Οι ενεργειακές δράσεις της Τουρκίας

Η Τουρκία προχωρεί, σύμφωνα με πληροφορίες, στην αγορά και τρίτου γεωτρύπανου, επενδύοντας στην ανάπτυξη του δικού της ενεργειακού προγράμματος, έχοντας παραμείνει «θεατής» στις ενεργειακές συνεργασίες που συνομολογεί η Κυπριακή Δημοκρατία με χώρες της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Η κίνηση αυτή της Τουρκίας δείχνει τη βούληση της να προχωρήσει στη δημιουργία δικού της ενεργειακού σχεδιασμού, παραβιάζοντας, προφανώς, το Διεθνές Δίκαιο και δη το Δίκαιο της Θάλασσας, αφού προβαίνει σε συγκεκριμένες ενέργειες εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας.

Μετά την αγορά του πλοίου-γεωτρύπανου Deep Sea Metro II το 2017, το οποίο μετονόμασε σε «Φατίχ» και την αγορά του πλοίου-γεωτρύπανου Deep Sea Metro I το 2018, το οποίο μετονόμασε σε «Γιαβούζ», η Τουρκία φαίνεται ότι προβαίνει στην αγορά και τρίτου γεωτρύπανου. Στόχος της είναι πρωτίστως η δημιουργία τετελεσμένων τόσο στο Αιγαίο όσο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο, με την προφανή της προσπάθεια να γκριζοποιήσει τις ΑΟΖ / υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας και της Κύπρου. Οι ενέργειές της οριοθετούν και τις βλέψεις της, με τη δράση των ερευνητικών της σκαφών («Μπαρμπαρός» και «Ορούτς Ρέις») και των γεωτρύπανών της («Φατίχ» και «Γιαβούζ») που έχουν καταστεί μόνιμοι επισκέπτες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

Μέσω ενός υβριδικού πολέμου, επίσης, η Τουρκία προβαίνει σε συνεχείς, σχεδόν καθημερινές, δηλώσεις εναντίον της ενάσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, προσπαθώντας να θέσει, ειδικά σε σχέση με την Κύπρο, τα ζητήματα της ενέργειας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Ενδεικτική είναι η πραγματοποίηση γεώτρησης στο Οικόπεδο 8 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο έχει νομίμως αδειοδοτηθεί στη γαλλική TOTAL και στην ιταλική ENI και το οποίο κατ’ εκτίμηση είναι ένα από τα πλέον υποσχόμενα οικόπεδα της Κυπριακής ΑΟΖ.

Τα τουρκικά δημοσιεύματα αναφέρονται στο πλοίο-γεωτρύπανο έκτης γενιάς Sertao, κατασκευής του 2012, το οποίο βρίσκεται προσδεμένο στο λιμάνι Talbot του Ηνωμένου Βασιλείου και το οποίο ήταν διαθέσιμο για πώληση μέσω πλειστηριασμού μέχρι την 14η Ιανουαρίου 2020. Το εν λόγω γεωτρύπανο κατασκευάστηκε στη Νότιο Κορέα και δραστηριοποιήθηκε για λογαριασμό της εταιρείας Petrobras στη Βραζιλία μέχρι τον Μάιο του 2015. Έχει τροποποιηθεί για να εργάζεται σε γεωτρήσεις υψηλής πίεσης και θερμοκρασίας και έχει τη δυνατότητα πραγματοποίησης γεώτρησης σε βάθη νερού 11.400 μέτρων. Το Sertao φέρει σημαία των νησιών Μάρσαλ και έχει συνολικό μήκος 227 μέτρα με εκτόπισμα τα 42 μέτρα και εκτιμάται ότι θα δραστηριοποιηθεί σε περιοχές όπου η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει ήδη σεισμογραφικές έρευνες και ενδεχομένως και νότια του Καστελορίζου, όπως έχει πρόσφατα απειλήσει η Τουρκία, ειδικά μετά τη συνομολόγηση της συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για την οριοθέτηση αποκλειστικής ζώνης μεταξύ τους κατά πλήρη παραβίαση του Δικαίου της Θάλασσας.

*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας