Αναλύσεις

Κυπριακό κρασί: η ποίηση παραμένει στο μπουκάλι

Τεράστια αποθέματα κυπριακού οίνου παραμένουν στα βαρέλια, αφού η πανδημία έπληξε τη βιομηχανία αλλά όχι την παραγωγή

Ένα προϊόν που καταλήγει στο ποτήρι μας, μετά από αρκετό κόπο. Το κρασί για να γίνει χρειάζεται πάνω απ’ όλα αγάπη, μεράκι, υπομονή και αρκετό χρόνο. Για να καταλήξει να ικανοποιεί τον ουρανίσκο μας, να ευφραίνει την καρδιά και το πνεύμα μας, περνά από διάφορα στάδια επεξεργασίας και πολλά χέρια εμπλέκονται μέχρι την εμφιάλωσή του. Καθόλου τυχαίος ο χαρακτηρισμός που απέδωσε ο συγγραφέας Στίβενσον στο κρασί ως «εμφιαλωμένη ποίηση». Οι συνέπειες της πανδημίας, όμως, έπληξαν και τις οινοβιομηχανίες, που βλέπουν τα αποθέματα κρασιού να μένουν ανεκμετάλλευτα, την ώρα μάλιστα που η παραγωγή πρέπει να συνεχιστεί, για να μην καταλήξει ο τρύγος στα σκουπίδια…

Μια παράδοση αιώνων

Η παράδοση της Κύπρου στο κρασί πάει χιλιάδες χρόνια πίσω. Ως οινόεσσα νήσος είναι από τις αρχαιότερες περιοχές που παρήγαγε κρασί. Μια ευλογία που φαίνεται να μην εκτιμήθηκε ως πρέπει, εφόσον μόνο τα τελευταία περίπου 30 χρόνια ο κυπριακός οίνος αρχίζει να αποκτά τον σεβασμό που του αρμόζει, αν και ακόμη να πάρει τη θέση που του αξίζει τόσο σε εγχώριο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο Γενικός Γραμματέας της ΕΚΑ, κ. Πανίκος Χάμπας, μιλώντας στη «Σημερινή», υπενθύμισε ότι «το νησί εφόσον βρέχεται από θάλασσα δεν αντιμετωπίζει την κατάρα της λεγόμενης ‘κουζούπας’. Να φανταστείτε όταν οι γαλλικοί αμπελώνες καταστράφηκαν, οι Γάλλοι πήραν μοσχεύματα από εμάς και καλλιέργησαν τα αμπέλια τους».

Το πολύτιμο, από κάθε άποψη, αυτό προϊόν περνά δύσκολα τον τελευταίο καιρό, εφόσον η πανδημία κτύπησε και τις οινοβιομηχανίες, την ώρα που οι παραγωγές συνεχίζονται αδιάκοπα με κίνδυνο το κυπριακό κρασί που γεμίζει τις αποθήκες να παραμείνει αδιάθετο σχεδόν στην ολότητά του. Ο ΓΓ της ΕΚΑ ανέφερε ότι «είναι γεγονός πως οι αμπελουργοί αυτήν την περίοδο αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, γιατί δεν διατίθενται τα κρασιά τους. Για να μπορέσει να κινηθεί η διαδικασία του κρασιού θα πρέπει να ξεπεραστεί το θέμα της πανδημίας».

Τεράστια η ζημιά

Τα αποθέματα του κυπριακού οίνου, που παραμένουν στις αποθήκες των οινοποιείων, είναι τεράστια. Ο όγκος των εργασιών έχει μειωθεί τόσο πολύ, που δεν είναι λίγες οι μονάδες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Αν και η στήριξη από το κράτος δίνει ανάσα, εντούτοις δεν μπορεί να καλύψει όλα τα έξοδα που έχει μια οινοβιομηχανία. Η Διευθύντρια της ΕΤΚΟ και μέλος του Συνδέσμου Οινοποιών Κύπρου, κ. Ολίβια Χατζηπαύλου, ανέφερε στη «Σ» ότι «οι δουλειές είναι πολύ πεσμένες λόγω αυτού του γεγονότος. Τουρισμό δεν έχουμε, τα εστιατόρια ανοιγοκλείνουν, άρα τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα».

Όσον αφορά τις εξαγωγές κρασιών, η κ. Χατζηπαύλου τόνισε ότι κι εκεί αντιμετωπίζεται η ίδια δυσκολία. «Συνεχίζονται οι εξαγωγές αλλά σε μικρό ποσοστό. Αναγκαστήκαμε να προβούμε σε παραδόσεις από πόρτα σε πόρτα. Αυτό βοηθά λίγο στη ρευστότητα, αλλά αν κρίνω και από τους συναδέλφους, περίπου είναι η μισή δουλειά από πέρσι». Η παραγωγή όμως συνεχίζεται και πρέπει να συνεχιστεί, όπως εξήγησε η κ. Χατζηπαύλου. «Το στοκ των κρασιών παραμένει μεγάλο. Για παράδειγμα τα λευκά και τα ροζέ δεν μπορούν να διατηρηθούν πολύ και ήδη εμείς προχωρήσαμε σε έναν ακόμη τρύγο μετά. Οι αγρότες ήταν σε απελπιστική κατάσταση και εκεί που ελπίζαμε ότι θα αγοράζαμε λιγότερη πρώτη ύλη, τελικά αγοράσαμε όλη την πρώτη ύλη, την ίδια με την περσινή, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε περισσότερα αποθέματα».

Τι θα γίνουν τα αποθέματα

Η κ. Χατζηπαύλου εξήγησε ότι τα κρασιά που παραμένουν στις αποθήκες τους θα πρέπει να διατεθούν σε πολύ χαμηλές τιμές. «Ήδη προχωρήσαμε σε αρκετές προσφορές και θα συνεχιστούν αυτές. Θα υπάρχουν κρασιά που θα διατεθούν σε μορφή χύμα. Αυτό είναι δυσάρεστο, γιατί όλη η προσπάθεια που κτίζαμε την τελευταία εικοσαετία να επικεντρωθούμε σε εμφιαλωμένους οίνους υψηλής ποιότητας, δεν είναι εφικτή αυτήν τη στιγμή. Όμως, από την άλλη, προσπαθούμε να μην απολύσουμε προσωπικό».

Για τα σχέδια στήριξης που εκπόνησε η Κυβέρνηση, τόσο η κ. Χατζηπαύλου όσο και ο κ. Χάμπας ανέφεραν ότι είναι μια τονωτική ένεση, η οποία, ωστόσο, δεν μπορεί να καλύψει όλα τα έξοδα. Ο κ. Χάμπας ανέφερε ότι «οι επιχορηγήσεις εξακολουθούν να τρέχουν από το περασμένο καλοκαίρι. Τα χρήματα ίσως να μην είναι αρκετά, αλλά όλοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες την παρούσα περίοδο. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι η διάθεση των κρασιών. Αν δεν γίνει κάτι, από τη στιγμή που έμειναν στις αποθήκες των οινοβιομηχανιών οι περσινές ποσότητες, τη νέα περίοδο θα έχουμε τρομερό πρόβλημα. Τι θα γίνει μετά με την οινοποίηση;». Στην ίδια κατεύθυνση η κ. Χατζηπαύλου, επισήμανε ότι τα έξοδα είναι αρκετά μεγάλα για να καλυφθούν από τη στήριξη του κράτους. «Τα οινοποιεία έχουν διαφόρων ειδών έξοδα, από το αμπέλι ώς την οινοποίηση, την εμφιάλωση κ.λπ. Δυστυχώς, στην Κύπρο δεν υπάρχει κάτι πέρα από την πρώτη ύλη για να το αγοράσουμε από εδώ. Εισάγουμε τα πάντα, από φελλούς μέχρι μπουκάλια, κιβώτια κ.λπ».

Δύσκολη και η επόμενη χρονιά

Μπορεί η πανδημία να φύγει, ωστόσο οι συνέπειές της θα παρουσιάζονται για πολύ καιρό ακόμη, σύμφωνα με το μέλος του Συνδέσμου Οινοποιών Κύπρου. Η κ. Χατζηπαύλου εξέφρασε την ανησυχία της για την επόμενη χρονιά. «Πρέπει να σκεφτούμε τι θα κάνουμε τον επόμενο χρόνο. Το 2021 δεν μπορούμε να πούμε ότι θα δούμε κάποια θετική αλλαγή. Αλλαγές θα γίνουν το 2022. Ευελπιστούμε φυσικά να έχουμε τουρισμό, γιατί διακρίνω έναν φόβο στον κόσμο παγκοσμίως και να ταξιδέψει αλλά και να αγοράσει το καθετί». Η Κύπρος έχει τέσσερα εκατομμύρια καταναλωτές, σύμφωνα με τον κ. Χάμπα. «Το ένα εκατομμύριο είναι οι μόνιμοι κάτοικοι και τα υπόλοιπα τρία οι τουρίστες. Για να μπορέσει, λοιπόν, να κινηθεί ξανά το προϊόν θα πρέπει να έρθει τουρισμός. Διαφορετικά τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα και την επόμενη χρονιά».

Κι εκεί που περίμεναν μιαν ανάσα τα Χριστούγεννα…

Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν τις προάλλες δεν προμηνύουν ελπίδες κίνησης του κυπριακού κρασιού κατά τις γιορτές. Οι χώροι εστίασης κλειστοί και οι γιορτές και τα πανηγύρια παραμένουν σε αναστολή, με αποτέλεσμα τα κρασιά να παραμένουν στις αποθήκες και στα ράφια των υπεραγορών. Η κ. Χατζηπαύλου ανέφερε ότι οι εστιάτορες, εφόσον δεν γνωρίζουν για πόσο θα παραμείνουν ανοιχτοί ή κλειστοί, δεν προβαίνουν σε μεγάλες παραγγελίες, πλέον, ενώ από την άλλη η κίνηση του κρασιού στις υπεραγορές είναι περιορισμένη. «Υπάρχουν όμως και τα εταιρικά δώρα, που ήδη άρχισαν να κινούνται. Εταιρείες θέλουν να προσφέρουν στους πελάτες τους ένα δώρο ενόψει εορτών και αυτό είναι θετικό. Ωστόσο και αυτοί αναζητούν πολύ πιο οικονομικές επιλογές. Το σίγουρο είναι ότι ελπίζουμε σε καλύτερες ημέρες».

Από την άλλη ο κ. Χάμπας κάνει έκκληση στους καταναλωτές να βάλουν το κυπριακό κρασί στο τραπέζι τους κατά τη διάρκεια των γιορτών. «Προτρέπουμε τους καταναλωτές, έστω και σε αυτές τις συνθήκες της μικρής συνάθροισης, να καταναλώσουν κυπριακά προϊόντα και κρασιά. Ειδικά το κυπριακό κρασί, το οποίο έχει αναβαθμιστεί πολύ. Με τη βοήθεια της ΕΕ τα οινοποιεία εκσυγχρονίστηκαν, υπάρχουν μέσα στους αμπελώνες και απολαμβάνει κανείς πολλά πλεονεκτήματα πίνοντας ένα πιο ποιοτικό κρασί. Απολαμβάνεις το νέκταρ της γης».

Πότε θα πάρει τη θέση που του αρμόζει;

Το κυπριακό κρασί δεν έχει λάβει ακόμη τη θέση που του αρμόζει στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό. Στο εξωτερικό πολλοί είναι ακόμη που δεν γνωρίζουν την ύπαρξή του, ενώ στο εσωτερικό πολλοί είναι αυτοί που προτιμούν τις ξένες ποικιλίες από τις κυπριακές. Για το θέμα η κ. Χατζηπαύλου δήλωσε στη «Σ» ότι «δεν υπήρχε μέχρι στιγμής μια κοινή προσπάθεια για branding και προώθηση του κυπριακού κρασιού στο εξωτερικό. Γίνονταν σποραδικές προσπάθειες χωρίς ενιαία οργανωμένη προσπάθεια σε χώρες στόχους για να υπάρξει αποτέλεσμα. Αυτό που κάναμε ως σύνδεσμος τώρα ήταν να εντάξουμε την κουμανταρία στα προϊόντα της άυλης κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Περιμένουμε την έγκριση εντός του μήνα, ώστε να αιτηθούμε και για την εισδοχή της στον παγκόσμιο κατάλογο. Γίνονται βήματα προς την καταξίωση και την αναγνώριση ενός πολύτιμου προϊόντος, που έχει μια μακραίωνη ιστορία και αναμφισβήτητη ποιότητα».