“Μεγάλος Αδελφός” στην Αγία Νάπα

Απόφαση-σταθμό έλαβε την περασμένη εβδομάδα σε συνεδρία του το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο άναψε το πράσινο φως για τον Δήμο της Αγίας Νάπας για εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος βιντεο-παρακολούθησης σε δημόσιους χώρους, με την Αγία Νάπα να γίνεται ο πρώτος Δήμος παγκυπρίως που θα εγκαταστήσει κάμερες ασφαλείας. Πρόκειται για αίτημα το οποίο υποβλήθηκε στην Κυβέρνηση εδώ και περισσότερο από τρία χρόνια, διάστημα κατά το οποίο έγινε προσπάθεια να ξεπεραστούν οι σκόπελοι της νομοθεσίας, αλλά και της προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, κανονισμός ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από την Ευρωπαϊκή Ένωση από τον Μάιο του 2018.

«Υπάρχουν όρια στην Αγία Νάπα»

Ως μήνυμα τόσο για το εξωτερικό, όσο και για το εσωτερικό είδε ο Δήμαρχος Γιάννης Καρούσος την εγκατάσταση στα κεντρικά σημεία της πόλης κλειστού συστήματος βιντεο-παρακολούθησης. Σε δηλώσεις του στη “Σ” ανέφερε ότι η εφαρμογή του μέτρου θα βελτιώσει την καλή φήμη της Αγίας Νάπας, ενώ θα δοθεί και ένα μήνυμα, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, ότι υπάρχουν όρια στην Αγία Νάπα, εννοώντας, φυσικά, διάφορα αρνητικά δημοσιεύματα σε μέσα ενημέρωσης του εξωτερικού, με αφορμή υποθέσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας κατά τη φετινή καλοκαιρινή περίοδο.

Ο Γιάννης Καρούσος επεσήμανε και το γεγονός ότι η Αγία Νάπα γίνεται ο πρώτος Δήμος παγκυπρίως που θα εγκαταστήσει κάμερες ασφαλείας σε δημόσιους χώρους, καθώς η Αγία Νάπα έχει καταφέρει να δικαιολογήσει την ανάγκη εγκατάστασης τέτοιου κυκλώματος σε δημόσιους χώρους. Τόνισε, επίσης, και τη σημασία του συστήματος, το οποίο αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά το αίσθημα της ασφάλειας δημοτών και επισκεπτών, θα λειτουργήσει αποτρεπτικά σε περιπτώσεις εγκλημάτων ή άλλων παράνομων ενεργειών, ενώ υπολογίζεται να μειωθεί σημαντικά η εγκληματικότητα και να υποβοηθήσει και στο έργο της Αστυνομίας.

Ήδη η υπηρεσία του Δήμου Αγίας Νάπας ετοιμάζει τους όρους για την προκήρυξη των προσφορών, με στόχο το κλειστό κύκλωμα βιντεο-παρακολούθησης να είναι έτοιμο και να λειτουργήσει το ερχόμενο καλοκαίρι.

Σε νομικά πλαίσια οι κάμερες ασφαλείας

Από τον Απρίλιο του 2018 η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μέσω επιστολής της, απαντώντας στο αίτημα του Δήμου Αγίας Νάπας, παρείχε την απαραίτητη καθοδήγηση για ορθή και νόμιμη εφαρμογή της εγκατάστασης κλειστού κυκλώματος βιντεο-παρακολούθησης, σημειώνοντας ότι η εγκατάσταση και η λειτουργία του δεν υπόκειται στην έγκριση του γραφείου της, αλλά λειτουργεί ως η αρμόδια Αρχή για την εποπτεία της εφαρμογής του Περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασίας του Ατόμου) Νόμου του 2001, Ν.138(Ι)/2001, αλλά και του σχετικού Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2016/679.

Σύμφωνα με όσα υπογράμμισε η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η χρήση κλειστού κυκλώματος βιντεο-παρακολούθησης σε δημόσιους χώρους θα έπρεπε να ήταν αντικείμενο νομοθετικής ρύθμισης είτε με τη θέσπιση ειδικής νομοθεσίας είτε με κατάλληλη τροποποίηση του περί Δήμων Νόμου και του Περί Κοινοτήτων Νόμου, ή με εισαγωγή σχετικών διατάξεων στον περί Αστυνομίας Νόμο. Στην απουσία νομοθετικής ρύθμισης, οι Δήμοι και οι Κοινότητες μπορούν να επικαλούνται τις διατάξεις του νόμου για χρήση κλειστού κυκλώματος βιντεο-παρακολούθησης σε δημόσιους χώρους μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις που υπάρχει επιτακτικό και δικαιολογημένο υπέρτερο δημόσιο συμφέρον, το οποίο υπερισχύει του δικαιώματος προστασίας της ιδιωτικής ζωής των πολιτών τους, θέμα για το οποίο έχει εκδοθεί και σχετική οδηγία.

Όπως αναφέρει η Επίτροπος, το άρθρο 5(2)(δ) του Περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασίας του Ατόμου) Νόμου του 2001, Ν.138(Ι)/2001 επιτρέπει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και στην προκειμένη περίπτωση τη βιντεο-παρακολούθηση προσώπων σε δημόσιους χώρους του Δήμου χωρίς τη συγκατάθεση των προσώπων αυτών, όταν η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση έργου δημοσίου συμφέροντος ή έργου που εμπίπτει στην άσκηση δημόσιας εξουσίας και έχει ανατεθεί είτε στον υπεύθυνο επεξεργασίας, είτε σε τρίτο, στον οποίο ανακοινώνονται τα δεδομένα. Παρόμοια πρόνοια υπάρχει και στο Άρθρο 6(1)(ε) του Κανονισμού της Ε.Ε., όπου διευκρινίζεται ότι επιτρέπεται η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα όταν αυτή είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας.

Παρ’ όλα αυτά, στο Άρθρο 6(3) του Κανονισμού εξηγείται ότι ένα μέτρο που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας, πρέπει να ορίζεται στο εθνικό δίκαιο. Νοουμένου ότι ο περί Δήμων Νόμος δεν παρέχει εξουσία στον Δήμο για εγκατάσταση του συστήματος, αυτό έγινε με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο εξέτασε, σύμφωνα με τις συστάσεις της αρμόδιας επιτρόπου, τον σκοπό που θα εξυπηρετεί το εν λόγω σύστημα παρακολούθησης, τον αριθμό των καμερών και τα σημεία που αυτές θα τοποθετηθούν, τα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα ασφάλειας που θα πρέπει να ληφθούν, καθώς και την πρόσβαση της Αστυνομίας στις καταγραφείσες εικόνες.

Ως εκ τούτου, έχει εκπονηθεί εμπεριστατωμένη μελέτη από την Αστυνομία στην οποία κρίνεται απαραίτητη η εγκατάσταση του συστήματος, ενώ διευκρινίζεται ότι ο Δήμος Αγίας Νάπας θα ενεργεί ως ο υπεύθυνος επεξεργασίας του Κλειστού Κυκλώματος Βιντεο-Παρακολούθησης και η λειτουργία του συστήματος θα έχει ως πρωταρχικό στόχο την ασφάλεια των δημοτών και των τουριστών του Δήμου και την πάταξη οχληρίας με βάση τον περί Δήμων Νόμο και όχι την πρόληψη, διερεύνηση και εξιχνίαση ποινικών αδικημάτων, με βάση τον περί Αστυνομίας Νόμο, ενώ ξεκαθαρίζεται ότι σε περίπτωση διάπραξης αδικήματος, η Αστυνομία θα πρέπει να έχει ελεύθερη πρόσβαση στις καταγραφείσες εικόνες.

Η αρμόδια Επίτροπος πρότεινε συγκεκριμένα την εγκατάσταση των καμερών ασφαλείας στην πλατεία του μοναστηριού, στην πλατεία Γεώργιου Σεφέρη και στους παρακείμενους πεζοδρόμους καθώς και επί του πεζοδρόμου των οδών Ιπποκράτους και Αγίας Μαύρης, μέχρι το δημαρχείο της Αγίας Νάπας, όπου υπάρχει αριθμός κέντρων αναψυχής και παρατηρείται μεγάλος αριθμός τουριστών, ιδιαίτερα κατά τις μεταμεσονύχτιες ώρες, ενώ με βάση την αρχή της Αναλογικότητας, που καθιερώνει το άρθρο 4(1)(γ) του Νόμου, η οποία, στο Άρθρο 5(1)(γ) του Κανονισμού ανάγεται σε αρχή της Ελαχιστοποίησης των Δεδομένων και λαμβάνοντας υπόψη τους περιβάλλοντες χώρους, προτάθηκε η εγκατάσταση αριθμού σταθερών καμερών που δεν θα υπερβαίνουν τις σαράντα.

Τρόπος λειτουργίας του συστήματος

Οι εικόνες που θα καταγράφει το Κλειστό Κύκλωμα Βιντεο-Παρακολούθησης, σύμφωνα και με τις συστάσεις της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, θα πρέπει να αποθηκεύονται σε εξυπηρετητή (server), ο οποίος θα βρίσκεται φυλαγμένος στα γραφεία του Δήμου, σε χώρο όπου θα έχουν πρόσβαση μόνο εξουσιοδοτημένοι λειτουργοί του Δήμου. Οι λειτουργοί αυτοί θα πρέπει, σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτρόπου, να έχουν πρόσβαση στις καταγραφείσες εικόνες με ατομικό κωδικό χρήστη, μόνο σε περιπτώσεις που το δικαιολογούν οι σκοποί εγκατάστασης και λειτουργίας του συστήματος και θα πρέπει να υπάρχει λογισμικό log file/audit trail, που θα επιτρέπει, σε βάθος χρόνου, να ελέγχεται ποιος λειτουργός είχε πρόσβαση σε συγκεκριμένες εικόνες. Επίσης, νοείται ότι θα υπάρχει διευκόλυνση στην πρόσβαση της Αστυνομίας στις καταγραφείσες εικόνες σε περίπτωση που προκύψει επείγουσα ανάγκη.