H σιωπή για σταθμό ΥΦΑ και η περίπτωση Λεβιάθαν

Ενεργειακές εταιρείες, στις οποίες ανήκει το ισραηλινό κοίτασμα φυσικού αερίου Λεβιάθαν, εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για αναζήτηση εταίρων προκειμένου να κατασκευάσουν μια πλωτή πλατφόρμα υγροποιημένου φυσικού αερίου (FLNG) και να διεξαγάγουν ενδεχομένως έρευνες για πετρέλαιο σε μεγάλα βάθη σύμφωνα με το Reuters. Όσοι έχουν καλή μνήμη θα θυμούνται ότι τον Απρίλιο του 2019 το Bloomberg, επικαλούμενο ανώνυμες πηγές, ανέφερε πως η Exxon Μobil βρίσκεται σε συζητήσεις με εταιρείες, προκειμένου να κατασκευάσει μια πλωτή πλατφόρμα υγροποίησης φυσικού αερίου (FLNG) προς εκμετάλλευση του κοιτάσματος Λεβιάθαν στην ισραηλινή ΑΟΖ. H ιδέα του FLNG έχει ωστόσο απορριφθεί, κατά το παρελθόν, από τους Ισραηλινούς, εξαιτίας ζητημάτων που άπτονται της ασφάλειας και συγκεκριμένα του κινδύνου κακόβουλων ενεργειών εκ μέρους της Χαμάς. Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη αυτή θα έπρεπε ήδη να είχε σημάνει συναγερμό στη Λευκωσία και το Υπουργείο Ενέργειας, που περιμένει απλώς το πότε θα γίνει η επόμενη γεώτρηση στον στόχο Κρόνος του οικοπέδου 6 της ΑΟΖ.

Συγκεκριμένα, μιλώντας στο Reuters o Γιγκάλ Λαντάου, Διευθύνων Σύμβουλος της Ratio Oil, ενός μικρού εταίρου της κοινοπραξίας εκμετάλλευσης του Λεβιάθαν, τόνισε πως «το FLNG έχει το πλεονέκτημα ότι δεν εξαρτάται από τη γεωπολιτική. Δίνει ανεξαρτησία στις εξαγωγές». Οι αγωγοί που συνδέονται άμεσα με τις εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου στη βόρεια Αίγυπτο ή στην Ευρώπη απευθείας (αγωγός ΕastMed), είναι «πρόσθετες επιλογές», χωρίς ωστόσο να αποκλείονται. Η Ratio μαζί με τους εταίρους Delek Drilling και Noble Energy έχουν ήδη συνομιλίες με την Golar LNG, με έδρα τις Βερμούδες, και με την Exmar του Βελγίου για να επενδύσουν και να κατασκευάσουν τον πλωτό τερματικό σταθμό, σημειώνεται. «Όποιος είναι ο καλύτερος, ο φθηνότερος και ο πιο κατάλληλος για εμάς, θα επιλεγεί. Στη συνέχεια ένας απ' αυτούς θα γίνει στρατηγικός εταίρος στο ίδιο το πρόγραμμα», δήλωσε ο Λαντάου.

Τι συμβαίνει με το Τερματικό Υγροποίησης;

Σε κάθε περίπτωση, η κοινοπραξία που διαχειρίζεται το Λεβιάθαν εξετάζει επιλογές και αναζητεί εδώ και καιρό αγοραστές για τη δεύτερη φάση αξιοποίησης του κοιτάσματος. Επομένως το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί άραγε μέχρι σήμερα δεν έχουν με κάποιον τρόπο δοθεί κίνητρα προς τις εταιρείες και το ίδιο το Ισραήλ, προκειμένου το συγκεκριμένο κοίτασμα να έρθει στην Κύπρο για υγροποίηση; Mήπως η διαρκώς και δημόσια επαναλαμβανόμενη έκφραση πρόθεσης της Κυβέρνησης για κατασκευή τερματικού στο νησί περιορίζεται απλώς στα λόγια; To επιχείρημα ότι τα υφιστάμενα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα δεν αρκούν προκειμένου να καταστεί βιώσιμη η κατασκευή ενός τερματικού, δεν είναι πλέον πιστευτό. Εξέτασε, άραγε, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Ενέργειας τις επενδυτικές προτάσεις που τέθηκαν ενώπιόν τους προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για κατασκευή σταθμού ΥΦΑ; Ο Γλαύκος, η Αφροδίτη, η Καλυψώ και το Λεβιάθαν περιμένουν στον βυθό, και οι εταιρείες προσδοκούν στην απόσβεση των επενδύσεών τους με το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος. Μέσα σε ένα ιδιαίτερα τεταμένο γεωπολιτικό περιβάλλον, με την Άγκυρα να προσπαθεί με κάθε τρόπο να εμπλακεί στην εκμετάλλευση του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με γεωτρήσεις και δηλώσεις για συνεκμετάλλευση, το συγκριτικό πλεονέκτημα που απέκτησε η Κύπρος όλα τα προηγούμενα χρόνια θα χαθεί αν δεν παρθούν άμεσα αποφασιστικές λύσεις, που θα λύσουν τον γόρδιο δεσμό που ονομάζεται εμπορική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων.

Νέες γεωτρήσεις στην Αίγυπτο

Η ιταλική Edison έχει ξεκινήσει νέα γεώτρηση στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, κοντά σε άλλα γιγαντιαία κοιτάσματα, δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας, Ματθαίος Ρήγας. «Βρισκόμαστε τώρα στο βόρειο Thekah, και μια βαθιά γεώτρηση ξεκίνησε πριν από μερικές εβδομάδες", ανέφερε κ. Ρήγας στο περιθώριο μιας διάσκεψης για την ενέργεια στο Κάιρο. Το βόρειο Thekah βρίσκεται κοντά στο γιγαντιαίο πεδίο Zohr της Αιγύπτου, την Αφροδίτη της Κύπρου και τα πεδία Tamar και Leviathan του Ισραήλ. Η γεώτρηση θα συνεχιστεί για 40-60 ημέρες, ανάλογα με την επιτυχία της. "Έτσι, τις επόμενες 4-6 εβδομάδες θα πρέπει να έχουμε αποτελέσματα", είπε.

Συμφωνίες Socar-Ιταλίας

Ο ανταγωνισμός δεν αφορά μόνο την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και άλλα ενεργειακά έργα που φιλοδοξεί να εκμεταλλευτεί η Άγκυρα προκειμένου να κατασκευαστεί εκεί ενεργειακός κόμβος, και συνεπώς να γίνει απαραίτητη για τις μεγάλες δυνάμεις. Τελικός προορισμός τόσο του East Med όσο και των αγωγών που θα περνούν από Τουρκία για Ευρώπη είναι η Ιταλία. Συγκεκριμένα, σε δημόσια διαβούλευση θέτει πλέον η κοινοπραξία του αγωγού TAP την πρόταση έργου επαυξημένης δυναμικότητας για τον αγωγό που θα ξεκινά από την Κασπία και θα περνά μέσα από την Τουρκία για να πάει Ευρώπη. «Έχει υπογραφεί 25ετές συμβόλαιο εφοδιασμού με την Ιταλία και το πρώτο φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν αναμένεται να αρχίσει να ρέει πριν από το τέλος του 2020», δήλωσε πριν από λίγες μέρες ο Vitaly Baylarbayov, αντιπρόεδρος της SOCAR, της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν.

Αλυσίδα αγωγών από τουρκικό έδαφος

Η κατασκευή του λεγόμενου "Νότιου Διαδρόμου Αερίου", μιας αλυσίδας αγωγών που συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με την Ιταλία, κοστίζει 40 δισεκατομμύρια δολάρια και το έργο είναι "σχεδόν έτοιμο", δήλωσε ο Baylarbayov στο EURACTIV. Η κύρια πηγή εφοδιασμού του «Νότιου Διαδρόμου» φυσικού αερίου είναι ο τομέας Shah Deniz, ο οποίος βρίσκεται στην ΑΟΖ του Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία Θάλασσα. Το έργο αποτελείται από τρεις αγωγούς συνολικού μήκους περίπου 4.000 χιλιομέτρων: τον αγωγό του Νοτίου Καυκάσου (SCP), που συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με τη Γεωργία, τον αγωγό Trans-Anatolian (TANAP) στην Τουρκία και τον αγωγό Trans-Adriatic (TAP), με την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία με υπεράκτιο τμήμα. Ερωτηθείς εάν ο «Νότιος Διάδρομος» φυσικού αερίου ανταγωνίζεται τον Turkish Stream, ο Baylarbayov απάντησε κατηγορηματικά «όχι» . «Οι όγκοι μας, που έχουν συμφωνηθεί μέσω συμβολαίου για την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Ιταλία για 25 χρόνια, θα αρχίσουν να φτάνουν στην Ιταλία μόλις είναι έτοιμος ο TAP. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Είτε πρόκειται για ρωσικό, λιβυκό, αλγερινό είτε για οποιοδήποτε άλλο αέριο, δεν έχει σημασία, γιατί εξασφαλίσαμε τη δική μας θέση».

Η «ναυαρχίδα» της Γαλάζιας Πατρίδας»

H τουρκική Προεδρία των Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB) κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες βίντεο, που δείχνουν το νέο σκάφος πολλαπλών χρήσεων TCG Anadolu, το οποίο αγκυροβόλησε στο Ναυπηγείο Sedef στην περιοχή Tuzla της Κωνσταντινούπολης για δοκιμές επάρκειας στο λιμάνι. Το TCG Anadolu είναι ένα αμφίβιο πλοίο επιβατηγών ελικοπτέρων (LHD), που σχεδιάστηκε στα πρότυπα του ισπανικού LHD Juan Carlos και αναμένεται να εισέλθει στον στόλο των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων προς το τέλος του τρέχοντος έτους, σε μια προσπάθεια της Άγκυρας να μειώσει ακόμη περισσότερο την εξωτερική της εξάρτηση αντικαθιστώντας τα ήδη υπάρχοντα πλοία με πλοία εγχώριας παραγωγής. Το Anadolu, αναφέρει ο τουρκικός Τύπος, που συχνά αποκαλείται ναυαρχίδα της «Γαλάζιας Πατρίδας», θα ενισχύσει σίγουρα το χέρι της Τουρκίας στην περιφερειακή πολιτική, όσον αφορά τα θαλάσσια σύνορά της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για Κύπρο και Ελλάδα.

«Πεπαλαιωμένο το Ελληνικό Ναυτικό»

Προ ημερών ο Τούρκος απόστρατος επικεφαλής ναυτικού και σύμβουλος ασφαλείας, Αλπ Κιρίκανατ, δήλωσε ότι αρκετές εξελίξεις στο εγγύς παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της «Ειρηνευτικής Επιχείρησης» στην Κύπρο, όπως αποκάλεσε τον Αττίλα του 1974, και το εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε στην Τουρκία (από ΗΠΑ), οδήγησαν στο μεγάλο βήμα που ώθησε την Τουρκία να εκσυγχρονίσει το ναυτικό της με επιτυχία.

Η εφημερίδα Sabah, που φιλοξένησε δηλώσεις του, αναφέρει πως μεταξύ των άλλων τριών περιφερειακών χωρών με ισχυρό ναυτικό, δηλαδή την Αίγυπτο, την Ελλάδα και το Ισραήλ, στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Τουρκία διεξάγει δραστηριότητες γεώτρησης με δύο σεισμικά σκάφη στο πλαίσιο των εδαφικών δικαιωμάτων της, διαθέτει όχι μόνο το μεγαλύτερο ναυτικό, ποσοτικά, δίπλα στην Αίγυπτο, αλλά έχει και έναν από τους πιο σύγχρονους ναυτικούς στόλους στην περιοχή.

Σχολιάζοντας τις Ναυτικές Δυνάμεις των άλλων παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, ο Κιρίκανατ, τόνισε: «Το Ναυτικό της Ελλάδας και της Αιγύπτου είναι διαφορετικό το ένα από τον άλλο με την πρώτη ματιά, αλλά ένα κοινό είναι ότι έχουν πολλά όπλα, οχήματα και εξοπλισμό ξένης παραγωγής. Αυτό είναι ένα σημαντικό μειονέκτημα σε σχέση με την ακεραιότητα ανεφοδιασμού, την ικανότητα επισκευής και τα πιθανά σχέδια εκσυγχρονισμού». Μεταξύ άλλων πρόσθεσε ότι «το ελληνικό Ναυτικό είναι παλιό και η οικονομική κρίση και τα εξωτερικά χρέη που πρέπει να πληρωθούν μέχρι το 2060 αποτελούν σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση πολλών αμυντικών έργων».