Σταθερές οι ανησυχίες Τροϊκανών για εκτροχιασμό της οικονομίας

Με τις εθνικές αδυναμίες να παραμένουν, αλλά και τις ανησυχίες τόσο για τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της υγείας όσο και για το αποτέλεσμα των δικαστικών αποφάσεων σε σχέση με προηγούμενα μέτρα ελέγχου του μισθολογικού κόστους στον δημόσιο τομέα, καταφθάνει στην Κύπρο τη Δευτέρα, 16 Σεπτεμβρίου, κλιμάκιο των διεθνών δανειστών. Το κλιμάκιο θα αποτελείται από εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), στο πλαίσιο του έβδομου μεταμνημονιακού ελέγχου.

Πληροφορίες της «Σημερινής» αναφέρουν ότι η αντιπροσωπία της Τρόικας θα επιστήσει την προσοχή στα ζητήματα που αφορούν τη δημοσιονομική πολιτική του κράτους

Ισχυρά τα δημοσιονομικά δεδομένα του έτους, με το πλεόνασμα να φθάνει σχεδόν τα €700 εκ., αλλά και με τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της οικονομίας, όπως και τη μείωση της ανεργίας

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τα υψηλά επίπεδα του ιδιωτικού χρέους παραμένουν από τους μεγαλύτερους κινδύνους, που επηρεάζουν αρνητικά τα δημοσιονομικά

Οι διεθνείς δανειστές της Κύπρου θα εξετάσουν κατά την παρουσία τους στο Υπουργείο Οικονομικών την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η κυπριακή οικονομία, τα δημόσια οικονομικά και τις προβλέψεις για την πορεία τους, τον προϋπολογισμό του 2020 και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Κατά τις επαφές τους στην Κεντρική Τράπεζα θα εξεταστούν τα τρέχοντα θέματα του τραπεζικού συστήματος και κυρίως η πορεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των αναδιαρθρώσεων.

Τα κλιμάκια αναμένεται να συναντηθούν με τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη και τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνο Ηροδότου, ενώ αναμένεται να έχουν και συναντήσεις με τον Σύνδεσμο Τραπεζών και τραπεζίτες.

Στο τέλος κάθε αποστολής οι τεχνοκράτες της Τρόικας ετοιμάζουν χωριστές εκθέσεις για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί.

Πληροφορίες της «Σημερινής» αναφέρουν πάντως ότι η αντιπροσωπία της Τρόικας θα επιστήσει την προσοχή στα ζητήματα που αφορούν τη δημοσιονομική πολιτική του κράτους, εκπέμποντας αυστηρό μήνυμα για την αυξανόμενη πίεση για δημοσιονομική χαλάρωση.

Οι διεθνείς δανειστές αναμένεται επίσης να επαναλάβουν τη θεώρησή τους ότι αν και η πώληση της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας στην Ελληνική Τράπεζα μείωσε την αβεβαιότητα σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα και βελτίωσε την εμπιστοσύνη των καταθετών σε αυτό, εντούτοις υπάρχουν αυξημένες ανησυχίες για τη μεταφορά των €5,7 δις μη εξυπηρετούμενων δανείων στη δημόσια οντότητα που δημιουργήθηκε.

Την ίδια στιγμή, όμως, οι πιστωτές θα έχουν ενώπιόν τους τα ισχυρά δημοσιονομικά δεδομένα του έτους, με το πλεόνασμα να φθάνει σχεδόν τα €700 εκ. τους πρώτους επτά μήνες του έτους, αλλά και τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της οικονομίας αν και με πιο μειωμένους ρυθμούς, αλλά και τη μείωση της ανεργίας.

Τα «κόκκινα» δάνεια και το χρέος των νοικοκυριών

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους, που επηρεάζουν αρνητικά τα δημοσιονομικά, κυρίως σε περίπτωση μιας νέας χρηματοοικονομικής κρίσης. Ενώ σοβαρές ανησυχίες δημιουργεί και το βραχυπρόθεσμο χρέος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και γενικότερα τα επίπεδα του ιδιωτικού χρέους.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Κομισιόν για τη δημοσιονομική σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «σε περίπτωση μιας σημαντικής τραπεζικής κρίσης βραχυπρόθεσμα, δηλαδή το 2019, οι δημοσιονομικές επιπτώσεις θα ήταν ανεπαίσθητες για όλες τις χώρες της Ε.Ε, εκτός από την Κύπρο, που ο αντίχτυπος θα ξεπερνούσε το 1% και συγκεκριμένα θα ανερχόταν σε 3,2% του ΑΕΠ. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, και συγκεκριμένα το 2029, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο τραπεζικής κρίσης, ο αντίκτυπος θα ήταν σχετικά περιορισμένος και για την Κύπρο και θα ανερχόταν σε 0,4% του ΑΕΠ, παρότι ως ποσοστό είναι αρκετά υψηλότερο από αυτό άλλων χωρών», καταλήγει η έκθεση.

Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι η Κύπρος σημείωσε σημαντική πρόοδο στην εξυγίανση του τραπεζικού της συστήματος και στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών. Το 2018 τα ΜΕΔ μειώθηκαν σημαντικά κυρίως λόγω δύο εφάπαξ συναλλαγών, δηλαδή της μεταβίβασης των μη εξυπηρετούμενων περιουσιακών στοιχείων της ΣΚΤ στην κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ΚΕΔΙΠΕΣ και της πώλησης ενός μεγάλου χαρτοφυλακίου ΜΕΔ από την Τράπεζα Κύπρου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση των ισολογισμών των δύο μεγαλύτερων τραπεζών. Ανεξάρτητα από αυτήν τη σημαντική πρόοδο, η μείωση των ΜΕΔ εξακολουθεί να αποτελεί βασική προτεραιότητα, καθώς το ποσοστό ΜΕΔ στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα παραμένει το δεύτερο υψηλότερο στη ζώνη του ευρώ.

Επιπλέον, τα ΜΕΔ που μεταφέρθηκαν στην ΚΕΔΙΠΕΣ και σε άλλες εταιρείες αγοράς πιστώσεων εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία. Προκειμένου να συνεχιστεί η εξυγίανση των ΜΕΔ, είναι τώρα απαραίτητο να ενισχυθεί η πειθαρχία των δανειοληπτών σε ό,τι αφορά την αποπληρωμή των δανείων και να μειωθεί το μη βιώσιμο χρέος χρησιμοποιώντας πλήρως τα αναθεωρημένα πλαίσια αφερεγγυότητας και εκποιήσεων.

Η αυστηρή αξιολόγηση συμμόρφωσης με τα κριτήρια επιλεξιμότητας και η ταχεία ενεργοποίηση των διαδικασιών εκποιήσεων, σε περίπτωση που προκύψει εκ νέου αθέτηση υποχρεώσεων, θα είναι καθοριστικής σημασίας για την απόδοση του σχεδίου ΕΣΤΙΑ για ΜΕΔ που είναι εξασφαλισμένα με υποθήκη πρώτης κατοικίας.

Η εξόφληση του ρωσικού δανείου

Οι πιστωτές αναμένεται να προσμετρήσουν και το θετικό κλίμα που δημιουργήθηκε με την πρόωρη εξόφληση του δανείου από τη Ρωσία προς την Κύπρο, την περασμένη Δευτέρα, με το Υπουργείο Οικονομικών να προετοιμάζεται πλέον για αποπληρωμή του χρέους προς την Τρόικα. Συγκεκριμένα, από του χρόνου αρχίζει η σταδιακή καταβολή των δόσεων, με μικρές δόσεις, και από το 2025 και μετά αρχίζει η εξόφληση των μεγαλύτερων δόσεων.

Η πρώτη δόση αφορά το έτος 2020 και ένα ποσό €38 εκατ. προς το ΔΝΤ και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ). Αναλυτικότερα, τα επόμενα χρόνια θα καταβληθούν οι πιο κάτω δόσεις: 2021 €168 εκατ., 2022 €153 εκατ., 2023 €153 εκατ., 2024 €108 εκατ., 2025 €413 εκατ., 2026 €1,010 δις, 2027 €1 δις, 2028 €1 δις, 2029 €1,05 δις, 2030 €900 εκατ. και 2031 €1 δις.

Το χρέος των €2,2 δις

Με τις υπόλοιπες λήξεις δανείων, το μακροπρόθεσμο χρέος που πρέπει να εξοφληθεί από φέτος και μετά, φθάνει τα €2,2 δις ετησίως. Τα περισσότερα δάνεια ύψους €7,8 δις λήγουν σε χρονική περίοδο μεταξύ 6 και 10 ετών λόγω των δανείων του ΕΜΣ.

Το 45% και 43% του χρέους που λήγει εντός αυτής της χρονικής περιόδου αφορά αποπληρωμές δανείων προς το ΕΜΣ και λήξεις διεθνών ομολόγων.

Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία λήξεων χρέους ποσού ύψους €7,5 δις εμπίπτει σε χρονική περίοδο μεταξύ 2 και 5 ετών. Το 39% περίπου των λήξεων της περιόδου αυτής αφορά λήξεις εγχώριων ομολόγων, εκ των οποίων το 66% σχετίζεται με λήξεις εγχώριων ομολόγων προς τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα.

Σύμφωνα με το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, το 33% του χρέους που λήγει στην υπό αναφορά περίοδο αφορά λήξεις τριών διεθνών ομολόγων στα έτη 2020, 2022 και 2023.

Το υπόλοιπο ποσό ύψους €2,1 δις, που λήγει στην υπό αναφορά περίοδο, αφορά δάνεια, εκ των οποίων το 59% την εξόφληση του δανείου προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, που ανακοινώθηκε την περασμένη Δευτέρα.