Και οι 25 είναι… πολλοί!

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας σχετικά με τη δυνατότητα υπέρβασης του αριθμού των 25 μαθητών σε μια αίθουσα διδασκαλίας στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει δυνατότητα έγκαιρης αναπλήρωσης των απόντων εκπαιδευτικών, δημιούργησε κάποιες απορίες σχετικά με τη νομιμότητα μιας πολιτικής που ήδη εφαρμοζόταν στα σχολεία εδώ και πολλά χρόνια. Η απόφαση φαίνεται να έλυσε τα χέρια των σχολικών διευθύνσεων, οι οποίες μέχρι τώρα ελάμβαναν «άνομα» την απόφαση να μοιράσουν τα παιδιά σε άλλες τάξεις, όταν δεν είχαν άλλες εναλλακτικές λύσεις, εφόσον δεν υπήρχε διαθέσιμο εκπαιδευτικό προσωπικό να αναλάβει συγκεκριμένο τμήμα, του οποίου ο δάσκαλος, για προσωπικούς ή επαγγελματικούς και επιμορφωτικούς λόγους, απουσίαζε. Τα σχόλια για την απόφαση εξακολουθούν να δίνουν και να παίρνουν με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, που βλέπουν να νομιμοποιούνται λύσεις οι οποίες δεν προσφέρουν ουσιαστική βελτίωση στο έργο τους.

Μια απόφαση που έπρεπε να ληφθεί

Ήταν ένα θέμα που αντιμετωπιζόταν εδώ και πολλά χρόνια, όπως δήλωσε στη «Σ» ο Πρόεδρος της ΠΟΕΔ Φίλιος Φυλακτού, ο οποίος χαιρέτισε την απόφαση, ωστόσο επεσήμανε ότι η νόμιμη αυτή κάλυψη των διευθυντών δεν λύνει το πρόβλημα. Η απουσία των εκπαιδευτικών για οποιουσδήποτε λόγους, αναμφίβολα, δημιουργεί θέμα στην ομαλή λειτουργία της σχολικής μονάδας. Ο διευθυντής καλείται να αποφασίσει τι θα κάνει με 25 ή λιγότερα παιδιά. Θα υπάρχει εύκαιρος αντικαταστάτης για να καλύψει το κενό ή θα πρέπει να διαχωρίσει τα παιδιά στα υπόλοιπα τμήματα; «Μία λύση που είχαμε ήταν να γίνεται αντικατάσταση. Δηλαδή να πάει ένας εκπαιδευτικός που θεωρητικά να μην έχει διδακτικό χρόνο. Αν, όμως, ο δάσκαλος λείψει για αρκετό καιρό, τότε αποστέλλεται αντικαταστάτης από το Υπουργείο Παιδείας, αυτό όμως παίρνει χρόνο. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχει κάποιος εύκαιρος εκπαιδευτικός. Τότε χωρίζονται οι μαθητές σε άλλα τμήματα. Από τη στιγμή, όμως, που χωρίζονταν τα παιδιά, τότε οι υπόλοιπες τάξεις επιβαρύνονταν με έναν έξτρα αριθμό μαθητών που σίγουρα θα ξεπερνούσε κατά πολύ τον μέγιστο αριθμό των 25 μαθητών ανά τάξη που οριοθετήθηκε με νόμο. Βάσει νομοθεσίας και απόφασης Υπουργικού, αμέσως αυτό γινόταν ‘παράνομο’. Αν γινόταν κάποιο ατύχημα ή αδυνατούσε να γίνει το μάθημα για τον α ή β λόγο; Τότε εύλογα θα μπορούσε να καταγγείλει κάποιος ότι στην τάξη οι μαθητές ήταν περισσότεροι από 25. Αυτό ήταν κάτι που μας προβλημάτιζε χρόνια. Έτσι, σε συνεννόηση με τη Διεύθυνση της Δημοτικής Εκπαίδευσης, δόθηκε νομική κάλυψη σε αυτό που ήδη γίνεται στα σχολεία στις περιπτώσεις απουσίας των εκπαιδευτικών».

Γιατί δεν γίνεται άμεση αντικατάσταση

Το φαινόμενο απουσίας των εκπαιδευτικών δεν είναι σπάνιο και δεν συμβαίνει περιστασιακά. Αν σε κάθε σχολείο κάθε μέρα απουσιάζει έστω και ένας εκπαιδευτικός, είτε για λόγους ασθενείας είτε για να παραστεί σε κάποιο συνέδριο είτε για άλλους προσωπικούς ή μη λόγους, τότε σίγουρα η λύση του διαχωρισμού της κάθε τάξης που μένει χωρίς δάσκαλο, δεν είναι η ιδανική. Αυτή η απόφαση, όπως μας εξήγησε ο κ. Φυλακτού, σίγουρα δεν αναιρεί τις άλλες πολιτικές που ακολουθούνται στην απουσία ενός εκπαιδευτικού, θέλοντας να καθησυχάσει τις αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν για μείωση των αντικαταστάσεων. «Το ότι δεν θα γίνονται αντικαταστάσεις, όπως ακούστηκε, αποτελεί μια παρανόηση. Φυσικά και θα συνεχίσουν να γίνονται όπως και προηγουμένως. Όμως, θα πρέπει να πούμε για άλλη μια φορά ότι με τις αντικαταστάσεις έχουμε ήδη πρόβλημα, λόγω των καθυστερήσεων. Υπάρχουν σοβαρά θέματα με την Εκπαιδευτική Υπηρεσία όσον αφορά στο θέμα των αντικαταστάσεων. Η ΠΟΕΔ τα τελευταία χρόνια έθεσε το θέμα της καθυστέρησης των αντικαταστάσεων, αλλά και το θέμα ασφάλειας των παιδιών που μετακινούνται από τάξη σε τάξη και είναι πολύ περισσότεροι από όσοι πρέπει να είναι». Στο θέμα των αντικαταστάσεων και στον τρόπο που αυτές γίνονται τοποθετήθηκε και η Ανεξάρτητη Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών, που με ανακοίνωσή της τόνισε μεταξύ άλλων ότι «οι διευθυντές και οι εκπαιδευτικοί εδώ και χρόνια επισημαίνουν πως δημιουργείται σοβαρό πρόβλημα στα σχολεία όταν αναγκάζονται να εφαρμόσουν το μέτρο του διαχωρισμού των παιδιών στα υπόλοιπα τμήματα του σχολείου, όταν η αρμόδια Αρχή δεν διορίζει αντικαταστάτες. Το πρόβλημα έχει δύο σοβαρές πτυχές, τη λειτουργική και τη νομική. Οι δύο πτυχές αυτές άπτονται και του κρίσιμου τομέα ασφάλειας και υγείας των μαθητών».

Η ποικιλία στην τάξη επιτάσσει τη μείωση

Στην εποχή που οι ιδιαιτερότητες χαρακτηρίζουν το κάθε παιδί, οι δεξιότητες πλέον τείνουν να είναι μοναδικές στον καθένα, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι τόσο διαφορετικοί, οι μαθησιακές δυσκολίες ξεπερνούν τις αναμενόμενες και παράλληλα η παραβατική συμπεριφορά εμφανίζεται σε μικρότερες ηλικίες, τότε ίσως οι 25 διαφορετικοί μαθητές μέσα σε μια τάξη να είναι πολλοί, ακόμη και για τον δάσκαλο που συνδυάζει όλα όσα πρέπει να έχει ένας που ακολουθεί πιστά ένα αναλυτικό πρόγραμμα, κατευθύνεται από την αγάπη του για τη δουλειά του και πετυχαίνει τη διαφοροποιημένη διδασκαλία. Δεν μιλάμε πλέον για τάξεις μικτής ικανότητας, αλλά για τάξεις ποικιλόμορφης μικρής κοινωνίας. Ο κ. Φυλακτού επεσήμανε ότι, πλέον, είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο πως υπάρχουν περισσότερα μαθησιακά επίπεδα στους μαθητές από όσα στο παρελθόν. «Σε μια τάξη υπάρχουν τέσσερα με πέντε διαφορετικά μαθησιακά επίπεδα μαθητών. Την ίδια ώρα, μια άλλη έρευνα έδειξε ότι σε μια τάξη υπάρχει ένας άλλος αριθμός παιδιών -από δύο μέχρι τέσσερα περίπου- που αντιμετωπίζουν σοβαρά μαθησιακά προβλήματα και ένας άλλος τόσος αριθμός περίπου που έχουν έντονη παραβατική συμπεριφορά. Άρα, είναι δύσκολο ένας δάσκαλος μόνος του μέσα στην τάξη να μπορεί να διαχειριστεί τόση διαφορετικότητα… Καταλαβαίνεις πόσο μπορεί να επηρεαστεί η απόδοση και η αποδοτικότητα. Σε αυτήν τη βάση, πρέπει το Υπουργείο να μελετήσει και να δει τι είναι καλό να γίνει. Ίσως να σκεφτεί άλλες λύσεις, όπως, για παράδειγμα, να προστεθεί ένας δάσκαλος στην α΄ και στη β΄ τάξη. Εμείς, ως ΠΟΕΔ, έχουμε εγγράψει στη ΜΕΠΕΥ για να τεθεί το θέμα κάτω από το μικροσκόπιο. Θεωρούμε ότι σίγουρα ο αριθμός πρέπει να μειωθεί. Από την άλλη, όμως, καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν είναι εύκολη απόφαση, εφόσον μείωση των μαθητών σημαίνει περισσότερες αίθουσες, περισσότερο προσωπικό, ίσως και νέα σχολεία και αυτό συνεπάγεται τεράστιο κόστος. Ωστόσο, αυτό θα πει εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και όχι τα ψηλά κάγκελα και τα φυτά που θα τοποθετηθούν από πάνω. Αυτά είναι μια χρήσιμη γαρνιτούρα στην εκπαίδευση και όχι η ουσία. Δεν γίνεται να χειροκροτούμε το γεγονός ότι φέτος θα πάνε έγκαιρα τα βιβλία στα σχολεία. Επικροτούμε τα αυτονόητα; Είναι έτοιμη η σχολική χρονιά να ξεκινήσει, επειδή έχουμε βιβλία και κτίρια;».