Εξήντα χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας

Με το μίασμα του νεο-oθωμανικού συμβόλου να μολύνει τον σκλαβωμένο Πενταδάκτυλο και το 37% του κυπριακού εδάφους να στενάζει κάτω από την μπότα του βάρβαρου κατακτητή, γιορτάζουμε φέτος τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. O παλλαϊκός ένοπλος ξεσηκωμός της 1ης Απριλίου 1955 υπό τις τάξεις της ΕΟΚΑ μπορεί να μη μετουσίωσε σε πράξη το διαχρονικό όραμα των Κυπρίων για Ένωση με την Ελλάδα, αλλά πέτυχε την απελευθέρωση της νήσου από τον βρετανικό ζυγό και την ίδρυση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Όμως, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, η ανεξαρτησία ήταν κολοβή, καθώς το δοτό Σύνταγμα ήταν δυσλειτουργικό και διάτρητο, προκαλώντας τριβές, εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, πίσω από τις οποίες ήταν κρυμμένος ο τουρκικός και κυρίως ο βρετανικός δάκτυλος. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν πέτρινα και σκληρά για τη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία πέρασε μέσα από Συμπληγάδες στην προσπάθειά της να στεριώσει, να προκόψει και να απολαύσει τους πολύχρονους καρπούς των αγώνων της για ελευθερία. Η πολιτική ανωριμότητα των ηγετών του νεοσύστατου κράτους, η εσωτερική διχόνοια και η ανειλικρίνεια στις σχέσεις Αθηνών - Λευκωσίας, σε συνάρτηση με τη συνειδητή και ανεπαίσχυντη επιδίωξη των Βρετανών να εμπλέξουν την Τουρκία στο γεωπολιτικό παιγνίδι στην περιοχή μέσω εργαλειοποίησης των Τουρκοκυπρίων, σηματοδότησαν μια μαύρη πορεία για την Κύπρο. Ακολούθησαν έξι δεκαετίες σημαδεμένες με εσωτερικές αναταραχές μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων κατοίκων της νήσου, εμφυλιοπολεμικό κλίμα με κορύφωση την τουρκική εισβολή του 1974 και την κατοχή του 37% του εδάφους, και την προσφυγοποίηση 200.000 Ελληνοκυπρίων. Παράλληλα, σημειώθηκαν σπουδαία κοινωνικά επιτεύγματα, τα οποία συνέβαλαν καταλυτικά στην αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Τα γεγονότα που σημάδεψαν έντονα την 60χρονη διαδρομή του ανεξάρτητου κυπριακού κράτους συνοψίζονται στα εξής:

Οι «5» σταθμοί

1. Η Τουρκανταρσία της περιόδου 1963-64 και ο βομβαρδισμός της περιοχής Τηλλυρίας με βόμβες ναπάλμ από τουρκικά αεροπλάνα.
2. Η ίδρυση της Κυπριακής Εθνοφρουράς, η άφιξη της ελληνικής μεραρχίας στην Κύπρο από την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, με ειδική αποστολή, σε συνδυασμό με τη θωράκιση των ακτών της Κύπρου με πολυβολεία και άλλα οχυρωματικά έργα. Η ανάκληση της ελληνικής μεραρχίας από τη στρατιωτική κυβέρνηση της Ελλάδας το 1967.
3. Η κορύφωση της εμφύλιας διαμάχης την περίοδο 1972-73, το πραξικόπημα εναντίον της Κυβέρνησης Μακαρίου την 15η Ιουλίου 1974 και η τουρκική εισβολή που ακολούθησε πέντε μέρες αργότερα, στις 20 Ιουλίου.
4. Η ανακήρυξη του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους στις 15 Νοεμβρίου 1983.
5. Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου 2004 ως πλήρους και ισότιμου μέλους, καθώς και η κατοπινή εισδοχή στην Ευρωζώνη.

Στα 46 χρόνια που πέρασαν από τα δραματικά γεγονότα του 1974, δυστυχώς καμιά πολιτική δύναμη δεν είχε το σθένος να κάνει τη μεγάλη υπέρβαση αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που της αναλογούν για εδραίωση της εθνικής ενότητας και χαλύβδωση της λαϊκής ομοψυχίας. Καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να κάνει το αποφασιστικό άλμα για χάραξη μακρόπνοης εθνικής στρατηγικής για να απαλλαγούμε από τον «Αττίλα». Μοναδική εξαίρεση, η περίοδος 1993-98, με την υλοποίηση του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου - Ελλάδας από τις κυβερνήσεις Γλαύκου Κληρίδη - Ανδρέα Παπανδρέου και η καθολική συστράτευση του Ελληνισμού υπέρ των δικαίων της Κύπρου, γεγονός που συνέβαλε καταλυτικά στην ευόδωση του στρατηγικού στόχου για ένταξη της μεγαλονήσου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην περίπτωση αυτή πρυτάνευσε η πολιτική ωριμότητα, η σύνεση, η αποφασιστικότητα, η εθνική συνεννόηση, η λαϊκή ομοψυχία και η παντελής απουσία σκοπιμοτήτων, μωροφιλοδοξιών και ιδιοτελών συμφερόντων.

2000 - 2020

Με την αυγή του νέου αιώνα, δυστυχώς, το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα ξηλώθηκε και οι πολιτικές δυνάμεις της Κύπρου επιδόθηκαν μετά μανίας και πρωτοφανούς μαεστρίας στο κυνήγι του εύκολου πλουτισμού, με τη διαφθορά και τη διαπλοκή να καταλαμβάνουν την θλιβερή πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τότε, το κράτος δικαίου δέχεται οδυνηρά πλήγματα, τα μεσαία νοικοκυριά στραγγαλίζονται, ενώ η κομματοκρατία μετεξελίσσεται σε κοινωνικό εφιάλτη. Κορυφαία θλιβερά γεγονότα, που άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους, εξαιτίας της κομματοκρατίας, είναι η χρηματιστηριακή φούσκα του 1999-2000, που φτωχοποίησε πολλά νοικοκυριά, η πτώση του αεροπλάνου της εταιρείας ΗΛΙΟΣ με 120 νεκρούς, η έκρηξη στο Μαρί στις 11 Ιουλίου 2011 με 13 νεκρούς και υλικές ζημιές ύψους δύο δισεκατομμυρίων ευρώ περίπου, λόγω της καταστροφής του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Βασιλικού, η τραπεζική κατάρρευση και οικονομική τραγωδία που ακολούθησε, και η διάλυση του Συνεργατισμού, ύστερα από έναν και πλέον αιώνα τεράστιας προσφοράς στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και την πρόοδο του τόπου.

Δυστυχώς, οι υπαίτιοι της κοινωνικοοικονομικής τραγωδίας παραμένουν ατιμώρητοι, το διαπλεκόμενο κομματικό-οικονομικό κατεστημένο εξακολουθεί να κάνει θραύση, με το αξιακό σύστημα να παραπαίει, υποσκάπτοντας την πορεία προς το αύριο.

Το μέγα ζητούμενο

Εξήντα χρόνια από την ανεξαρτησία της Κύπρου, οι στρατοκράτες της Άγκυρας εμμένουν, μέσω της πολιτικής της κανονιοφόρου, να κρατούν εσαεί το νησί όμηρο των νεο-οθωμανικών επιδιώξεών τους. Το μέγα ζητούμενο είναι η χάραξη πανεθνικής γραμμής στα εθνικά θέματα με κορωνίδα το Κυπριακό και η σύναψη των απαραίτητων συμμαχιών και συνεργασιών με χώρες πολιτισμένες και με κοινά συμφέροντα, όπως η Γαλλία, καθώς και η αξιοποίηση στον μέγιστο βαθμό του παράγοντα Ευρώπη για αμυντική-διπλωματική θωράκιση έναντι των τουρκικών απειλών.

Στην εσωτερική διακυβέρνηση προβάλλει, εκ των ων ουκ άνευ, η ανάγκη εδραίωσης κλίματος ενότητας και ομοψυχίας μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και η βούληση για πάταξη της διαφθοράς και διαπλοκής που καταδυναστεύουν τον δημόσιο βίο. Με άλλα λόγια, χρειαζόμαστε ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας του δημοκρατικού πολιτεύματος, προκειμένου να προχωρήσουμε μπροστά με αυτοπεποίθηση, στην προσπάθεια για ευημερία και δίκαιη επίλυση του Κυπριακού.

* Δημοσιογράφος