Επιχείρηση «ψυχολογικός» Αττίλας 3

Πανοραμικά πλάνα από τις παράνομες ενέργειες του γεωτρύπανου «Φατίχ» στην κυπριακή ΑΟΖ με τουρκικό drone ANKA δημοσίευσαν αυτήν την εβδομάδα οι Τούρκοι, δίνοντας συνέχεια στην επιχείρηση που θα μπορούσε να ονομαστεί ψυχολογικός Αττίλας. Η τουρκική προπαγανδιστική μηχανή φροντίζει να βομβαρδίζει καθημερινά τα ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης με εικόνες, βίντεο, χάρτες, infographics των παράνομων ενεργειών της με συνοδεία του πολεμικού ναυτικού, διασπείροντας ακόμη και σενάρια πιθανής πολεμικής σύρραξης στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η μεταφορά δημοσιογράφων στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου και η δημοσίευση εικόνων από τα ΜΜΕ και το ΤRT. Στόχος, η άσκηση αφενός ψυχολογικής πίεσης εναντίον της Λευκωσίας για υποχωρήσεις και «οδυνηρούς συμβιβασμούς» στην επόμενη φάση του Κυπριακού και, αφετέρου, η αποστολή του μηνύματος στη διεθνή κοινότητα πως η Ανατολική Μεσόγειος είναι πλέον και δική της αυλή.

Οι ψυχολογικές επιχειρήσεις ή αλλιώς PsyOps είναι μια πολυεπιστημονική ικανότητα, που απαιτεί τεχνολογία στις κοινωνικές επιστήμες, καθώς και στους τομείς του σχεδιασμού, της επικοινωνίας, της πληροφορικής, ραδιοτηλεοπτική μετάδοση και διασπορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ήταν μέρος επίτευξης των στόχων του πολέμου από την πρώιμη αρχαιότητα. Πρωταρχική πρόθεση τέτοιου είδους επιχειρήσεων να επηρεάσουν το «συναίσθημα» και «ηθικό» σε μεγάλες μάζες του πληθυσμού, καθώς και ειδικές ομάδες ή άτομα. Αυτό προσπαθούν να πετύχουν οι Τούρκοι στην Κύπρο, και το κατάφεραν ώς ένα βαθμό, αφού οι προκλήσεις μένουν αναπάντητες ακόμα και σε επικοινωνιακό επίπεδο.

Ακροβατισμοί Ερντογάν

Στην παρούσα χρονική συγκυρία είναι φανερό ότι ο Ερντογάν παλεύει να ισορροπήσει μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας και αυτό εξηγεί εν μέρει την όλο και πιο ασταθή συμπεριφορά του στο εσωτερικό της χώρας του, όπου και δοκιμάζεται κυρίως στα ζητήματα οικονομίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τα οποία δέχεται πιέσεις από την Ε.Ε. Τόσο οι Τούρκοι όσο και οι Ρώσοι, για διαφορετικούς λόγους, βλέπουν ανταγωνιστικά την όποια ελληνο-κυπριακο-αιγυπτιακο-ισραηλινή ευθυγράμμιση ενεργειακών συμφερόντων για την εξαγωγή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, που θα έχει παράλληλα τις ευλογίες των ΗΠΑ. Η Ρωσία αντιλαμβάνεται μια τέτοια εξέλιξη ως δυνητικό ανταγωνισμό στην κυριαρχία της στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά, όπου σήμερα οι αγωγοί της ήδη διασχίζουν την Τουρκία ή τη Βαλτική Θάλασσα παρέχοντας, περίπου, το 40% των αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το 50% των αναγκών της Τουρκίας.

Κίνδυνος θερμού επεισοδίου;

Παρά τους επικοινωνιακούς λεονταρισμούς και τις ισλαμιστικές κορώνες, το σενάριο κλιμάκωσης της έντασης σε επίπεδο έκρηξης ενός θερμού επεισοδίου στην Ανατολική Μεσόγειο μοιάζει στην παρούσα φάση απομακρυσμένο. Αντ' αυτού, στην περιοχή μας θα συνεχίζει να συντηρείται μια ένταση που θα εκδηλώνεται με τη μορφή προκλήσεων και λεκτικών απειλών ή ακόμη και περιστασιακών χαμηλής έντασης. Αναλυτές συγκλίνουν πως αυτό εξηγείται για δυο βασικούς λόγους: Πρώτον, η μεγάλη περίοδος που μεσολαβεί μεταξύ αναζήτησης, ανακάλυψης και πραγματικής εκμετάλλευσης των πηγών φυσικού αερίου. Ο ίδιος μάλιστα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έστειλε προ πολλού το μήνυμα πως «άλλο έρευνες και άλλο εκμετάλλευση». Το είπε πιστεύοντας πως οι Τούρκοι δεν θα κλιμακώσουν τις προκλήσεις, τακτική που αποδείχτηκε εκ των πραγμάτων αφελέστατη. Υπό το βάρος των εξελίξεων που ακολούθησαν, γίνεται κατανοητή και η καθυστέρηση εκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στο οικόπεδο 12 της ΑΟΖ, που αν και ανακαλύφθηκε το 2011, προχθές ανακοινώθηκε πως ορίζοντας εκμετάλλευσης είναι το 2025. Παγκόσμιο ρεκόρ κωλυσιεργίας, που ουσιαστικά αφήνει ενδιάμεσο περιθώριο για επίλυση του Κυπριακού.

Δεύτερον, ένα θερμό επεισόδιο δεν είναι προς το συμφέρον οποιουδήποτε από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές, καθώς θα αποθάρρυνε τους ενεργειακούς επενδυτές και θα είχε κόστος πάνω στη φήμη της κάθε εταιρείας στην όλη διαδικασία εκμετάλλευσης.

Plan Β σε Ισραήλ

Η μεταφορά της Αφροδίτης για υγροποίηση στο τερματικό της Shell στην Αίγυπτο φαίνεται πως αποτελεί πλέον μονόδρομο για την Κυβέρνηση. Η επιλογή αυτή, πέρα από τα όποια οικονομικά πλεονεκτήματα, προσφέρει και ένα στρατηγικό πλεονέκτημα συνεργασίας και ευθυγράμμισης συμφερόντων για τις δύο χώρες έναντι και της τουρκικής επιθετικότητας. Με την ίδια λογική σκέφτεται και το Ισραήλ, που θα μεταφέρει ποσότητες από το φυσικό αέριο της ΑΟΖ του για υγροποίηση στην Αίγυπτο. Το Τελ-Αβίβ, ωστόσο, σχεδιάζει και το Plan B, εξετάζοντας την εναλλακτική λύση της υγροποίησης του φυσικού αερίου και της μεταφοράς του στην Ευρώπη από πλωτές εγκαταστάσεις FLNG, που θα τοποθετηθούν στην ΑΟΖ του Ισραήλ. Στα τέλη Ιούλιο του 2019, η κοινοπραξία Delek-Noble, που διαχειρίζεται το Λεβιάθαν, υπέγραψε συμφωνίες με δύο εταιρείες που ασχολούνται με την εγκατάσταση τέτοιων πλωτών εγκαταστάσεων. Η μία είναι η GOLAR, με έδρα τις ΗΠΑ, και η δεύτερη η EXMAR του Βελγίου. Το κόστος μιας εγκατάστασης εξαρτάται από την απόσταση από την ακτή, από την ποσότητα που πρόκειται να υγροποιηθεί και από την ικανότητα αποθήκευσης του υγροποιημένου αερίου έως ότου φορτωθεί στα πλοία LNG. Σε όλες τις περιπτώσεις, το κόστος της κατασκευής πλωτής μονάδας FLNG υπερβαίνει το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Οι Ισραηλινοί πιστεύουν πως ένας συνδυασμός χερσαίων εγκαταστάσεων στην Αίγυπτο και μια πλωτή μονάδα θα προσφέρει ευελιξία στις μεταφορές και έγκαιρη και ταχύτερη εκμετάλλευση των ποσοτήτων φυσικού αερίου. Ωστόσο η ιδέα ενός FLNG ενέχει πολλαπλά ρίσκα λόγω της πιθανότητας τρομοκρατικών επιθέσεων από ομάδες όπως η Χεζμπολάχ. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το ισραηλινό ναυτικό ενισχύεται για να αντιμετωπίσει τέτοια σενάρια, σε αντίθεση με τη Λευκωσία, που διαχρονικά άφησε αθωράκιστη την ΑΟΖ χωρίς φρεγάτες και άλλα μέσα υπεράσπισής της.

Ηλεκτρική διασύνδεση κατεχομένων – Τουρκίας

Εκτός από τον αγωγό φυσικού αερίου από την Κυπριακή ΑΟΖ προς Τουρκία αντί του EastMed, οι Τούρκοι προωθούν τώρα και την ηλεκτρική διασύνδεση του νησιού με το τουρκικό δίκτυο. Συγκεκριμένα, προωθούν την ιδέα πως η Κύπρος διαθέτει ως επιλογές δύο απτά έργα μεταφοράς ηλεκτρισμού προκειμένου να έχει πρόσβαση στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς, ENTSO-E. Η μια είναι αυτή της παράνομης σύνδεσης κατεχομένων –Τουρκίας (TCI) και η άλλη το EuroAsia Interconnector, που θα συνδέει Ισραήλ-Κύπρο-Ελλάδα. Αυτήν την εβδομάδα δημοσιεύτηκε μάλιστα και στο Turkish Policy Quarterly ανάλυση με τίτλο «Η διασύνδεση Κύπρου-Τουρκίας ως ενεργειακή πολιτική για την Τουρκία», που προπαγανδίζει τα «σαφή πλεονεκτήματα της σύνδεσης με την Τουρκία σε οικονομικό, τεχνικό, νομικό και γεωπολιτικό επίπεδο». Ο λόγος που η Άγκυρα παίζει και σε αυτό το επίπεδο οφείλεται αποκλειστικά στην απαράδεκτη καθυστέρηση κυρίως της Αθήνας στην προώθηση του Euroasia Interconnector. Το επόμενο διάστημα η Κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να αποφασίσει αν θα επιμείνει σε δικό της αγωγό Κρήτης – Αττικής ή τον Euroasia Interconnector, που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. Σε περίπτωση που η Ελλάδα επιμείνει στον αγωγό Αττικής – Κρήτης, αυτό θα καταστήσει μη συμβατή τη διασύνδεση με τον Euroasia Interconnector λόγω τεχνικών ζητημάτων. Μια τέτοια εξέλιξη δυστυχώς ενδέχεται να καταδικάσει και την Κύπρο και θα δώσει ώθηση για ενίσχυση των προσπαθειών κατασκευής αγωγού ηλεκτρισμού κατεχομένων - Τουρκίας.