ART AERI: Κυπριακή Χαρτογραφία
Η Κύπρος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου, μετά τη Σικελία και τη Σαρδηνία. Η δεσπόζουσα στρατηγική γεωγραφική της θέση ήταν τόσο σημαντική, που ώθησε έναν Γερμανό αρχαιολόγο να γράψει ότι «εκείνος που επιθυμεί να είναι και να έχει μεγάλη δύναμη στην Ανατολή, πρέπει να κρατά την Κύπρο στα χέρια του», φράση που επιβεβαιώνεται διά μέσου των αιώνων από τους Αρχαίους Αιγυπτίους μέχρι τους Άγγλους. Η Ιστορία της Κύπρου και της Μεσογείου αποτυπώνεται μέσα από μία σωρεία χαρτών, ξεκινώντας από τον Πτολεμαίο.
Η χαρτογράφηση της Μεσογείου κατέστη αναγκαία για να βοηθήσει τη ναυσιπλοΐα και το εμπόριο, οδηγώντας στη δημιουργία των λεγόμενων Isolario, που ήταν ουσιαστικά βιβλία με χάρτες νησιών, τονίζοντας τη σημασία των νησιών αυτών ως λιμανιών για τον επισκέπτη. Οι χάρτες νησιών / κρατών, όπως είναι η Κύπρος και η Μάλτα, είναι σήμερα περιζήτητοι. Το πρώτο τέτοιο Isolario τυπώθηκε στη Βενετία περί το 1485 από τον Sonetti και υπάρχει εκεί καταχωρημένος ο πρώτος μόνος και αυτούσιος χάρτης της Κύπρου. Ακολουθεί ένα δεύτερο Isolario, που τυπώθηκε πάλι στη Βενετία το 1528 από τον Bordone και υπάρχει καταχωρημένος ο δεύτερος μόνος και αυτούσιος χάρτης της Κύπρου. Η Κύπρος και οι μεγάλες της πόλεις χαρτογραφήθηκαν διά μέσου των αιώνων από τους μεγαλύτερους χαρτογράφους της Ιστορίας, όπως οι Nelli, Bertelli, Camocio, Pinargenti, Munster, Lafreri, Ortelius, Coronelli, Blaeu, Mercator, Hondius και από πολλούς άλλους. Οι ωραιότεροι ίσως και σπουδαιότεροι χάρτες είναι εκείνοι οι οποίοι αποτυπώνουν την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1570.
Εκτός από τους Ιταλούς χαρτογράφους, υπάρχει και ένας Γερμανός χαρτογράφος, ο οποίος χαρτογράφησε έναν σπανιότατο και ομορφότατο χάρτη της Κύπρου στις 24/08/1570, στη Νυρεμβέργη, με το όνομα M. Zundt. Ο σπουδαίος αυτός χάρτης, ο οποίος κυκλοφόρησε ως ενημερωτικό φύλλο / εφημερίδα, για να διαφωτίσει το ευρύ κοινό για την εισβολή και πόλεμο στην Κύπρο, δεν αποτέλεσε μέρος κάποιου ταξιδιωτικού βιβλίου ή άτλαντα, εξ ου και η σπανιότητά του, καθότι ελάχιστα αντίγραφα έχουν διασωθεί. Ο χάρτης απεικονίζει την Κύπρο να δέχεται επίθεση διά ξηράς και θαλάσσης από τους Τούρκους. Την περίοδο αυτή η Κύπρος ανήκε στους Βενετούς, οι οποίοι την υπερασπίζονται με πάθος, πίσω από τα μεγάλα τείχη της Λευκωσίας και Αμμοχώστου. Ο Zundt χαρτογραφεί την εισβολή με μεγάλη και απίστευτη λεπτομέρεια και τελειότητα και ο χάρτης είναι ένα πραγματικό αριστούργημα, ένα έργο τέχνης. Ο ιστορικός αυτός χάρτης τυπώθηκε όταν η τουρκική εισβολή είχε ξεκινήσει, ο τουρκικός στόλος περικυκλώνει Λάρνακα και Πάφο, ενώ ο στρατός πολιορκεί την Λευκωσία και την Αμμόχωστο, σπάζοντας τελικά τα τείχη τους. Στο κάτω δεξί μέρος του χάρτη υπάρχει μικρός ένθετος χάρτης της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας με την Κύπρο και άλλα νησιά, για να γνωρίζει ο αναγνώστης τη θέση τους. Ο σπουδαίος και σπάνιος αυτός χάρτης της Κύπρου, που τα γνωστά τουλάχιστον πρωτότυπα δεν ξεπερνούν τα 12, βρίσκεται και σε συλλογές δύο Κυπρίων, αυτήν της Ιεράς Μονής Κύκκου και της Σύλβιας Ιωάννου.
Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.
Μακαρίου 71, Λ/σία
