«Μαύρος Κύκνος» οι Βουλευτικές Εκλογές 2021
Όλα δείχνουν ότι τον ερχόμενο Μάιο θα έχουμε εκλογές ‘μαύρου κύκνου’, με απρόβλεπτα αποτελέσματα και ανατροπές. Για ορισμένες πολιτικές δυνάμεις και υποψηφίους βουλευτές θα είναι ένας αρνητικός μαύρος κύκνος με εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες. Για άλλα όμως κόμματα και υποψηφίους θα είναι ένας θετικός μαύρος κύκνος με σημαντικά εκλογικά οφέλη. Κύριο χαρακτηριστικό του Προεκλογικού οι ασυμμετρίες - μια έξυπνη κίνηση στην εκλογική σκακιέρα μπορεί να επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη. Μια λάθος κίνηση μπορεί να έχει τεράστιες απώλειες. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται μόνο από την προεκλογική στρατηγική ή μήπως η κάλπη παίζει ζάρια;
Το κυπριακό κομματικό σύστημα έχει μπει σε μια μεταβατική περίοδο, σε μια εποχή πολύ μεγάλης εκλογικής κινητικότητας με πολλαπλά είδη μετατοπίσεων. Ζούμε μια εποχή αποδυνάμωσης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, οι μετακινήσεις γίνονται πολύ πιο εύκολα και πιο συχνά απ’ ό,τι παλαιότερα και με αυτήν την έννοια κανένα κόμμα δεν έχει διασφαλισμένους τους ψηφοφόρους του. Σήμερα στην Κύπρο, μόλις 1 στους 2 εκλογείς δηλώνει ότι αισθάνεται κοντά σε κάποιο πολιτικό κόμμα. Ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων δηλώνουν αποχή και αναποφάσιστοι. Η απουσία από την εκλογική διαδικασία δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη ως μια τάση προς απο-πολιτικοποίηση.
Το ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Πέραν των ψηφοφόρων που δηλώνουν αποχή ή αναποφάσιστοι, τα φαινόμενα της απόκρυψης ψήφου και της κρυφής ψήφου είναι πιο ενισχυμένα από ποτέ. Η απόκρυψη ψήφου έχει να κάνει με το γεγονός ότι μέρος του εκλογικού σώματος δεν εκφράζει την ψήφο του, ενώ κρυφή ψήφος είναι το γεγονός ότι ο εκλογέας δηλώνει πως θα ψηφίσει έναν υποψήφιο, ενώ στο μυαλό του έχει κάτι άλλο. Υπάρχει και μετακινούμενη ψήφος, δηλαδή ψηφοφόροι ενός κόμματος θα ψηφίσουν υποψήφιο άλλου κόμματος αντί τον δικό τους, ασχέτως τι δηλώνουν στις δημοσκοπήσεις.
Μεταξύ σφύρας και άκμονος ο εκλογικός αγώνας για τις Βουλευτικές 2021. Από τη μια η πρωτοφανής ρευστότητα και ο κατακερματισμός που χαρακτηρίζουν το πολιτικό τοπίο. Από την άλλην οι δύσκολες και πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα. Ο προεκλογικός αγώνας βρίσκεται στο μάτι της τέλειας καταιγίδας με κύρια χαρακτηριστικά τις ασυμμετρίες και τα εκρηκτικά ρίσκα. Οι πρωτόγνωρες συνθήκες, που επικρατούν, ευνοούν τη δημιουργία μαύρων κύκνων αλλά και την εμφάνιση παραθύρων ευκαιρίας τόσο σε επίπεδο πολιτικών κομμάτων όσο και σε επίπεδο υποψήφιων βουλευτών.
Στην πορεία προς τις Βουλευτικές του 2021, τα κόμματα και οι υποψήφιοι έχουν να αντιμετωπίσουν σμήνη μαύρων κύκνων – αρνητικών μαύρων κύκνων και θετικών μαύρων κύκνων. Στο μη γραμμικό αυτό περιβάλλον, το κλειδί της εκλογικής επιτυχίας είναι η διαχείριση των ασυμμετριών. Η κάλπη δεν παίζει ζάρια. Το εκλογικό αποτέλεσμα στις επικείμενες Βουλευτικές δεν θα εξαρτηθεί από την τυχαιότητα αλλά από την πολιτική δημιουργικότητα και τις ασύμμετρες στρατηγικές καινοτομίας που θα αναπτύξουν τα κόμματα και οι υποψήφιοι, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις θετικές ασυμμετρίες (ευκαιρίες) και να αποφύγουν τις αρνητικές ασυμμετρίες (κινδύνους). Η ανακάλυψη και αξιοποίηση των πολύτιμων ασυμμετριών μπορεί να επιφέρει εκθετικά πολλαπλασιαστικά εκλογικά οφέλη και πλεονεκτήματα.
Στο πιο πάνω πλαίσιο, βασικός στόχος είναι η ανάπτυξη ικανοτήτων μέσα από τις ασυμμετρίες και η μετατροπή των ασυμμετριών σε πόρους και μέσα που θα επιτρέψουν στις πολιτικές δυνάμεις να επωφεληθούν και να αποκτήσουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Για να το πετύχουν αυτό, τα προεκλογικά επιτελεία των πολιτικών κόμματων ή/και των υποψήφιων βουλευτών πρέπει να:
- Ανακαλύψουν τις εκλογικές ασυμμετρίες και να διακρίνουν την προοπτική μεταξύ τους.
- Μετατρέψουν τις ασυμμετρίες σε ικανότητες και να τις ενσωματώσουν στρατηγικά σε έναν αναδιαμορφωμένο οργανωσιακό σχεδιασμό, που θα τις αξιοποιεί και θα διατηρεί την ανάπτυξή τους.
- Συνταιριάσουν τις ικανότητες που πηγάζουν από τις ασυμμετρίες με τις εκλογικές ευκαιρίες, αναπτύσσοντας ασύμμετρες στρατηγικές καινοτομίας.
Υπάρχουν διάφορα είδη ασυμμετριών -τόσο σε επίπεδο πολιτικών δυνάμεων όσο και σε επίπεδο υποψηφίων Βουλευτών- που αφορούν όλες τις πτυχές και όλες τις εκφάνσεις της προεκλογικής εκστρατείας.
*Σύμβουλος Στρατηγικής, Επικοινωνίας και Καινοτομίας
