Η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη δεν επιτυγχάνεται με ένα νέο πρόγραμμα χρυσών διαβατηρίων
«Η προσωρινή εργοδότηση σε μη βιώσιμα έργα δεν μετρά σαν όφελος για την οικονομία και δεν προσθέτει στην ευημερία του κόσμου. Αντιθέτως, δημιουργεί φούσκες που, αργά ή γρήγορα, σκάζουν και βυθίζουν την οικονομία σε ύφεση και τον κόσμο σε μακροχρόνια μιζέρια»
Ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω, ΒασίληςΠάλμας, σε δηλώσεις στη StockWatch είπε ότι «τους αμέσως επόμενους μήνες το νέο πρόγραμμα και με τη συμβολή ξένου οίκου θα πάρει σάρκα και οστά». Υπενθύμισε ότι από το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα έχει κερδίσει πάρα πολλά η οικονομία, ενώ πολύς κόσμος είχε εξασφαλίσει δουλειά.1
Δεν ξέρω τι σπούδασε και με τι ασχολείται επαγγελματικά ο κ. Πάλμας. Αλλά νομίζω πολύ εύκολα και κάπως βιαστικά βγάζει το συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα χρυσών διαβατηρίων βοήθησε τάχα και ότι η οικονομία έχει κερδίσει πολλά από αυτό. Ίσως να συγχύζει την ευημερία του κόσμου με τον πλουτισμό των μεσαζόντων αυτού του αρρωστημένου σκηνικού, που ήδη μας έκανε διεθνώς ρεζίλι. Ναι, οι δικηγόροι, οι λογιστές, οι ντιβέλοπερς, οι τραπεζικοί οργανισμοί ίσως και άλλοι μεσάζοντες να κέρδισαν πολλά από αυτό. Οι πολιτικοί δε που ασχολούνται παράλληλα, αυτοί ή μέλη της οικογενείας τους, με κάποια από τα πιο πάνω επαγγέλματα, μπορεί και να θησαύρισαν. Αλλά ο κόσμος πού-ώς-πού έχει κερδίσει, κύριε Πάλμα!
Αν μερικοί έχουν εργοδοτηθεί προσωρινά, δεν σημαίνει ότι η οικονομία είναι κερδισμένη. Δεν ξέρω σε ποιο σχολείο ή που έχετε μάθει τα οικονομικά σας, αλλά στα σχολεία όπου σπούδασα, μελέτησα και δίδαξα το θέμα εγώ, η προσωρινή εργοδότηση σε μη βιώσιμα έργα δεν μετρά σαν όφελος για την οικονομία και δεν προσθέτει στην ευημερία του κόσμου. Αντιθέτως, δημιουργεί φούσκες που, αργά ή γρήγορα, σκάζουν και βυθίζουν την οικονομία σε ύφεση και τον κόσμο σε μακροχρόνια μιζέρια. Αν δεν το έχετε αντιληφθεί, ήδη διανύουμε και είμαστε περίπου στη μέση της προηγούμενης φούσκας που έχουν δημιουργήσει για μας οι συνήθεις ύποπτοι (δικηγόροι, λογιστές, ντιβέλοπερς, τραπεζικοί οργανισμοί και άλλοι μεσάζοντες, όπως πολιτικοί), που έχουν θησαυρίσει τροχοδρομώντας βρόμικο χρήμα στην Κύπρο. Εξάλλου, όπως αναλύουμε στο άρθρο μας με τη Helen Kavvadia, που έχει πρόσφατα δημοσιευθεί στο World Economics Journal, δεν είναι τα χρήματα αλλά η σωστή χρήση τους σε οικονομικά βιώσιμα έργα που μπορεί να φέρει την ανάπτυξη2. Θα έπρεπε τουλάχιστον να είχαμε μάθει αυτό απ’ όσα έχουμε πάθει το 2013 και υποφέρουμε ακόμη.
Και, καταλήγοντας, κάποτε πρέπει να πάψετε να χρησιμοποιείτε το κάλπικο χαρτί του «ξένου Οίκου» για να δικαιολογείτε τα αδικαιολόγητα. Κανένας ξένος Οίκος δεν θα αρνηθεί να σας φτιάξει νέο πρόγραμμα. Και μάλιστα κατά παραγγελία ίσως. Δεν έχω τίποτα εναντίον των ξένων Οίκων. Έχω δουλέψει πολλές φορές μαζί τους στην καριέρα μου. Αλλά αυτήν τη δουλειά κάνουν. Υποστηρίζουν και δικαιολογούν αυτό που θέλει ο πελάτης (και που τους πληρώνει εξάλλου). Δεν υπάρχει σωστό σχέδιο πολιτογραφήσεων για χρυσά διαβατήρια. Απλώς γιατί το λάθος είναι η έναντι αμοιβής έκδοση χρυσών διαβατήριων. Το πρόβλημα δεν είναι να το αλλάξουμε, αλλά να το θάψουμε. Πριν μας θάψει αυτό!
* Οικονομολόγος,που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων. Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός Επισκεπτόμενος Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Harvard και στο Πανεπιστήμιο Queen’s του Καναδά.
1 Με τη συμβολή ξένου οίκου το νέο επενδυτικό πρόγραμμα, Stockwatch 19/10/2020, https://www.stockwatch.com.cy/el/article/oikonomia/me-ti-symvoli-xenoy-oikoy-neo-ependytiko-programma
2 Kavvadia and Savvides (2020), Funding Economic Development and the Role of NationalDevelopment Banks - The Case ofCyprus, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3477858
