Η Κύπρος στο εδώλιο της… διαφθοράς

Και τώρα, τι. Και πώς, εξοχότατε κ. Πρόεδρε; Πώς θα συνεχίσουμε να παριστάνουμε το… κράτος, αφού είμαστε, τόσα χρόνια, παρακράτος; Πώς θα γίνουμε... κυβέρνηση, αφού πορευόμαστε, τόσα χρόνια, ακυβέρνητοι κι ανερμάτιστοι, με μόνο μπούσουλα το ανεμόδαρτο άγος της διαφθοράς;

Η δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, ενόψει, μάλιστα, των κρίσιμων εξελίξεων στο Κυπριακό, δεν πρέπει απλώς να προβληματίζει, αλλά να συνεγείρει όσες δυνάμεις στο πολιτικό σκηνικό (αν υπάρχουν, πλέον, έστω κατ’ ελάχιστον) και στην κοινωνία των πολιτών έχουν μείνει ανέπαφες από τον ελλέβορο της διαπλοκής και της διαφθοράς.

Η Κύπρος πορεύεται, πολιτικά και ηθικά αφοπλισμένη, με τον σταυρό της διεθνούς απαξίωσης στον ήδη τσακισμένο ώμο της, τον Γολγοθά της επίλυσης του Κυπριακού, αποστερημένη και τα ελάχιστα, πλέον, ερείσματα: μια minimum διεθνή «υπόληψη» ως κράτος «συνεργασίας και σταθερότητας», μια… εξ απαλών ονύχων «συμπάθεια» από κάποιους, ένεκα της ιστορίας, του ρόλου και της θέσης της, έναν ιδιοτελή υπολογισμό κάποιων φίλιων συμφερόντων, στο ευρύτερο πεδίο των γεωπολιτικών μετατοπίσεων.

Και διερωτάται, ευλόγως, ο απλώς εχέφρων και υποψιασμένος πολίτης:

Ποια έννοια νομιμότητας, διεθνοπολιτικής δικαιικής τάξης και ευρωπαϊκού κεκτημένου θα προτάξετε, εξοχότατε κ. Πρόεδρε, όταν θα σύρεστε… ισόκυρος με το επαχθές κατοχικό μόρφωμα -χαλκείο κάθε ασύδοτης παρανομίας και αχρειότητας-, εν άλλοις λόγοις, παντελώς ευτελισμένος, διαπομπευμένος, απογυμνωμένος και πλήρως αποδυναμωμένος στην, ενδεχομένως, ληξιαρχική πράξη του τέλους του Κυπριακού, στις επικείμενες διαπραγματεύσεις εξπρές, που μεθοδεύουν οι εν Εσπερία… «σύμμαχοι» και «εταίροι».

Τι θα αντιτάξετε στις… αντιρρήσεις τους στην ανάγκη να παραμείνει η Κύπρος ένα… κανονικό κράτος, όταν αποδεικνύεται στην πράξη πως είμαστε παταγωδώς ανίκανοι να αυτοκυβερνηθούμε ως ένα στοιχειωδώς ευνομούμενο… κανονικό κράτος, που σέβεται και τηρεί τα διεθνώς συμβλημένα και το κράτος δικαίου; Ούτε θα μπορείτε να αντιτείνετε: Μα η δική μας διαφθορά είναι… λιλιπούτεια μπροστά στη δική σας, γιατί μας εγκαλείτε; Γιατί, στη διαπραγμάτευση που μεθοδεύεται, δίκην «δικαστηρίου της ιστορίας», δεν θα είστε ισότιμος με κανέναν, παρά μόνον με τον κ. Ακιντζί ή τον κ. Τατάρ, εάν αυτός, εκλεγεί, τελικά, στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας στις σημερινές εκλογές του ψευδοκράτους.

Ποιες ευρωπαϊκές αξίες και ποιον ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό θα επικαλεστείτε (όσο κι αν αποδεικνύεται στην πράξη πως αυτός δεν είναι τίποτε άλλο από μια κάλπικη λίρα), όταν το κυπριακό κράτος και οι θεσμοί του έχουν μετατραπεί σε αχρείους εμπόρους της ευρωπαϊκής ταυτότητας, χάριν μιας έκνομης και ασύστολα κερδώας απληστίας, που εξευτελίζει, ανά την οικουμένη, το δικαίωμα ή και το προνόμιο να είναι κάποιος Ευρωπαίος πολίτης;

Πώς θα πείσετε ότι, η λύση που θα πρέπει να συμφωνηθεί, επιβάλλεται να διασφαλίζει τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, όταν σας αντιτείνουν πως, η λύση, δεν μπορεί να συντηρεί τη διαιώνιση ενός πλήρως, σε όλα, σχεδόν, τα επίπεδα, διεφθαρμένου και φαύλου συμμοριτοκρατούμενου κράτους, που πρέπει να κατεδαφιστεί και να ξαναχτιστεί εκ βάθρων, με άλλη αρχιτεκτονική και άλλα υλικά; Θα τους πείτε, «this is not Cyprus, my friends»;

Και πώς θα αντισταθείτε, αλήθεια, στις αφόρητες πιέσεις που θα υποστείτε, προκειμένου να αποδεχθείτε το σχέδιο της εκτρωματικής λύσης που θα θέσουν ενώπιόν σας στην τράπεζα της διαπραγμάτευσης, και το οποίο θα καθιστά την Κυπριακή Δημοκρατία ένα μη κανονικό κράτος, όταν με το… όπλο στον κρόταφο θα σας εκβιάζουν με τη δημοσίευση και των άλλων στοιχείων από το διεθνοποιημένο σκάνδαλο των Cyprus Papers (στα οποία ευλόγως, πλέον, μπορεί κανείς να εικάσει ποιοι βρίσκονται μονταρισμένοι);

Η διαφθορά, ο μεγαλύτερος εθνικός κίνδυνος

Η «Σημερινή», εδώ και δεκαετίες, μέσα από την αρθρογραφία και τα ρεπορτάζ της, με εξαιρετικά έντονο τρόπο, γράφει, στηλιτεύει, επισημαίνει, αποκαλύπτει τους αγωγούς και τα δίκτυα της διαφθοράς, που αποτελεί, όπως αποδεικνύεται και όπως προφητικά διέβλεψε, τον μεγαλύτερο εθνικό κίνδυνο, μαζί με την τουρκική απειλή, η οποία, πλέον, επισείεται επί της κεφαλής μας ως σπάθη πλήρους τεμαχισμού του εθνικού σώματος.

Άλλωστε, αυτή (η διαφθορά) είναι, στην πραγματικότητα, ως ηθική και πολιτική εξαχρείωση κάποιων, που άνοιξε τις πύλες της προδοσίας, και αυτή που, εξακολουθητικά, ως ανίατη θεσμική και δομική παθογένεια, επαπειλεί να ρίξει τον τόπο, ανεπίστροφα, στον Καιάδα της ιστορικής εξαφάνισης.

Δυστυχώς, μέσα σ’ αυτόν τον δύσοσμο και δυσαγή Στάβλο του Αυγεία (ίδε κυπριακό κράτος με τα θεσμικά και πολιτειακά του υποστυλώματα), πρωταγωνιστεί ένας θλιβερός θίασος ποικιλιών, με ηθοποιούς κάθε ιδεολογικοπολιτικής απόχρωσης και κομματικής συνομάδωσης, που λυμαίνεται, αχόρταγα και ανερυθρίαστα, τον εθνικό πλούτο και την τιμή του τόπου και των ανθρώπων του.

Ηχεί ακόμα, ως μαστιγωτικό ράπισμα στα ώτα, η απεγνωσμένη δήλωση, και μάλιστα επανειλημμένως, του τέως Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, Κώστα Κληρίδη, ερευνώντος, στο πλαίσιο των θεσμικών αρμοδιοτήτων του, κάποιες… τρέχουσες υποθέσεις διαφθοράς, ότι «έχω μείνει άναυδος από το βάθος και το εύρος της διαπλοκής και της διαφθοράς στην Κύπρο». Κανείς, ωστόσο, δεν θορυβήθηκε, κανενός τα ηθικά αντανακλαστικά δεν ενεργοποιήθηκαν, κανένας δεν θεώρησε αναγκαίο να εξέλθει από την ευθυνόφοβη ραστώνη της παθητικότητας. Τουλάχιστον, όχι αυτοί που θα έπρεπε. Και αυτοί, πέρα από τους κατά θεσμόν αρμοδίους, είμαστε όλοι εμείς οι πολίτες, εθισμένοι, εδώ και χρόνια, στην από καθέδρας και εξ επαγγέλματος εξαπάτηση, στον εφησυχασμό και στη λαφυραγωγούσα συνενοχή.

Αλλά, η διαφθορά, σ’ έναν ημικατεχόμενο τόπο, με ορατό τον κίνδυνο της ολοσχερούς υπαρκτικής του εξαφάνισης, δεν είναι μια απλή έκφραση ανηθικότητας, παραβίασης των νόμων, προσβολής των δημόσιων θεσμών κ.λπ.

Ιδιαίτερα, με τα δεδομένα της Κύπρου, στις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές διαστάσεις που προσλαμβάνει το σκάνδαλο των Cyprus Papers, η διαφθορά, ως «η κατάχρηση ανατεθειμένης εξουσίας με σκοπό το προσωπικό όφελος», είναι ενέργεια που, εν έργω, στρέφεται εναντίον της ίδιας της πατρίδας, καταλύοντας τη θεσμική και ηθική δέσμευση να υπηρετηθεί και να διαφυλαχθεί το δημόσιο καλό.

Δεν προσομοιάζει, όσον αφορά το εύρος των εθνικών και πολιτικών επιπτώσεων, με ανάλογα φαινόμενα που παρατηρούνται σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ κ.ά., που, σύμφωνα με έρευνες της Διεθνούς Διαφάνειας, φέρονται ως πρωταθλητές στην πολιτική και οικονομική διαπλοκή. Γιατί, καμιά από αυτές τις χώρες δεν διατρέχει κίνδυνο εθνικής εξαφάνισης, όπως η Κυπριακή Δημοκρατία, για την οποία η διαφάνεια, η αξιοκρατία, η χρηστή διοίκηση και η διασφάλιση αυτών των τελευταίων ως του υπέρτατου δημόσιου αγαθού αποτελούν όρους εθνικής επιβίωσης.

Αντ’ αυτών, η διαφθορά, η κακοδιαχείριση, ο κομματικός νεποτισμός, η παραταξιακή φαυλότητα, η έλλειψη συλλογικών αναφορών, η τυφλή κυριαρχία του καιροσκοπισμού και της ιδιοτέλειας, η έκνομη συναλλαγή, αποτέλεσαν το διαχρονικό Modus operandi του κυπριακού δημόσιου βίου, με αποτέλεσμα (και) τη σημερινή αλγεινή εικόνα, που τρομάζουμε να δούμε κατάματα.

Η σήψη… ποτέ δεν πεθαίνει

Η διαφθορά ζει και βασιλεύει, λοιπόν. Παραμένει μια συνεπέστατη σε διάρκεια και… αξία σταθερά στο κυπριακό πολιτικο-οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό οικοσύστημα, με ριζώματα εφ’ όλου του κοινωνικού υπεδάφους, καθιστάμενη δομικό στοιχείο αυτού του τελευταίου. Πρόκειται για ενδημική παθογένεια της πολιτικής ζωής, με «πολυδιάστατο κόστος», που «επηρεάζει αρνητικά και βλάπτει όλους τους πολίτες, με επίκεντρο τους κοινωνικά ασθενέστερους, αυξάνει τη φτώχια και διευρύνει τις ανισότητες» - άλλο ένα σύμπτωμα της ευρύτερης συστημικής κρίσης που πλήττει καίρια και περισσότερο τους μη προνομιούχους.

Και διαπερνά καθέτως και οριζοντίως, ως ιογενής τερατογένεση, τόσο τα εθνικά καθιδρύματα/θεσμούς όσο και την τοπική αυτοδιοίκηση και τη συμπεριφορά των ιδίων των πολιτών. Με κύριο όχημα την ανάλγητη και χωρίς ηθικές, κανονιστικές και δημοκρατικές φραγές κομματοκρατία, η οποία παρεισδύει σε όλο το πλέγμα των εξουσιών (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική, συνδικαλιστική, οικονομική, κ.λπ.) «φιλτράροντας» τους συναρθρωτικούς αρμούς τους, εμφανίζεται σε δραστηριότητες τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, προκαλώντας σοβαρές παρενέργειες στην εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας, καλύπτοντας, συχνά, ολόκληρο σχεδόν το φάσμα της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής - από τις πλέον στοιχειώδεις κοινωνικές λειτουργίες – έκδοση αδειών οδήγησης, έκδοση αδειών ανεγέρσεως κατοικίας, ιατρική περίθαλψη κ.λπ. – για να φτάσει στις υψηλότερες πολιτικές και οικονομικές, όπως η λειτουργία της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, η ανάθεση δημοσίων έργων, τα «δικαιώματα στην αγορά», οι αμυντικές δαπάνες, τα ΜΜΕ, κ.ά.

Δεν ξέρω αν έχει καμιά σημασία, να απαριθμήσει κανείς, ακόμα μια φορά, τις αιτίες αυτού του θλιβερού φαινομένου.

Ελλείμματα στη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος, αναποτελεσματικότητα των συνταγματικών και θεσμικών δομών, νομοθετικά κενά και ελλείψεις, απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών ελέγχου, καταλογισμού, κολασμού και πρόληψης, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, φτώχια και η περιθωριοποίηση, αποτυχία της πολιτικής συμμετοχής των λαϊκών μαζών, διαπλοκή των οικονομικών συμφερόντων με την πολιτική εξουσία, έκπτωση των επιπέδων αντιπροσώπευσης των κοινωνικών δυνάμεων, αποκοπή των εξουσιαστικών σχηματισμών και των φορέων τους από το κοινωνικό σώμα, αδυναμία κατανόησης και ικανοποίησης των αιτημάτων των κοινωνικών υποκειμένων, έλλειψη πολιτικής βούλησης για διασφάλιση των συμφερόντων και των αιτημάτων των διαφόρων μειοψηφιών, ατομική και η συλλογική ανασφάλεια (λόγω ανεργίας), διεμβολισμός των θεσμικών λειτουργιών από εξωθεσμικές και αδιαφανείς διαδικασίες, οι οποίες αποκτούν ολοένα μεγαλύτερο εύρος και ισχύ σ’ ένα διεθνές περιβάλλον παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, υπερ-εθνικοποίησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και αλληλεξάρτησης των πολιτικο-οικονομικών διαδικασιών, είναι μερικές από τις κύριες αιτίες εμφάνισης και επέκτασης του φαινομένου. Που αποκαλύπτουν τις δομικές ανεπάρκειες ενός εν τη γενέσει του παθογενούς συστήματος εξουσίας, χωρίς η προοπτική της κάθαρσης να εμφανίζεται, έστω, αμυδρώς στον ορίζοντα.

Όμως, έστω κι αν έχετε ένα ολόκληρο βουνό μπροστά σας ν’ ανεβείτε, κ. Πρόεδρε, πρέπει να απαντήσετε ευθέως: Τι θα πράξετε, έστω και την εσχάτη, τόσον εσείς, όσον και όλοι οι συνδαιτυμόνες σας εις το ομοτράπεζον της διαχειριστικής εξουσίας, συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι, ώστε να μην μας πάρει οριστικά όλους ο… δαίμονας; Εκτός και αν έχετε οριστικά επιλέξει τη σπάταλη ηδονοθηρική χαύνωση των παραλίων, πλάι στους άδειους υαλόμορφους πύργους, που ρίχνουν, ήδη, την εφιαλτική σκιά τους στο παγερό και ακατοίκητο μέλλον μας.