«Οπισθοδρομική και σκεπτικιστική η κοινωνία μας»

Διάβρωση και απουσία σεβασμού έναντι αρχών, θεσμών, ιδανικών και αξιών του παρελθόντος, αλλά και τάση, υπό την επίκληση του προοδευτισμού και της εξέλιξης, να θεωρείται αναχρονισμός η προσήλωση σε θρησκευτικά και εθνικά ιδεώδη, διαπιστώνει μια πολύ μεγάλη μερίδα των συμπολιτών μας, σύμφωνα με τα σχετικά ευρήματα έρευνας κοινής γνώμης που διενήργησε για λογαριασμό της εφημερίδας «Σημερινή» της Κυριακής, ο Οργανισμός IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας™.

Σκιαγραφώντας το προφίλ της κυπριακής κοινωνίας σε ό,τι αφορά την αποδοχή αντιλήψεων, τρόπου ζωής και γενικότερα έκφρασης απόψεων που εκφεύγουν του παραδοσιακού πλαισίου στο οποίο έχουμε μάθει να ζούμε και να θεωρούμε ως το φυσιολογικό, από ένα συνολικά 67% των συμπολιτών μας η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται ως οπισθοδρομική και σκεπτικιστική, ενώ από ένα συνολικά 31%, ως προοδευτική και αποδεκτική.

Την ίδια ώρα, πεποίθηση της πλειοψηφίας των συμπολιτών μας είναι πως σε μεγάλο, αρκετό ή έστω μικρό βαθμό, ως κοινωνία είμαστε ανεκτικοί και έτοιμοι να αποδεχθούμε την αντίθετη άποψη, έστω και αν διαφωνούμε μαζί της. Ωστόσο, σύμφωνα με την επί τούτου αντίληψη των συμπολιτών μας, ως κοινωνία έχουμε την τάση να λογοκρίνουμε κάθε αντίθετη προς τη δική μας άποψη.

Τα θέματα εθνικής καταγωγής/πατρίδας, καθώς και θρησκείας, είναι αυτά που για τους συμπολίτες μας φαίνεται να συνιστούν casus belli και για τα οποία δεν θα αποδέχονταν και θ’ αντιδρούσαν έντονα έναντι μιας διαφορετικής από τη δική τους άποψης, σε περίπτωση που θα την εκλάμβαναν ως προσβλητική για τις πεποιθήσεις τους.

Κυρίαρχη άποψη ανάμεσα στην κυπριακή κοινωνία πάντως, σε ποσοστό 72%, είναι πως ο καθένας δικαιούται να εκφράζεται ελεύθερα, αλλά με σεβασμό σε όσους δεν συμμερίζονται τις συγκεκριμένες αντιλήψεις, ενώ ένα 21% ασπάζονται τη θεωρία πως δεν υπάρχουν όρια στην ελευθερία έκφρασης.

Όσον αφορά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η πρόσφατη υπόθεση του καθηγητή τέχνης και δη το περιεχόμενο των επίμαχων πινάκων που δημοσιοποίησε, τέσσερεις στους δέκα συμπολίτες μας τις χαρακτηρίζουν ως λογικές. Μάλιστα, ένα 13% των συμπολιτών μας είναι της άποψης πως ήταν υποτονικές και ότι θα έπρεπε να ήταν σφοδρότερες, σε αντίθεση με ένα συνολικά 37%, που τις κρίνουν ως υπερβολικές και αχρείαστες.

Αξίζει να σημειωθεί πως ένας στους τρεις συμπολίτες μας πιστεύει πως, γενικότερα ομιλούντες, θα πρέπει να καταστεί ποινικό αδίκημα η έκφραση απόψεων και αντιλήψεων, οι οποίες προσβάλλουν και κρίνονται ως προσβλητικές για ένα άλλο κομμάτι της κοινωνίας.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ:

Γραφείο: IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας™. Ανάθεση: «Σημερινή» της Κυριακής. Διεξαγωγή: 1-2 Οκτωβρίου 2020. Κάλυψη: Παγκύπρια - αστικές και αγροτικές περιοχές. Χαρακτηριστικά δείγματος: Άνδρες και γυναίκες άνω των 18. Μέγεθος δείγματος: 500 άτομα. Επιλογή δείγματος: τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Συλλογή στοιχείων: Συνδυασμός διαδικτυακών και τηλεφωνικών συνεντεύξεων με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.

Πώς θα χαρακτηρίζατε την κυπριακή κοινωνία όσον αφορά την αποδοχή αντιλήψεων, τρόπου ζωής και γενικότερα έκφρασης απόψεων, που εκφεύγουν του παραδοσιακού πλαισίου στο οποίο έχουμε μάθει να ζούμε και να το θεωρούμε ως το φυσιολογικό;

Οπισθοδρομική-----35%

Σκεπτικιστική ---------32%

Δεκτική---------- 21%

Προοδευτική------ 10%

Άλλο----------------- 2%

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τη θέση ότι πλέον στην κοινωνία μας δεν υπάρχει σεβασμός σε αρχές, θεσμούς, ιδανικά και αξίες του παρελθόντος;

ΣΥΜΦΩΝΩ---------------------------------------- 65%

ΔΙΑΦΩΝΩ------------------------------------------14%

ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΩ ΟΥΤΕ ΔΙΑΦΩΝΩ-------- 21%

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε ότι, υπό το πρίσμα του προοδευτισμού και της εξέλιξης, φθάσαμε στο σημείο να θεωρείται αναχρονισμός η προσήλωση σε θρησκευτικά και εθνικά ιδεώδη;

ΣΥΜΦΩΝΩ---------------------------------------- 65%

ΔΙΑΦΩΝΩ------------------------------------------21%

ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΩ ΟΥΤΕ ΔΙΑΦΩΝΩ-------- 14%

Σε ποιο βαθμό θεωρείτε πως ως κοινωνία είμαστε ανεκτικοί στην αντίθετη άποψη έστω και αν διαφωνούμε μαζί της;

ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ---------- 19%

ΣΕ ΑΡΚΕΤΟ---------- 32%

ΣΕ ΜΙΚΡΟ------------- 39%

ΚΑΘΟΛΟΥ------------ 10%

Σε ποιο βαθμό θεωρείτε πως ως κοινωνία είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε την αντίθετη άποψη, έστω και αν διαφωνούμε μαζί της;

ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ---------- 8%

ΣΕ ΑΡΚΕΤΟ---------- 35%

ΣΕ ΜΙΚΡΟ------------- 47%

ΚΑΘΟΛΟΥ------------ 10%

Πιστεύετε ότι ως κοινωνία έχουμε την τάση να λογοκρίνουμε κάθε αντίθετη προς τη δική μας άποψη ή αντίληψη;

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ--------38%

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ--------46%

ΜΑΛΛΟΝ ΟΧΙ--------14%

ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ---------- 2%

Για ποιο από τα πιο κάτω ζητήματα, μια εντελώς διαφορετική από τη δική σας άποψη δεν θα μπορούσε να γίνει ανεκτή, θα την θεωρούσατε προσβολή και θα αντιδρούσατε έντονα;

Για θέματα εθνικής καταγωγής/πατρίδα------------ 46%

Για θέματα θρησκείας----------------------------------- 40%

Για κανένα θέμα------------------------------------------ 15%

Άλλο----------------------------------------------------- 6%

Για θέματα πολιτικών πεποιθήσεων------------- 6%

Για θέματα ρατσισμού------------------------------- 5%

Για αθλητικά θέματα/για την ομάδα μου-------- 3%

Ποια από τις πιο κάτω δηλώσεις ισχύει καλύτερα για εσάς όσον αφορά την άποψή σας για τα όρια που πρέπει να διέπουν το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης;

- Ο καθένας δικαιούται να εκφράζεται ελεύθερα, αλλά με σεβασμό σε όσους δεν

συμμερίζονται τις απόψεις του---------------------------------------------------- 72%

- Δεν υπάρχουν όρια στην ελευθερία της έκφρασης-------------------------- 21%

- Ακόμη και να διαφωνώ έντονα ή να νιώθω προσβεβλημένος,

απλώς δεν ασχολούμαι---------------------------------------------------------------- 5%

- Αποδέχομαι το δικαίωμα της ελευθέριας έκφρασης, αρκεί να

συμφωνώ με τις εκφρασθείσες απόψεις ή αντιλήψεις-------------------------- 2%

Σε ό,τι αφορά την πρόσφατη υπόθεση του καθηγητή τέχνης και τους επίμαχους πίνακες που δημοσιοποίησε, πώς θα χαρακτηρίζατε τις αντιδράσεις που υπήρξαν για το περιεχόμενό τους;

Λογικές--------------------------------------------------------- 43%

Υπερβολικές-------------------------------------------------- 21%

Αχρείαστες---------------------------------------------------- 16%

Υποτονικές/ Έπρεπε να ήταν σφοδρότερες---------- 13%

Άλλο--------------------------------------------------------------- 5%

Δεν έχω δει/ ακούσει για τη συγκεκριμένη--------------- 2%

Όσον αφορά τους επικριτές του, πιστεύετε πως θα επέκριναν εξίσου κάποιο άλλο άτομο που θα ζωγράφιζε πίνακες το περιεχόμενο των οποίων θα ήταν σύμφωνο με τα δικά τους «πιστεύω» και πεποιθήσεις, αλλά προσβλητικό γι’ αυτά κάποιων άλλων;

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ--------------------21%

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ--------------------27%

ΜΑΛΛΟΝ ΟΧΙ--------------------29%

ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ-------------------- 23%

Θεωρείτε πως οι υπερασπιστές του συγκεκριμένου καθηγητή θα υπερασπίζονταν εξίσου κάποιο άλλο άτομο, που θα ζωγράφιζε πίνακες οι οποίοι θα έρχονταν σε αντίθεση με τα δικά τους «πιστεύω» και πεποιθήσεις;

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ-------------------- 12%

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ-------------------- 23%

ΜΑΛΛΟΝ ΟΧΙ--------------------29%

ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ-------------------- 36%

Γενικότερα ομιλούντες, θεωρείτε πως θα πρέπει να καταστεί ποινικό αδίκημα η έκφραση απόψεων και αντιλήψεων, οι οποίες προσβάλλουν και κρίνονται ως προκλητικές για ένα ή άλλο κομμάτι της κοινωνίας;

ΝΑΙ--------------------------------------- 28%

ΟΧΙ--------------------------------------- 57%

ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ/Η---------- 15%