Ξέρουμε πού πάμε τελικά;
Από το «κλειδώνουμε τους όρους αναφοράς για να πάμε τριμερή» πήγαμε στο «να πάμε σε τριμερή για να οριστικοποιηθούν οι όροι αναφοράς» και με ουρά την πραγματοποίηση άτυπης πενταμερούς, που θέλει η Τουρκία για τη βάση λύσης
Γι’ ακόμη μια φορά η τουρκική πίεση έφερε καρπούς. Μπορεί η τριμερής Γκουτέρες, Αναστασιάδη και Ακιντζί να είναι προ των πυλών και το μόνο που απομένει να είναι ο καθορισμός της ημερομηνίας, ωστόσο η αξία της πλέον δεν είναι η ίδια. Η συμφωνία για όρους αναφοράς, όπως όλα δείχνουν, όχι μόνο δεν περνά πλέον μέσα από το τραπέζι της τριμερούς, αλλά φαίνεται ότι μεταφέρεται στο τραπέζι της άτυπης πενταμερούς, που θα στηθεί αμέσως μετά.
Στην τριμερή που θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα την περίοδο 15 με 20 Οκτωβρίου, ο πήχης πλέον έχει κατέβει. Η προϋπόθεση να υπάρξει συμφωνία στους όρους, και μετά να γίνει η τριμερής, δεν υπάρχει πια. Πλέον στην τριμερή θα αναζητηθεί ο τρόπος συμφωνίας ή τουλάχιστον θα επαναληφθεί η συναντίληψη που επικράτησε στις 9 Αυγούστου και στις πρώτες ώρες μετά την άφιξη της κ. Λουτ στην Κύπρο.
Το «θέλω» του Τσαβούσογλου, να συγκληθεί μια άτυπη πενταμερής, πλέον είναι γεγονός. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μάλιστα, στην τοποθέτησή του είπε ότι σε αυτήν την άτυπη πενταμερή οι εμπλεκόμενες πλευρές θα προσπαθήσουν να συμφωνήσουν στο αντικείμενο, όπως λέει ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, των συζητήσεων, με τη δική μας πλευρά να είναι απόλυτα ξεκάθαρη ως προς αυτόν τον στόχο. Ο κ. Τσαβούσογλου επιδιώκει τη βάση λύσης, ενώ η Λευκωσία πλέον έχει σηκώσει για τα καλά τη σημαία της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. «Η θέση μας ήταν ξεκάθαρη, όπως τη διατύπωσα και στην ομιλία μου στη Γενική Συνέλευση. Η βάση λύσης του Κυπριακού είναι τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια υπηκοότητα», είπε στους δημοσιογράφους ο κ. Αναστασιάδης.
Πάντως, λίγη ώρα αργότερα κυβερνητικές πηγές υποστήριξαν ότι στην άτυπη πενταμερή δεν θα υπάρξει ουσιαστική διαπραγμάτευση και δεν τίθεται θέμα συζήτησης της βάσης λύσης του Κυπριακού.
Το ελάχιστο πλέον που θέλει να κλειδώσει η Λευκωσία είναι οι όροι αναφοράς να περιέχουν τρία συστατικά: Την κοινή δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014, τις συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί μέχρι το Κραν Μοντανά και, βεβαίως, το πλαίσιο του Γ.Γ., όπως έχει παρουσιαστεί στις 30 Ιουνίου από τον ίδιο. Το προσχέδιο της κ. Λουτ που είχε φέρει στην Κύπρο πρόσφατα βρίσκει σύμφωνη της Λευκωσία.
Τελικά ήξερε ο Γκουτέρες τι έλεγε
Οι εξελίξεις αποτελούν βούτυρο στο ψωμί της Άγκυρας, ώστε να μπορεί να βάλει στους όρους αναφοράς το ενδεχόμενο άλλων επιλογών.
Λίγη ώρα μετά τη δήλωση του Προέδρου Αναστασιάδη με το πέρας της συνάντησης που είχε με τον κ. Γκουτέρες για την πενταμερή, κυβερνητικές πηγές υποστήριζαν ότι το λεκτικό του κ. Γκουτέρες για το θέμα ήταν γενικόλογο και ότι η εικόνα που εμφάνιζε ήταν ότι δεν έχει καταλάβει το αντικείμενο της τουρκικής ιδέας για την άτυπη πενταμερή.
Ωστόσο, το βράδυ της ίδιας μέρας υπήρξε νέα δήλωση του Προέδρου Αναστασιάδη ότι ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τόνισε πως το ενδεχόμενο να συγκαλέσει άτυπη πενταμερή συνάντηση είναι επίσης κάτι που θεωρεί ότι θα συνέβαλλε στο να οδηγηθούμε σε μια καλά προετοιμασμένη, όπως ο ίδιος είπε, επανέναρξη του διαλόγου, ώστε να έχει αποτελέσματα.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες δείχνει ότι ξέρει πολύ καλά και τι λέγει και τι εννοεί. Εμφανίστηκε προετοιμασμένος στο τετ-α-τετ με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. «Μου έκανε εντύπωση που δεν είχε ούτε μία κόλλα μπροστά του», μας ανέφερε κυβερνητική πηγή. Έβαλε στο τραπέζι της συζήτησης συγκεκριμένα δεδομένα. Είπε ότι έχουμε δύο επιλογές, την τριμερή και την τουρκική ιδέα για άτυπη διάσκεψη «5+1».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε στην ενημέρωση των δημοσιογράφων ότι «αν θα θέλουν οι Τούρκοι να θέσουν κάτι άλλο στο τραπέζι από αυτό που συζητείται, αντιλαμβάνεστε ότι είναι εκτός συζήτησης». Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί πλέον να πει με βεβαιότητα ότι δεν θα συμβεί.
Πού πατά η Τουρκία
Είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία στην άτυπη πενταμερή δεν θα χάσει την ευκαιρία να βάλει στο τραπέζι και άλλες λύσεις, ίσως και αυτήν των δύο κρατών. Το γαϊτανάκι των εισηγήσεων περί αποκεντρωμένης από πλευράς εξουσιών ομοσπονδίας, ή κοινοβουλευτικής δημοκρατίας ή ακόμη του βελγικού μοντέλου, έδωσε το έναυσμα στην Άγκυρα να ρίχνει επικοινωνιακά χαρτιά πως η Λευκωσία δεν ξέρει τι θέλει, βλέποντας παράλληλα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να μην αναφέρει τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ως βάση λύσης.
Πάντως ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι οποιαδήποτε αλλαγή της μορφής λύσης, λαμβάνοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, προϋποθέτει και τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ασφαλείας μετά από αίτημα όλων των εμπλεκομένων μερών.
