Διαχρονικά τα προβλήματα στα σχολεία των ορεινών

Κάθε χρόνο επανέρχεται η συζήτηση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ορεινές κοινότητες με κοινό παρονομαστή το μέγεθος της πληθυσμιακής ομάδας, η οποία συνεχώς συρρικνώνεται. Προβλήματα που επηρεάζουν άμεσα όχι μόνο τους ενήλικες αλλά και τα μικρά παιδιά που εισέρχονται σε τάξεις μεικτών βαθμίδων, που μέχρι να γνωρίσουν τους δασκάλους τους έρχεται άλλος, που δεν πρόκειται να εφαρμόσουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αν αυτή χρειαστεί. Ο Πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων, Ανδρέας Κιτρομηλίδης, μίλησε στη «Σ» για τα ζητήματα που, ενώ συζητούνται σε Βουλή και Υπουργείο, παραμένουν ως εισηγήσεις.

Ζήτημα 1ο: Τρεις τάξεις μαζί

Ο μικρός αριθμός των παιδιών στα σχολεία δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Κιτρομηλίδη. «Φαίνεται ότι τα λίγα παιδιά μας δημιουργούν πρόβλημα στους κανονισμούς του Υπουργείου Παιδείας. Οι αριθμοί που έχουμε στα μικρά σχολεία δημοτικής εκπαίδευσης δεν επαρκούν για να υπάρχουν αυτόνομες τάξεις. Έτσι έχουμε τάξη με μαθητές της πρώτης και της δευτέρας τάξης μαζί, τρίτης και τετάρτης μαζί κ.ο.κ. Σε ακόμη πιο μικρά σχολεία μπορεί να υπάρχουν τρεις τάξεις μαζί».

Τα μεγάλα προβλήματα, σύμφωνα με τον ίδιο, συνωστίζονται στα δημοτικά. Για τις μεγαλύτερες ηλικίες υπάρχουν τα περιφερειακά γυμνάσια και λύκεια, όπου υπάρχουν λιγότερα θέματα, όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων.

«Στα δημοτικά τα μαθήματα γίνονται συμπλεγματοποιημένα, τάξεις συμπλεγματοποιημένες, έτσι είναι λιγότερες οι ώρες που δίνονται σε μαθήματα κύρια, όπως τα Μαθηματικά και τα Ελληνικά. Εμείς ζητούμε ειδικά γι’ αυτά τα σχολεία το Υπουργείο να δει το θέμα λίγο πιο ζεστά. Να μη βασίζεται πάνω στους κανονισμούς και να μπορεί να δώσει περισσότερες ώρες σε σχολεία, έτσι τουλάχιστον τα κύρια μαθήματα να γίνονται ξεχωριστά, ώστε να δοθεί η απαραίτητη έμφαση και σημασία στο εκάστοτε μάθημα. Δεν γίνεται στα υπόλοιπα σχολεία να γίνονται κανονικά μαθήματα και σε μερικά ορεινά να γίνονται μισά μαθήματα εξαιτίας της συμπύκνωσης των τάξεων».

Ζήτημα 2ο: Συχνή εναλλαγή δασκάλων

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα, είναι το σύντομο χρονικό διάστημα παραμονής ενός δασκάλου στα δημοτικά σχολεία των ορεινών περιοχών. «Οι αποστάσεις είναι μακρινές από τα αστικά κέντρα, έτσι ο κάθε δάσκαλος που αποστέλλεται σε σχολείο ορεινής περιοχής, επιθυμεί σύντομα να μεταφερθεί πίσω στην πόλη του. Κάποιοι δάσκαλοι ζητούν στο χρόνο να φύγουν, άλλοι συμπληρώνουν τα μόρια που χρειάζονται και εγκαταλείπουν τις ορεινές κοινότητες. Έχουμε ζητήσει να δοθούν κίνητρα και σε αυτήν την περίπτωση, ώστε το διδακτικό προσωπικό να μένει περισσότερα χρόνια στο σχολείο, να μπορεί να συνεχίζει και να υπάρχει μια διάρκεια. Να μη χρειάζεται τα παιδιά να αλλάζουν κάθε χρόνο δάσκαλο».

Στα σχολεία των κοινοτήτων αυτών υπηρετούν ως επί το πλείστον πρωτοδιόριστοι δάσκαλοι, οι οποίοι, εφόσον εξασφαλίσουν τη μοριοδότηση, επιστρέφουν στα αστικά κέντρα. Εισήγηση όπως δοθούν κίνητρα, όπως το επίδομα ενοικίου, προς τους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σε απομακρυσμένες περιοχές.

Ζήτημα 3ο: Αλλαγή ωραρίου

Οι χειμερινοί μήνες στις ορεινές περιοχές αποδεικνύονται πολύ σκληροί, ειδικά για τα παιδιά που αναγκάζονται να ξυπνούν σε ώρες που η θερμοκρασία είναι βυθισμένη στους μείον και να πηγαίνουν σχολείο πριν ο ήλιος δείξει το χαμόγελό του. «Το θέμα αλλαγής ωραρίου ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες, στις ορεινές περιοχές, είναι ακόμη ένα θέμα που συζητήσαμε με τον Υπουργό και αναμένουμε όπως το δει με κατανόηση. Δεν μπορούν τα παιδιά σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες να πηγαίνουν στο σχολείο από τόσο νωρίς. Ίσως θα ήταν καλύτερα οι μαθητές να πηγαίνουν λίγο πιο αργά, στις 8:30, ίσως και στις 9:00 π.μ. Αυτό το θέμα οι εκπαιδευτικές οργανώσεις και το Υπουργείο ανέφεραν ότι θα το ξαναδούν, για να βρεθεί μια λύση».

Ζήτημα 4ο: Εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Η πανδημία έφερε τα πάνω κάτω στην εξ αποστάσεως εργασία, εκπαίδευση και γενικότερη λειτουργία της κοινωνίας. Ωστόσο, όσον αφορά την εκπαίδευση στα ορεινά, αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο χρήζει άμεσης επίλυσης. Η απευκταία αλλά ενδεχόμενη αναγκαστική παραμονή στο σπίτι, επιβάλλει την άμεση λειτουργία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ωστόσο, ειδικά στα δημοτικά σχολεία των ορεινών περιοχών αυτό είναι ένα θέμα που παραμένει χαμηλά στη λίστα προτεραιοτήτων, όπως αναφέρει ο κ. Κιτρομηλίδης.

«Δεν υπάρχουν τόσες ευκαιρίες για εξ αποστάσεως διδασκαλία. Ένα θέμα που συζητήσαμε με τον Υπουργό και θα πρέπει να δοθεί περισσότερη σημασία και να γίνει μεγαλύτερη προσπάθεια ώστε να εφοδιαστούν και οι μαθητές των ορεινών κοινοτήτων με τα μέσα που χρειάζονται, έτσι αν χρειαστεί να κλείσουν τα σχολεία να μπορεί να συνεχιστεί η εκπαίδευση. Η αλήθεια είναι ότι είμαστε λίγο πίσω όσον αφορά τα δημοτικά, εφόσον έχει δοθεί περισσότερη σημασία στα γυμνάσια και στα λύκεια στο θέμα της εξ αποστάσεως διδασκαλίας».

«Δεν λύνονται τα θέματα από τη μια μέρα στην άλλη»

Όλα τα προβλήματα πηγάζουν από τη μείωση του πληθυσμού στις ορεινές κοινότητες. Ένα ζήτημα που δεν λύνεται από τη μια μέρα στην άλλη, σύμφωνα με τον κ. Κιτρομηλίδη. «Θα πρέπει οι αρμόδιοι να δουν με κατανόηση τα θέματα των ορεινών κοινοτήτων πριν να είναι αργά. Σίγουρα γίνονται κάποιες προσπάθειες μέσω κάποιων σχεδίων, ώστε να δοθούν κίνητρα να επιστρέψει ο κόσμος στις ορεινές κοινότητες. Αλλά χρειάζεται να γίνουν πάρα πολλά».
Ο κόσμος χρειάζεται να νιώσει ασφάλεια και ότι μπορεί να καλύψει βασικές και όχι ανάγκες του στην περιοχή όπου μένει. «Πρέπει να γίνουν τόσα, ώστε ο κόσμος να ξέρει ότι θα μπορεί να κατοικήσει. Τα σχολεία πρέπει να στελεχωθούν, ώστε τα παιδιά του κόσμου να μη νιώθουν παιδιά δεύτερης κατηγορίας και ότι δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τα παιδιά της πόλης. Να υπάρξουν τέτοιες διευκολύνσεις, ώστε να μην έχουν αμφιβολία για την επιλογή τους. Οι αποστάσεις είναι μακρινές, θα πρέπει να γίνουν δρόμοι που συζητούμε εδώ και αρκετά χρόνια, όπως για παράδειγμα ο δρόμος Λευκωσίας-Παλαιχωρίου, ο δρόμος Λευκωσίας- Τροόδους, ώστε να μειωθούν οι αποστάσεις, να μεταφερθούν οι εργασίες στις περιοχές αυτές. Να μπορεί να μείνει ο κόσμος και να ζήσει άνετα».

Την εισήγηση όπως δημιουργηθούν πανεπιστημιακές και ανώτερες σχολές σε ορεινές περιοχές, ανέφερε ο Πρόεδρος Ένωσης Κοινοτήτων, ή και κλάδοι σε επίπεδο τεχνικής εκπαίδευσης, που να συνάδουν με τις δραστηριότητες των κοινοτήτων αυτών.