Η πιο παραδεισένια εικόνα της Κύπρου είναι στην Κρήτου Τέρρα

Τους καταρράκτες της Κρήτου Τέρρα είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι Κύπριοι, ακόμη και οι κάτοικοι της Πάφου, τους έμαθαν τα τελευταία δύο χρόνια, όταν ξεκίνησε αυτή η μόδα και το παραλήρημα με τις φωτογραφίες στο διαδίκτυο, στις οποίες ένα μαγευτικό καταπράσινο μέρος με τον καταρράκτη να ρέει ασταμάτητα στο φόντο έκανε τον γύρο του διαδικτύου και κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ο καταρράκτης του Κρεμμιώτη, όπως είναι γνωστός, βρίσκεται στην ημιορεινή κοινότητα, η οποία διαθέτει μια πλούσια ιστορία έχοντας να παρουσιάσει πρωτοποριακά στοιχεία, όπως, ας πούμε, το πρώτο καζίνο της Κύπρου.

Η διαδρομή

Η διαδρομή για την κοινότητα σχετικά εύκολη. Αν θέλει κανείς να πάει από την Τσάδα πάνω, σε 30 περίπου λεπτά από τη Μεσόγη θα βρεθεί στους καταρράκτες ακολουθώντας μια ωραία διαδρομή από το Στρουμπί, τη Γιόλου και περνώντας από το ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία θα καταλήξει σχεδόν μέχρι το σημείο όπου βρίσκεται ο πρώτος καταρράκτης, αφού το κοινοτικό συμβούλιο φρόντισε να φτιάξει τον δρόμο για να έχει ο κόσμος, που δεν είναι και λίγος, που επισκέπτεται το σημείο, ευκολότερη πρόσβαση. Αν πάλι επιλέξετε να επισκεφθείτε τους καταρράκτες από τη δυτική πλευρά της επαρχίας, δηλαδή από Πέγεια και Κάθηκα, τότε η διαδρομή δεν είναι μεγαλύτερη, αφού σε 15 λεπτά από την Πέγεια θα βρεθείτε στο κέντρο του χωριού και απ' εκεί σε 3-4 χιλιόμετρα θα απολαμβάνετε τη μαγευτική περιοχή.

Σύμφωνα με το Κοινοτικό Συμβούλιο Κρήτου Τέρρας, ο καταρράκτης Κρεμμιώτης βρίσκεται στο βορειοανατολικό μέρος της κοινότητας, εκεί όπου είναι δηλαδή ο ομώνυμος ποταμός από τον οποίο πήρε το όνομά του ο καταρράκτης, μέσω του οποίου παλαιότερα έρεε άφθονο νερό όλο τον χρόνο, ενώ σήμερα ρέει κυρίως τους χειμερινούς μήνες. Φέτος με την πολυομβρία το φαινόμενο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, προσφέροντας πλούσιο και σπάνιο θέαμα στους επισκέπτες.

Στο παρελθόν μάλιστα η ροή του νερού ήταν τόσο δυνατή, γι’ αυτό και εκεί υπήρχαν δύο νερόμυλοι. Ένα ειδυλλιακό τοπίο, πνιγμένο στο πράσινο, έχει δημιουργηθεί γύρω από τον ποταμό του Κρεμμιώτη, το οποίο μάλιστα εκτός του ότι ελκύει πολλούς επισκέπτες, αποτελεί πηγή ζωής και δροσιάς για πολλά πουλιά.

Η διαδρομή ξεκινάει από τον μικρό εκδρομικό χώρο όπου βρίσκεται ο πρώτος καταρράκτης και μέσα από ένα μονοπάτι της φύσης και αφού ο επισκέπτης περπατήσει (και κατέβει αρκετά σκαλιά) γύρω στα είκοσι λεπτά, φτάνει σε ένα πανέμορφο φυσικό σπήλαιο, πάνω από το οποίο ρέει μοναδικά το νερό του ποταμού Κρεμμιώτη.

Το συγκεκριμένο σημείο δικαίως χαρακτηρίστηκε ως ο Αμαζόνιος της Κύπρου, αφού η πυκνή βλάστηση αλλά και το δροσιστικό τέλος της διαδρομής σε παραπέμπουν σε μέρη εξωτικά, που μόνο μέσα από φωτογραφίες και ντοκιμαντέρ μπορούσαμε να απολαύσουμε μέχρι στιγμής.

Στη δεξιά πλευρά του φυσικού σπηλαίου υπάρχει μια τρύπα, κάτι σαν λαγούμι, το οποίο οδηγεί στο τελευταίο και πιο εντυπωσιακό κομμάτι του καταρράκτη Κρεμμιώτη. Εκεί που όταν καταφέρεις να περάσεις, αφού βραχείς 100%, θα αποζημιωθείς με τη μοναδική, εντυπωσιακή, ανεπανάληπτη, πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της Κύπρου εικόνα. Ένα πράσινο φυσικό χαλί, βγαλμένο μέσα από εικόνα Παραδείσου έντυσε τους βράχους στο πέρασμα του χρόνου. Ο καταρράκτης πέφτει με επιβλητική γαλήνη στα πετρώματα και σχηματίζει μιαν απαράμιλλη ομορφιά.

Αν μάλιστα φανείς τυχερός (αν πας πολύ πρωί δεν χρειάζεται ιδιαίτερη τύχη) να είσαι μόνος στο μέρος, τότε οι ηλιαχτίδες που θα διασχίζουν τους υδρατμούς που δημιουργεί η πτώση του νερού σε συνδυασμό με το κελάηδημα των πουλιών θα σου δώσουν μια εικόνα που σίγουρα άξιζε τη διαδρομή και το περπάτημα, ακόμη και αυτό της επιστροφής, που είναι πιο δύσκολο και πιο κουραστικό.

Η πλούσια ιστορία

της Κρήτου Τέρρας

Η Κρήτου Τέρρα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 570 μέτρων, σε ένα ειδυλλιακό, καταπράσινο τοπίο στην αγκαλιά ψηλών βουνοκορφών, οι οποίες κυριολεκτικά αγκαλιάζουν το χωριό σε όλες τις πλευρές, εκτός από βόρεια, απ’ όπου του επιτρέπουν να αγναντεύει τη θέα του κόλπου Χρυσοχούς.

Στα ανατολικά γειτνιάζει με τα χωριά Πάνω και Κάτω Ακουρδάλια, στα νότια με τα χωριά Κάθηκα, Αρόδες και Δρούσια, ενώ στα βόρεια με τα χωριά Τέρρα, Χόλη και Σκούλι. Από την πόλη της Πάφου απέχει περίπου είκοσι εννέα χιλιόμετρα. Το κλίμα στην περιοχή είναι δροσερό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ ήπιο κατά τους χειμερινούς.

Το χωριό, παρόλο που είναι ένα μικρό σε έκταση και πληθυσμό, εντούτοις είναι ένα από τα πιο πλούσια χωριά όσον αφορά τη σημαντικότητα των προσωπικοτήτων και των χώρων του. Χαρακτηριστικά γράφτηκε για το χωριό: «Ποτέ άλλοτε στα κυπριακά χρονικά μια μικρή κοινότητα δεν συγκέντρωνε τα φώτα της δημοσιότητας για τα τόσο σημαντικά αξιοθέατα στα στενά όριά της, όσο η Κρήτου Τέρρα».

Ειδικότερα, η Κρήτου Τέρρα αποτελεί τη γενέτειρα των Δραγομάνων Χ” Γεωργάκη Κορνέσιου και Χ” Ιωσήφ, του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, του ήρωα της ΕΟΚΑ Σάββα Πετρίδη, του μεγάλου ποιητή Τζιαπούρα αλλά και πολλών άλλων σημαντικών προσωπικοτήτων.

Το πρώτο καζίνο

Το πρώτο καζίνο της Κύπρου λειτούργησε στο χωριό Κρήτου Τέρρα. Στεγάστηκε σε ένα οικοδόμημα που κτίστηκε μεταξύ του 1860 και 1870, το οποίο βρίσκεται στα ανατολικά του σχολείου. Άρχισε τη λειτουργία του κατά την τουρκοκρατία, συγκεκριμένα το 1878, και σταμάτησε τη λειτουργία του τις αρχές του 20ού αιώνα. Τη συντήρηση του κτηρίου ανέλαβε το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Η πρωτοποριακή ιδέα για την εποχή ήταν του χωριανού μας Σάββα Μακρίδη, ο οποίος ανέλαβε και τη λειτουργία του. Για τον Μακρίδη, περιγράφοντας αυτό το ξεχωριστό εγχείρημά του, γράφτηκαν τα ακόλουθα: «Τόλμησε το αδιανόητο για την εποχή εκείνη φέρνοντας γυναίκες από την Τουρκία, τη Συρία και τον Λίβανο, οι οποίες χόρευαν στο καζίνο κυρίως τον χορό της κοιλιάς, ενώ οι θαμώνες ασχολούνταν με το χαρτοπαίγνιο και γενικά τον τζόγο».

Οι επισκέπτες του καζίνου ήταν στην πλειονότητά τους Τούρκοι, αλλά και η «αφρόκρεμα της Μέσης Ανατολής», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Ανάμεσα σε αυτούς που χάρισαν μια ξεχωριστή λάμψη στο καζίνο με την παρουσία τους ήταν και ο βασιλιάς της Αιγύπτου, Ναμούκ.

Αξίζει κανείς να παρατηρήσει τις τοιχογραφίες που βρίσκονται στο εσωτερικό του καζίνου και έχουν θέματα εμπνευσμένα από την ιστορία και την παράδοση. Η μια τοιχογραφία παριστάνει σκηνές από τη σύλληψη του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης, Αθανάσιου Διάκου. Ειδικότερα, μπορεί κανείς να διακρίνει τη σύλληψη του ήρωα και δυο ένοπλους Τούρκους στρατιώτες. Στην άλλη τοιχογραφία παρουσιάζεται ο ξακουστός λαϊκός ήρωας Κουταλιανός, και έγινε προς τιμήν του όταν αυτός επισκέφθηκε την κοινότητα το 1896.