προϊόντων αλλά παράλληλα και τη μείωση της ποιότητάς τους. Τις επιπτώσεις αντιμετωπίζουν οι ήδη φτωχές χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, όπως αναφέρεται στην έκθεση του ΟΗΕ. Γι’ αυτό η επιτροπή IPCC καλεί τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει άμεση δράση και να περιορίσει σημαντικά την εκμετάλλευση καλλιεργήσιμων εκτάσεων, τη σπατάλη τροφίμων αλλά και τις εκπομπές ρύπων από τη γεωργία. «Τα χρονικά περιθώρια για τη λήψη αποφασιστικών μέτρων στενεύουν πλέον επικίνδυνα», τόνισε ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Κλιματολογικών Ερευνών του Πότσνταμ, Γιόχαν Ρόκστρεμ. Η Greenpeace τόνισε ότι ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το αέριο πρέπει να εγκαταλειφθούν και θα πρέπει να γίνει στροφή στον τομέα της αγροτικής και δασικής εκμετάλλευσης.

Η κακή χρήση της γης

Η ερημοποίηση και οι συνέπειες της κακής χρήσης της γης δεν αφήνουν ανεπηρέαστη την Κύπρο, η οποία μάλιστα βρίσκεται ψηλά στη λίστα χρήσης φυτοφαρμάκων, γεγονός που πρέπει όχι μόνο να μας ανησυχήσει αλλά και να μας κάνει να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα. Από τη μια η μετάβαση του αγροτικού πληθυσμού στις πόλεις και από την άλλη η μετατόπιση της οικονομικής δραστηριότητας στις αστικές και τις παράκτιες περιοχές, επηρέασε αρνητικά τους φυσικούς πόρους. Πολλές αγροτικές και ορεινές περιοχές εγκαταλείφθηκαν με αποτέλεσμα να μην γίνεται η απαραίτητη φροντίδα του τοπίου. Η αποδοτικότητα και η παραγωγικότητα της γεωργίας μειώνεται συνεχώς και το έδαφος χάνει την ιδιότητά του να συγκρατεί θρεπτικά συστατικά και να παράγει καρπούς. Από την άλλη, στις περιοχές που εξακολουθούν να αναπτύσσονται γεωργικές δραστηριότητες, ακολουθείται αναγκαστικά -για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση- το μοντέλο της εντατικής καλλιέργειας χρησιμοποιώντας λανθασμένες πρακτικές όπως η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων, η λανθασμένη χρήση λιπασμάτων και η αποφυγή αγρανάπαυσης (προσωρινή διακοπή καλλιέργειας ενός αγρού για να μπορέσει να αποκτήσει εκ νέου την παραγωγικότητά του). Η υπερβολική χρήση νερού για την κάλυψη των γεωργικών και κτηνοτροφικών αναγκών οδηγεί στην υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων. Απειλή για το έδαφος, αποτελεί επίσης η υπερβόσκηση. Οι κτηνοτρόφοι συνηθίζουν να παίρνουν τα ζώα τους για βόσκηση στις ίδιες εκτάσεις πολύ συχνά, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της βλάστησης μικρών και θαμνωδών δέντρων. Εκτός αυτού η ύπαρξη πολλών ζώων σε μια περιοχή προκαλεί συμπίεση του εδάφους, που οδηγεί σε μείωση της ικανότητάς του να κατακρατεί νερό.

Η σωτήρια διατροφή

Σύμφωνα με τους επιστήμονες η σωστή διατροφή μπορεί να σώσει ζωές –όπως ήδη γνωρίζουμε– μειώνοντας τις παθήσεις, αλλά μπορεί να σώσει και ολόκληρο τον πλανήτη. Για να γίνει όμως αυτό κατορθωτό θα πρέπει να πεισθούν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ότι πρέπει να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες, ώστε να περιοριστεί η μαζική κρεατοφαγία, να μειωθεί η ποσότητα φαγητού που καταλήγει στα σκουπίδια και να βελτιωθεί οπωσδήποτε το σύστημα παραγωγής. Η μελέτη των 37 ερευνητών από 16 χώρες που διήρκεσε τρία χρόνια, με επικεφαλής τον δρα Γουόλτερ Γουίλετ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ έστειλε το βασικό μήνυμα: «Φάτε διπλάσια λαχανικά, ξηρούς καρπούς, φρούτα και όσπρια. Περιορίστε στο μισό το κρέας, ιδιαίτερα το κόκκινο αλλά και τη ζάχαρη». Η ιδανική καθημερινή διατροφή περιλαμβάνει 35% θερμίδες από δημητριακά ολικής άλεσης, κατανάλωση πρωτεϊνών φυτικής και όχι ζωικής προέλευσης. Με άλλα λόγια ο κάθε ένας θα πρέπει να καταναλώνει μισό κιλό φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Οι ερευνητές συμβουλεύουν τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους να μειώσουν δραστικά την κατανάλωση κόκκινου κρέατος αλλά και τους Ασιάτες την κατανάλωση ψαριών. Η διατροφή που προτείνουν θεωρείται ιδανική για τη μείωση του κινδύνου πρόωρου θανάτου αλλά και τη μείωση εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου».