Το ναυάγιο της Μόσχας και το φιάσκο του Βερολίνου

Το ναυάγιο της Μόσχας και το φιάσκο του Βερολίνου… Ας αρχίσουμε από την αρχή: Ως γνωστόν, η Ρωσία είναι θετική προς τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στο θέμα της Λιβύης, ενώ οι Τούρκοι πρόσκεινται προς τον Σάρατς, ενισχύοντάς τον με ισλαμιστές τρομοκράτες. Η σύσκεψη στη Μόσχα έγινε, διότι η Τουρκία, από το έδαφος της οποίας διέρχονται οι αγωγοί φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη, υποκίνησε τη Ρωσία, προκειμένου να γίνει αυτή η διάσκεψη στη Μόσχα, παρούσης και της Τουρκίας, μεταξύ των αντιμαχόμενων παρατάξεων. Εκείνο που προβλήθηκε, τελικά, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ήταν η υπερδύναμη Ρωσία και η αναθεωρητική δύναμη Τουρκία, χωρίς τις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις, να συζητούν για την επίλυση του Λιβυκού. Κανένα παράδοξο: Το οικονομικό συμφέρον της Ρωσίας την ανάγκασε να γίνει αυτή η σύσκεψη, γιατί εξαρτάται οικονομικά από τους αγωγούς της που περνούν από την Τουρκία. Ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, όμως, σχεδόν έχει κερδίσει τον πόλεμο και, ενώ του έχει μείνει η τελευταία μπουκιά, τον κάλεσαν για την ειρήνη. Καλώς, βέβαια, συμμετείχε, γιατί, για τη διεθνή κοινότητα, έπρεπε να ήταν παρών. Η Τουρκία γνωρίζει ότι έχασε τον πόλεμο, γι’ αυτό παίζει τα τελευταία της χαρτιά ως προς το θέμα της Λιβύης. Μετά την αποχώρηση του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ μπήκε στο παιγνίδι ο ευρωπαϊκός οικονομικός γίγαντας που λέγεται Γερμανία. Καλά, διερωτάται κανείς, πώς ξεκίνησε η Γερμανία μετά τη διάσκεψη της Μόσχας να καλέσει τη διάσκεψη του Βερολίνου; Η Τουρκία, βλέποντας την αποτυχία και το ναυάγιο της Μόσχας, υποκίνησε και τη Γερμανία για τη σύσκεψη του Βερολίνου, διότι: α) Η Γερμανία είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο είναι οικονομικά συνδεδεμένες οι δύο χώρες και πόσο μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έχει η Γερμανία από την Τουρκία. Επομένως, η Άγκυρα, όπως υποκίνησε τη Ρωσία, υποκίνησε και τη Γερμανία, λόγω της αλληλοεξαρτώμενης οικονομικής τους σχέσης. Τούτο επιβεβαιώνεται, αν δει κανείς το εμπορικό ισοζύγιο των δύο χωρών: Η Γερμανία εισάγει από την Τουρκία τρόφιμα και υφάσματα ύψους 14 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ για τη Γερμανία η Τουρκία είναι ο πρώτος εμπορικός της εταίρος με μεγάλες βιομηχανίες κατασκευής οχημάτων -Mercedes, BMW, VW -, μηχανολογικών ειδών, ηλεκτρικών ειδών κ.λπ.

Όσον αφορά την Τουρκία, οι δύο παράμετροι οι οποίες βοήθησαν στο να ασκήσει αυτήν την πολιτική είναι η αναθεωρημένη πολιτική της, που είναι σε συνάρτηση της επέκτασής της στην πάλαι ποτέ οθωμανική αυτοκρατορία, και η παράνομη συμφωνία που έκανε με τη Λιβύη, αφού διαλαλεί ότι ακόμα στη Λιβύη υπάρχουν απόγονοι των Οθωμανών. Η Άγκυρα προσπαθεί με κάθε τρόπο να διασπάσει τις συμμαχίες οι οποίες έχουν γίνει σε όλη την Αν. Μεσόγειο για την ενέργεια, απ’ όλες τις χώρες που έχουν υπογράψει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που είναι και η Διεθνής Νομιμότητα, ενώ αυτή δεν έχει υπογράψει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, με αποτέλεσμα αυτή να είναι παράνομη. Ισχυρίζεται, δε, ότι, εάν δεν είναι στην εξίσωση του φυσικού αερίου και αν δεν ληφθεί υπ’ όψιν η ίδια, τότε τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Ωστόσο, θεωρώ πως αυτά είναι σχεδιασμοί της τουρκικής πολιτικής και θα εξηγήσω παρακάτω, γιατί η Τουρκία δεν μπορεί να επέμβει στο φυσικό αέριο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Κατ’ αρχήν, ο αγωγός East Med έχει γεωπολιτική και στρατηγική σημασία για το Ισραήλ. H γεωπολιτική του αξία έγκειται στο γεγονός ότι παρέχει στο Ισραήλ στρατηγικό βάθος όχι προς ανατολάς, αφού δεν έχει την ανάλογη έκταση, αλλά προς δυσμάς. Θα έλεγε κανείς ότι ο όρος στρατηγικό βάθος λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα για το Ισραήλ, αφού δεν έχει χερσαία έκταση, αλλά θάλασσα προς δυσμάς. Το Ισραήλ περιβάλλεται από 300 εκατομμύρια Άραβες, το στρατηγικό του βάθος είναι προς δυσμάς στη θάλασσα, το οποίο στοιχίζεται προς την Κύπρο, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, καθώς και προς τις χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ήδη, πρόσφατα, άρχισε να διοχετεύει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Λεβιάθαν προς την Αίγυπτο. Ακόμα, δε, από το 2008, οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν αναπτυχθεί σε τεράστιο βαθμό. Είναι βέβαιο, για κάποιον που παρακολουθεί τη γεωπολιτική και τη στρατηγική των χωρών που περιβάλλουν τη Μεσόγειο, ότι κανένας δεν θέλει να αποκλείσει κανέναν. Και είναι επίσης βέβαιον ότι η Αίγυπτος, η οποία αντιπροσωπεύει το 1/3 του αραβικού κόσμου με πληθυσμό 100 εκατομμύρια, θα αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου. Την ίδια ώρα, με τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις υγροποίησης που διαθέτει το Κάιρο σε συνδυασμό με τον αγωγό Εast Med, η Αμερική θα αναλάβει όλη τη διαχείριση του ΦΑ, καθώς πάνω στον συγκεκριμένο αγωγό θα συνδεθούν όλα τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που ανήκουν στη λεκάνη της Ν.Α. Μεσογείου και τα οποία θα διοχετεύονται προς την Ευρώπη, γιατί είναι λογικό οι Ηνωμένες Πολιτείες μαζί με το ΝΑΤΟ να προστατεύσουν τους αγωγούς.

Ρωσική απαγκίστρωση

Από την άλλην, η Ρωσία, σε έναν ευρύ ορίζοντα 15ετίας θα έχει απαγκιστρωθεί πλέον από την Ευρώπη για τους παρακάτω δύο λόγους: α) Από τις 3 Δεκ. 2019 η Ρωσία άρχισε να διοχετεύει φυσικό αέριο προς την Κίνα με αγωγό 5811 χιλιόμετρων εντός της επικράτειάς της και θα τροφοδοτεί την Κίνα μέχρι το 2050. Μια τεράστια χώρα, η οποία έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό του κόσμου (ενάμισι δισεκ. πληθυσμός). Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση που φανερώνει ότι, σε αυτό το στάδιο που εκτιμώ, το βάθος, δηλαδή, δεκαπενταετίας, η Μόσχα θα απαγκιστρωθεί από το φυσικό αέριο τής Ευρώπης, γιατί θα τροφοδοτεί φυσικό αέριο όλη την Ευρώπη η Αμερική. Η προστασία του EAST MED και η διαχείρισή του από την Αμερική έχει μεγάλη σημασία για την παγκόσμια οικονομία, διότι αυτά θα ρυθμίζουν την ισοτιμία μεταξύ δολαρίου και ευρώ. Είναι αδιανόητο οι ΗΠΑ να μην μπορούν να ελέγξουν όλο αυτόν τον αμύθητο πλούτο.

Συμπερασματικά, θα έλεγε κανείς ότι όλοι, της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης, άρχισαν να ενδιαφέρονται για τη Λιβύη όταν ο Στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ έφθασε λίγο πριν από την κατάληψη της Τρίπολης. Ο λόγος είναι ότι όλοι γνωρίζουν, όπως έχει ανακοινωθεί από επίσημους κύκλους μετά από σεισμικές έρευνες, πως μεταξύ Κρήτης και Λιβύης υπάρχουν δύο τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου, από τα οποία πιστεύεται ότι το ένα είναι το μεγαλύτερο του κόσμου. Γι’ αυτό, όλοι αυτοί δεν αγάπησαν ξαφνικά τον λιβυκό λαό και την ειρήνη. Η Γερμανία, που έκανε δύο παγκόσμιους πολέμους, είναι μία οικονομική υπερδύναμη. Και βλέποντας ότι, αν επικρατήσει ο Στρατάρχης Χαφτάρ, θα επηρεαστούν τα συμφέροντά της, έσπευσε να ρυθμίσει το πρόβλημα, με βάση αυτά τα τελευταία. Όπως και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, υποκινούμενη, μάλιστα, από την Τουρκία. Ειρήσθω εν παρόδω, να επισημάνω ότι, σε πρόσφατη συμμετοχή μου σε σεμινάριο στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας για τους πυλώνες ανάπτυξης της ΕΕ για τον 21ον αιώνα και μετά την παρουσίαση από τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τού υπέβαλα σχετική ερώτηση αναφορικά με την άμυνα της Ευρώπης, η οποία θα πρέπει να αυτονομηθεί. Δεν αναφέρω το τι διημείφθη, αλλά, όσον αφορά την άμυνα, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, στο τέλος μάς υπενθύμισε ότι η Ευρωπαϊκή Οικονομική Ένωση έγινε για την οικονομία και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μαζί με την Τουρκία μια σχέση ανταλλαγών 180 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ΕΕ, η Γερμανία και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη το πρώτο πράγμα που σκέφτονται και θα σκέφτονται είναι τα οικονομικά τους συμφέροντα. Γι’ αυτό και δεν μπορούν να επέμβουν άμεσα στην Τουρκία, αρκούμενα να βγάζουν επιλεκτικές τοποθετήσεις/παρατηρήσεις, αφού και η Άγκυρα γνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεγάλα οικονομικά συμφέροντα μαζί της.

Επικράτηση Χαφτάρ

Όσον αφορά την πολεμική έκβαση της κρίσης στη Λιβύη, εκτιμώ

ότι σε εύλογο χρονικό διάστημα θα έχει λήξει το θέμα εναντίον των τουρκικών συμφερόντων, διότι, στρατηγικά, είναι προς όφελος της Αιγύπτου να επιβληθεί ο στρατηγός Χαφτάρ. Η οποία είναι μία τεράστια αναδυόμενη δύναμη, κομβική, πλέον, για την ενεργειακή γεωπολιτική, και δεν θα επιτρέψει επικράτηση της Τουρκίας. Στο αντιτουρκικό μπλοκ, όσον αφορά τη λιβυκή κρίση, συμπαρατάσσονται, ακόμα, τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο και το Ισραήλ, με ό,τι αυτό εξυπακούεται, χώρες που επίσης δεν θα επιτρέψουν την επικράτηση των ισλαμιστών τρομοκρατών.

Για όλους αυτούς τους λόγους, αλλά και λόγω της γεωπολιτικής ισορροπίας της περιοχής και των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων που διακυβεύονται εκτιμώ ότι, μέχρι το καλοκαίρι, νέος πρόεδρος της Λιβύης θα είναι ο στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ. Επιπρόσθετα, ούτε και οι υπόλοιποι μεγάλοι παίκτες Ρωσία, Αμερική, Γαλλία, ΕΕ, ΟΗΕ - θα επιτρέψουν την επικράτηση των φανατικών ισλαμιστών, ανεξάρτητα από τις διασκέψεις που έγιναν, που, όπως προσημείωσα, κατά την γνώμη μου υποκινήθηκαν από την Τουρκία. Η οποία, ως άρπαγας που είναι, θέλει τα πάντα δικά της.

*Ταξίαρχος ε.α. Πολεμικής Αεροπορίας