Συνεντεύξεις

Δημιουργούμε μηχανισμό αποτροπής

Σάββας Αγγελίδης: Αναπτύσσονται διαρκώς οι συνεργασίες σε στρατιωτικό επίπεδο

Μέλημα και στόχος του Υπουργείου Άμυνας και της Κυβέρνησης είναι η συνεχής αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας της Εθνικής Φρουράς, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει ως παράγων αποτροπής έναντι της τουρκικής επιθετικότητας, επισημαίνει ο ΥΠΑΜ, Σάββας Αγγελίδης, προσθέτοντας ότι προς αυτήν την κατεύθυνση αναπτύσσεται και η συντελούμενη προσπάθεια περαιτέρω εμβάθυνσης των αμυντικών συνεργασιών της Κυπριακής Δημοκρατίας με φίλιες χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, αλλά και η Γαλλία και οι ΗΠΑ, με τις οποίες έχουν υπογραφεί σημαντικές συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας.

Τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας εργάζονται προς την ανάπτυξη ενός μηχανισμού αποτροπής της τουρκικής επιθετικότητας, με επίκεντρο την αναβάθμιση όλων αυτών των συνεργασιών και τον εκσυγχρονισμό της ΕΦ, χωρίς να επιδιώκουν, σε καμιά περίπτωση, τη στρατιωτικοποίηση των θεμάτων της ενέργειας.

Πρόσφατα επισκέφθηκε την Κύπρο ο Αρχηγός των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, όπου είχε συζητήσεις με την κυπριακή πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, μεταξύ άλλων, και για τις πρόνοιες του EastMed Act που αφορούν το θέμα της ασφάλειας. Ποια πρακτικά μέτρα συζητήθηκαν ή αποφασίστηκαν για την προώθηση αυτού του θέματος;

Το East Med Act είναι νομοθεσία στις ΗΠΑ, που, μεταξύ άλλων, σκοπό έχει την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων των ΗΠΑ μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία. Στην ουσία, καθορίζεται η στρατηγική των ΗΠΑ σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο. Έχουμε αναλύσει τις πρόνοιες που αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία και αξιολογούμε τις περαιτέρω ενέργειές μας. Οι τρεις βασικοί άξονες είναι: (α) η ανάπτυξη στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και ΗΠΑ, (β) η περαιτέρω εκπαίδευση Στελεχών της ΕΦ στην Αμερική, και (γ) η άρση της απαγόρευσης πώλησης όπλων. Είναι γεγονός ότι, πρόσφατα, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον Διοικητή των Αμερικανικών Χερσαίων Δυνάμεων στην Ευρώπη, Αντιστράτηγο Cavoli, πρακτικά μέτρα για αξιοποίηση της νομοθεσίας προς όφελος των δύο χωρών. Συγκεκριμένα, σε θέματα στρατιωτικής συνεργασίας, υποδείξαμε συγκεκριμένο πλαίσιο για συνεργασία με κοινές ασκήσεις, εκπαιδεύσεις, ανταλλαγή επισκέψεων στελεχών σε διμερές επίπεδο και αναφερθήκαμε στις δυνατότητές μας για διοικητική μέριμνα.

Εξοπλισμός από ΗΠΑ

Με την πρόσφατη ψήφιση του EastMed Act και την απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία άνοιξε ο δρόμος για τον επανεξοπλισμό της ΕΦ με αμερικανικά όπλα, αλλά και για την αναβάθμιση των διμερών αμυντικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Σε ποιο σημείο βρίσκεται το συγκεκριμένο θέμα;

Ως Υπουργείο Άμυνας, έχουμε θέσει συγκεκριμένο εξοπλιστικό πρόγραμμα σε βάθος χρόνου. Η αγορά οπλισμού-εξοπλισμού από τις ΗΠΑ, φυσικά μας ενδιαφέρει. Γι’ αυτό και έχουμε ορίσει επιτροπή με όρον εντολής να καθορίσει ένα πλαίσιο διαδικασίας, ώστε να αξιολογηθεί και η αμερικάνικη αγορά ως επιπρόσθετη επιλογή. Σημειώνω το γεγονός ότι η πολιτική μας είναι να αξιοποιούμε την προηγμένη αμυντική βιομηχανία χωρών με τις οποίες στρατηγικά διατηρούμε φιλικές σχέσεις και με τις οποίες επιδιώκουμε περαιτέρω αναβάθμιση της συνεργασίας. Να μην παραγνωρίζουμε και τη συμβολική σημασία της άρσης του εμπάργκο, μιας αναχρονιστικής απαγόρευσης που δεν συνάδει με τις δημοκρατικές αρχές που πρεσβεύει η Κυπριακή Δημοκρατία.

Εδώ και καιρό βρίσκεται μια αμερικανική αποστολή στη στρατιωτική βάση Ανδρέας Παπανδρέου στην Πάφο, παρατείνοντας το αρχικό χρονοδιάγραμμα παραμονής της. Υπάρχει προοπτική για μονιμότερη παρουσία των Αμερικανών στο νησί;

Έχουμε θέσει ως στόχο να δημιουργήσουμε στην Κύπρο τις κατάλληλες υποδομές, αλλά και να προσφέρουμε τις αναγκαίες υπηρεσίες και διευκολύνσεις για ζητήματα που σχετίζονται με ανθρωπιστική βοήθεια. Η γεωγραφική μας θέση, σε συνδυασμό με τη σταθερότητα και αξιοπιστία μας, εξυπηρετούν τις ανάγκες τρίτων χωρών σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη εκκένωσης πολιτών από περιοχές που υπάρχει μια κρίση. Η συνεχής εκπαίδευση των Στελεχών μας, οι πολυεθνικές ασκήσεις που διεξάγουμε με τον συντονισμό από το ΚΣΕΔ, έχουν αναδείξει τη Κυπριακή Δημοκρατία ως χώρα που έχει να παίξει καθοριστικό ρόλο στην περιοχή. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ανταποκριθήκαμε θετικά σε αίτημα των ΗΠΑ για να παράσχουμε διευκολύνσεις σε Μονάδα των Αμερικανικών Δυνάμεων με αποστολή ανθρωπιστικού χαρακτήρα και συγκεκριμένα την εκκένωση προσωπικού διπλωματικών αποστολών των ΗΠΑ από την περιοχή, εάν απαιτηθεί. Η χρονική περίοδος της παρουσίας τους ταυτίζεται άμεσα με την αξιολόγηση της κατάστασης και της ανάγκης για εμπλοκή σε τέτοια αποστολή.

Σημαντική η παρουσία της Γαλλίας

Πώς προχωρούν τα θέματα των αμυντικών συνεργασιών της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις όμορες συνεργαζόμενες χώρες της περιοχής, ιδία όσες συμβάλλονται στις τριμερείς για την ενέργεια, αλλά και σημαντικές χώρες στην ευρύτερη γεωπολιτική σκηνή, με ιδιαίτερα συμφέροντα στην περιοχή της Αν. Μεσογείου, όπως η Γαλλία;

Η παρουσία του πολεμικού ναυτικού της Γαλλίας για παρατεταμένη περίοδο, τον Φεβρουάριο, αποδεικνύει έμπρακτα την αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας της ΚΔ με τη Γαλλία. Η στρατηγική μας είναι να συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς, τις δράσεις μας με τις χώρες της περιοχής της Αν. Μεσογείου, αλλά και με τρίτες φίλιες χώρες, έτσι ώστε να καλλιεργούμε συνεχώς το αίσθημα ασφάλειας. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα ευεργετικά αποτελέσματα που προκύπτουν από τις διμερείς και τριμερείς συνεργασίες. Το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας αναδεικνύεται συνεχώς απ’ όλες τις χώρες της περιοχής, αλλά και τρίτες χώρες με συμφέροντα στην περιοχή και το καταλληλότερο πλαίσιο για συζήτησή του είναι μέσω αυτών των συνεργασιών.

Τι γίνεται με το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου με την Ελλάδα; Δεν θα έπρεπε, υπό τις περιστάσεις, οι δύο χώρες να το ανασυστήσουν, δεδομένων και των στρατηγικών συμφωνιών με άλλες χώρες;

Πρέπει να πω ότι ανέκαθεν υπήρχε πολύ στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στα θέματα της άμυνας, σε όλα τα επίπεδα, κάτι που συμβαίνει και τώρα. Οι σχέσεις με την Ελλάδα ήταν πάντοτε άριστες, άλλωστε, πρόκειται για μια χώρα που είναι διαχρονικά ο πιο σταθερός συμπαραστάτης της Κύπρου στον αγώνα που διεξάγει.

Όχι στη στρατιωτικοποίηση

των ενεργειακών θεμάτων

Πολλοί υποστηρίζουν ότι, δεδομένων και των κλιμακούμενων τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και όχι μόνον, ήρθε η ώρα να επιδιωχθεί, οι ενεργειακές συμμαχίες της Κύπρου με Ελλάδα, Ισραήλ, Αίγυπτο κ.λπ., να μετεξελιχθούν και σε αμυντικές συμμαχίες. Ποια η άποψή σας επί του συγκεκριμένου θέματος;

Η επιδίωξή μας είναι η δημιουργία κλίματος σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή, έτσι ώστε απρόσκοπτα να προχωρούν οι δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων. Σε καμίαν απολύτως περίπτωση δεν θα πρέπει να στρατιωτικοποιήσουμε την περιοχή μας, λόγω των ενεργειακών μας σχεδιασμών. Η άποψή μου είναι ότι θα πρέπει να αναπτύσσονται συνεχώς οι συνεργασίες και στο στρατιωτικό επίπεδο, αφού αυτές επιδρούν αποτρεπτικά. Δεν πρέπει να αφήνεται η εντύπωση ότι με αμυντικές συμμαχίες εξασφαλίζουμε ταυτόχρονα και συμμάχους στο πεδίο της μάχης. Αυτό που επιδιώκεται, και το ξεκαθαρίζω, είναι η ανάπτυξη τέτοιου μηχανισμού, που, στην ουσία, να δρα αποτρεπτικά στην επιθετικότητα της Τουρκίας. Νοείται πως ο εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, εξ ου και το εξοπλιστικό πρόγραμμα που εκπονήσαμε και αρχίσαμε να υλοποιούμε.

Αναβαθμίζεται η Βάση στο Βασιλικό

Πώς προχωρεί το θέμα της κατασκευής κυπριακής Ναυτικής Βάσης στο Βασιλικό;

Στον προγραμματισμό του Υπουργείου εντάσσεται και η αναβάθμιση της Ναυτικής μας Βάσης. Ουσιαστικά, αναβάθμιση θεωρούμε την επέκταση στη θάλασσα, ώστε να εξυπηρετούνται και μελλοντικά οι ανάγκες της ΕΦ, των μέσων των κ-μ της ΕΕ και τρίτων χωρών. Η Κύπρος μπορεί και πρέπει να καταστεί κόμβος διοικητικής μέριμνας και συνδρομής στις αποστολές της ΕΕ στο πλαίσιο της παγκόσμιας στρατηγικής για ασφάλεια και άμυνα.

Στο πλαίσιο όλων αυτών των εξελίξεων, υπάρχει πρόθεση για αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για την Άμυνα;

Ο προϋπολογισμός του ΥΠΑΜ σίγουρα καθορίζεται από το Υπουργείο Οικονομικών, η αποστολή του οποίου είναι η ορθή διαχείριση των δημοσιοοικονομικών του Κράτους. Έχουμε ευθύνη, όλοι οι αρμόδιοι να αναγνωρίζουμε αυτό το δεδομένο, καθώς επίσης και το πλαίσιο που θα πρέπει να κινηθούμε. Την ίδια στιγμή, δεν κρύβω το γεγονός ότι είναι αναγκαίο να προχωρήσουμε σε αύξηση του προϋπολογισμού για την Άμυνα. Ξεκαθαρίζω ότι η ανάγκη αυτή υπάρχει για ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της ΕΦ και όχι για να μπούμε στη λογική της σύγκρισης δυνάμεων. Επίσης, η ενίσχυση σε μέσα και υποδομές θα εξυπηρετήσει την πολιτική μας στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας της ΕΕ.

Αποτρέψαμε τη δημιουργία θερμού επεισοδίου

Τον προσεχή Μάρτιο ή το αργότερο περί τα τέλη Απριλίου ξεκινούν οι γεωτρητικές έρευνες στο τεμάχιο 8 από τις ΤΟΤΑΛ – ΕΝΙ. Έχετε οιεσδήποτε εγγυήσεις ότι θα διασφαλιστεί η απρόσκοπτη διεξαγωγή της έρευνας;

Η στρατηγική μας στην ουσία απέτρεψε τη δημιουργία ενός θερμού επεισοδίου και έχει δημιουργηθεί στέρεον έδαφος για να συνεχίσουμε απρόσκοπτα το ενεργειακό πρόγραμμα της Δημοκρατίας. Δεν θεωρώ ορθό να μπω σε λεπτομέρειες που αφορούν στις ακριβείς ημερομηνίες άφιξης του γεωτρύπανου επ’ ωφελεία της ΤΟΤΑΛ- ΕΝΙ στο οικόπεδο 8. Θα περιοριστώ, απλώς, στο γεγονός ότι λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα και είμαστε σε πλήρη συντονισμό με τις λοιπές αρμόδιες Αρχές. Μου δίνεται η ευκαιρία να απευθύνω μια έκκληση προς όλους που ασχολούνται είτε επαγγελματικά, δημοσιογραφικά, είτε από ενδιαφέρον με τα θέματα ενέργειας. Όσο πιο λίγες πληροφορίες δίδονται στη δημοσιότητα, τόσο το καλύτερο. Η ζημιά που γίνεται, δεν μπορεί να προβλεφθεί.

Ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας

Πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα το πρώτο Ηackathon στην Κύπρο με αντικείμενο την άμυνα. Πώς θα χαρακτηρίζατε τις προοπτικές για την κυπριακή αμυντική προσπάθεια της χρήσης σύγχρονων, έξυπνων και φθηνών τεχνολογιών και εφαρμογών καινοτομίας;

Ξεκινήσαμε μια προσπάθεια στο Υπουργείο δημιουργώντας το Τμήμα Έρευνας και Καινοτομίας, που σχετίζεται με την αξιοποίηση συνεργειών για την ανάπτυξη της Αμυντικής Βιομηχανίας στην Κύπρο. Μέσα από έξυπνες και χαμηλού κόστους λύσεις στοχεύουμε να ενισχύσουμε την Εθνική μας Φρουρά και την αποτρεπτική της ισχύ. Έχω αντιληφθεί μετά και από το Hackathon πως υπάρχει η μαγιά και ταυτόχρονα υπάρχει ενδιαφέρον και δυνατότητες τόσο του επιχειρηματικού, όσο και του ακαδημαϊκού και ερευνητικού κόσμου, αλλά και πολλών φιλόδοξων νέων για να δημιουργηθεί το απαιτούμενο υπόβαθρο. Παράλληλα, με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας θα έχουμε μεγαλύτερες δυνατότητες διεθνών κοινοπραξιών και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΕ πρόσφατα έχει δημιουργήσει τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας και Διαστήματος. Με την ενέργειά της αυτή, επιδιώκει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της κατακερματισμένης αμυντικής βιομηχανίας, να συντονίσει τις τρέχουσες αμυντικές πρωτοβουλίες, όπως τη μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία της ΕΕ (PESCO) και το νεο-δημιουργηθέν Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF). Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, εκτιμάται ότι στην περίοδο 2021-2027 θα διαθέσει 13 δις σε προγράμματα και αποτελεί μεγάλη ευκαιρία και σημαντικό ενισχυτικό παράγοντα για την επίτευξη των στόχων μας.

Είμαι πεπεισμένος πως σύντομα θα φανούν τα πρώτα «έξυπνα» αποτελέσματα της συλλογικής μας δουλειάς.