Η Κύπρος στην Κοινοπολιτεία

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2019 έλαβεν χώραν ένα ολοήμερο, πολύ ενδιαφέρον σεμινάριο στο Πανεπιστήμιο Westminster στο Λονδίνο, με τίτλο «The past, present and the future relations between Cyprus, the UK and wider Commonwealth community». To διοργάνωσε το Κυπριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Metropolitan του Λονδίνου σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Τμήμα της Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας στο Λονδίνο, τη Royal Commonwealth Society και τη Σχολή Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας με την υποστήριξη του Ιδρύματος A. G. Leventis Foundation.

Στο σεμινάριο προήδρευσαν στο πρώτο μέρος ο ιστορικός/καθηγητής Dr Robert Holland και στο δεύτερο o ακαδημαϊκός Andrew Wright. Eισαγωγική ομιλία και έναρξη των εργασιών έκαναν η Αλίσια Χρυσοστόμου από το Πανεπιστήμιο του Westminster και ο Μάριος Ψαράς, Πολιτιστικός Ακόλουθος στην Κυπριακή Υπάτη Αρμοστεία.

Η εκδήλωση ήταν πλούσια σε αξιόλογους ομιλητές και ομιλήτριες, που ο καθένας από το θέμα του κάλυψε ενδιαφέρουσες πτυχές όσον αφορά τις σχέσεις της Κύπρου με την ευρύτερη Κοινοπολιτεία, παλαιές, σημερινές και μελλοντικές.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με την κοινή συνδρομή των ερευνητών Αντιγόνης Ηρακλείδου και Αναστασίας Γιάγκου από βιβλίο τους που έγραψαν προς τιμήν του Καθηγητή Holland. Καθώς αμφότερες, λόγω υποχρεώσεων στην Κύπρο, δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν στην εκδήλωση, ο Δρ Holland δέχθηκε να την διαβάσει εκ μέρους των, αποφεύγοντας τα κομμάτια εκείνα που εκθείαζαν τον ίδιο.

Στη συνέχεια ο Thomas Kiely, από το Βρετανικό Μουσείο, αναφέρθηκε στην κυπριακή πολιτιστική κληρονομιά εντός της Κοινοπολιτείας, την οποία κάλυψε μέσω της συλλογής αρχαιοτήτων από την Κύπρο και εξήγησε πόσο ταξίδεψαν αυτές ανά τον κόσμο. Αναφέρθηκε, επίσης, στους πρώτους ξένους ερευνητές στην Κύπρο. O ομιλητής είναι επικεφαλής του σχεδίου ψηφιοποίησης της συλλογής κυπριακών αρχαιοτήτων.

Ο Κώστας Γεωργίου, Αρχιτέκτονας από την Αμμόχωστο, μίλησε για την αρχιτεκτονική τύπου Κοινοπολιτείας σε σχέση με κτήρια στην Κυπριακή Δημοκρατία, π.χ. το Διδασκαλικό Κολέγιο Λευκωσίας σχεδιάστηκε από τον διάσημο Βρετανό αρχιτέκτονα Austen St. Barbe Harrison (πέθανε το 1976), ο οποίος, παρόλο που ήταν Βρετανός, πέρασε τα περισσότερά του χρόνια στη Μέση Ανατολή (Ιερουσαλήμ). Η Sandra Shevey, συγγραφέας (Anthropological Travel Writer), Εκτελεστική Διευθύνουσα Σύμβουλος της οργάνωσης για τις Λαϊκές Αγορές του Λονδίνου, μίλησε για το κυπριακό χαλλούμι και πώς αυτό προβάλλει την παράδοση της νήσου, π.χ. οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, είπε, μόνο από την Κύπρο εισάγουν χαλλούμι, αγνοώντας τους κανονισμούς της ΕΕ, και επεκτάθηκε στο πόσο γνωστό είναι στο Ηνωμένο Βασίλειο το κυπριακό χαλλούμι, με τοπικούς τώρα παραγωγούς.

Η φοιτήτρια (για PhD) Άντρια Τσαγγάρη, από το Κολέγιο King’s του Λονδίνου, αναφέρθηκε στις καταβολές και την αναθεώρηση του εκπαιδευτικού προγράμματος ιστορίας από τις αποικιακές Αρχές το 1935 στη βρετανική αποικία Κύπρο.

Οι Subaskar Sitsabeshan και Heidi Prislan, από το «Commonwealth Blue Charter», μίλησαν για τις «αρχές» της Κοινοπολιτείας για την προστασία των ωκεανών και επεκτάθηκαν στα προγράμματα προστασίας της θάλασσας της Μεσογείου και πέριξ της Κύπρου.

(σ.σ. Φ.Α.: Το “Commonwealth Blue Charter” είναι συμφωνία μεταξύ όλων των 53 χωρών μελών της Κοινοπολιτείας για ενεργό συνεργασία προς επίλυση των προβλημάτων των ωκεανών και προστασία των - υπογράφτηκε από τη Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ το 2013. Περισσότερα εδώ

https://bluecharter.thecommonwealth.org/ ).

Ο Ιωάννης Κλιναβός, ανώτερος Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Westminster, κάλυψε την οικονομική μεταμόρφωση οικονομικών ιδρυμάτων και τον αντίκτυπο επί ανεξάρτητων Κεντρικών Τραπεζών. Ο ομιλητής ερευνά για τα δικαιώματα επενδυτών στο πλαίσιο οικονομικής κρίσης και του Brexit.

Η Δρ Μαρία Χατζηαναστασίου, Λέκτορας στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, κάλυψε την επιρροή της βρετανικής κυριαρχίας στην Κύπρο στην ανάπτυξη των κυπριακών τεχνών μεταξύ 1878 και 1924.

«Οι Αρχές της Κοινοπολιτείας»

Ο Δρ Κλέαρχος Α. Κυριακίδης, Assistant Professor στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου UCLan (University of Central Lancashire), στην Κύπρο, μίλησε μέσω skype με θέμα «Αρχές (Charter) της Κοινοπολιτείας και οι ‘κοινές αξίες’ οι οποίες πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα της βρετανικής πολιτικής σε σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία». Ο Δρ Κυριακίδης αναφέρθηκε στις «Αρχές» της Κοινοπολιτείας, που καταγράφονται στη «Χάρτα» της (Charter), τις οποίες υπέγραψε ο Γενικός Γραμματέας της Κοινοπολιτείας στις 14 Δεκεμβρίου 2012, υιοθέτησαν οι ηγέτες των κρατών μελών της και, στη συνέχεια, υπέγραψε η Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ, την Ημέρα της Κοινοπολιτείας το 2013, ως επικεφαλής της Κοινοπολιτείας, αλλά δυστυχώς δεν έγιναν σεβαστές από τη βρετανική Κυβέρνηση σε σχέση με την Κύπρο.

Ο Δρ Κυριακίδης αναφέρθηκε στη στάση του Φόρεϊν Όφις ειδικά το 1974 και στο ότι η Τουρκία αφέθηκε να εισβάλει με δύο εισβολές στην Κυπριακή Δημοκρατία και ευθύνεται για εθνικό ξεκαθάρισμα, κατοχή, ξεριζωμό, και παραβιάσεις Διεθνών Συμβάσεων. Παρόλα αυτά, τόνισε, μέχρι σήμερα τα άτομα εκείνα που ευθύνονται δεν έχουν τιμωρηθεί και δεν έχουν προσαχθεί ενώπιον διεθνούς ποινικού δικαστηρίου…

(σ.σ. Φ.Α.: Οι «Αρχές» περιλαμβάνουν αναλυτική αναφορά στη δημοκρατία, στο κράτος δικαίου, στον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να συμμετέχει σε δημοκρατικές διαδικασίες, δίχως διακρίσεις. Πολιτικά κόμματα και άλλες οργανώσεις οφείλουν να σέβονται και να προωθούν δημοκρατική κουλτούρα και πρακτικές και όλοι να είναι υπόλογοι στο κοινό, οι παραβιάσεις των αξιών να αντιμετωπίζονται δίχως φόβο ή χάρες… Για περισσότερα ο σύνδεσμος εδώ: (http://thecommonwealth.org/sites/default/files/page/documents/CharteroftheCommonwealth.pdf)

1930 - Πτήσεις από Ηνωμένο Βασίλειο προς Αυστραλία μέσω… Λευκωσίας!

Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε και η έρευνα του ιστορικού με ειδικό ενδιαφέρον για την Κύπρο κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, Tim Reardon. Ο ερευνητής, παράλληλα, ερευνά και για την ιστορία του αεροδρομίου Λευκωσίας, ανατρέχοντας στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του - όταν ήταν μια μεγάλη άδεια έκταση για προσγειώσεις την δεκαετία του 1930 - μέχρι σήμερα. Ο Tim Reardon σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο του York και η βάση του είναι το Λονδίνο.

Στο πλαίσιο αυτό (δεκαετία του 1930) ανέπτυξε το θέμα του παρουσιάζοντας πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Σύμφωνα με την έρευνά του, το «αεροδρόμιο» Λευκωσίας είχε επιλεχθεί από πιλότους μικρών αεροπλάνων ως ένας από τους ενδιάμεσους σταθμούς για πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο προς Αυστραλία! Μάλιστα έκαναν και διαγωνισμούς ποιος θα φθάσει πιο γρήγορα! Και ο βρετανικός Τύπος της εποχής κάλυπτε τις πτήσεις εκείνες.

Σε μια περίπτωση, είπε, όταν προσγειώθηκε ένα αεροπλάνο, δεν είχε κανέναν εκεί και οι δύο πιλότοι έμειναν μέσα μέχρι που πέρασε κάποιος με ποδήλατο και του ζήτησαν να πάει να φέρει έναν αστυνομικό να φυλάει το αεροπλάνο, για να πάνε και εκείνοι στην πόλη σε κάποιο ξενοδοχείο και να βρουν και βενζίνη. Ο πολίτης με το ποδήλατο έφερε αστυνομικό, ο οποίος έμεινε φρουρός για το αεροπλάνο μέχρι να είναι έτοιμοι οι ιδιοκτήτες του και, αφού προμηθεύθηκαν βενζίνη, απογειώθηκαν για τον επόμενο προορισμό τους.

Σύμφωνα με την αφήγηση μιας άλλης πιλότου, «το αεροδρόμιο στη Λευκωσία είναι, πράγματι, ένα φυσικό έδαφος για προσγείωση… Το έδαφος δεν έχει δέντρα ή κτήρια να εμποδίζουν την προσγείωση, επομένως φαινόταν μεγαλύτερο από τις πληροφορίες που μου είχαν δώσει. Καθώς προσγειωνόμουν, πρόσεξα ότι είχαν τοποθετήσει και έναν δείκτη ανέμου και λίγα άτομα με ανέμεναν να φθάσω. Είδα, επίσης, ορισμένες μεγάλες πέτρες εδώ και εκεί, αλλά ευτυχώς μόνο μία ή δύο ίντσες πάνω από το έδαφος».

Προφανώς, θα ήταν η περίπτωση της δ. Jean Batten, για την οποία έγραψαν οι «Τάιμς» του Λονδίνου στις 7 Οκτωβρίου 1936 από ανταπόκριση από τη Λευκωσία, ότι η Miss Jean Batten είχε φύγει από την Αγγλία σε σόλο πτήση από τη Νέα Ζηλανδία προς Αυστραλία. Έφθασε στη Λευκωσία στις 12.45 μ.μ. στις 6 Οκτωβρίου και έφυγε μια ώρα αργότερα για Βαγδάτη.

Οι «Τάιμς» του Λονδίνου ανέφεραν συχνά τη δεκαετία του 1930 τις πτήσεις αυτές, όπως στις 22 Απριλίου 1938 «MR. BROADBENT IN CYPRUS»…

Τέλος, ο ερευνητής Reardon παρουσίασε έναν κατάλογο με 20 πτήσεις μεταξύ 10 Μαΐου 1934 και 21 Απριλίου 1938 με πιλότους από Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Βρετανία, Αμερική και Δανία.

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος